Τουλάχιστον δύο δεκαετίες καθυστέρησης επιχειρεί να καλύψει η Ελλάδα, βάζοντας τις βάσεις για έναν σιδηρόδρομο ασφαλή, πλήρως εκσυγχρονισμένο και ευθυγραμμισμένο με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Με την ολοκλήρωση κρίσιμων έργων έως το 2026 και την ένταξή της σε έναν ενιαίο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό χάρτη, η χώρα αλλάζει εποχή στις σιδηροδρομικές μεταφορές, επιβατικές και εμπορευματικές.
Ο διευθύνων σύμβουλος των Σιδηροδρόμων Ελλάδος, κ. Παληός, υπογράμμισε στο πρόσφατο συνέδριο «Green Deal 2025» ότι η εταιρεία έχει πλέον συγκεντρώσει κρίσιμες αρμοδιότητες και εφαρμόζει ένα συνολικό σχέδιο δράσης, σχεδιασμένο σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA). Στόχος είναι η Ελλάδα να αποκτήσει έναν σιδηρόδρομο «εφάμιλλο των ευρωπαϊκών».
Προτεραιότητα αποτελεί η ολοκλήρωση έργων που ενισχύουν την ασφάλεια, με πλήρη εγκατάσταση των συστημάτων σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ETCS. Μέχρι το φθινόπωρο του 2026, ο κεντρικός άξονας Αθήνα – Θεσσαλονίκη θα είναι πλήρως εξοπλισμένος με όλα τα σύγχρονα συστήματα, ενώ «μέχρι το τέλος του χρόνου όλος ο άξονας από την Αθήνα έως τα σύνορα, προς Ειδομένη και Προμαχώνα, θα τηλεδιοικείται και θα διαθέτει ETCS», όπως τόνισε.
Παράλληλα, προχωρά η εγκατάσταση του συστήματος GSM-R στο τμήμα Θερμοπύλες – Δομοκός, ενώ έως το τέλος του 2026 η νέα γραμμή θα φτάνει μέχρι τα Αραχωβίτικα Πατρών, με σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, ETCS και ηλεκτροκίνηση από το Κιάτο έως τη Ροδοδάφνη, ένα τμήμα μήκους 80 χιλιομέτρων που θα παραδοθεί πλήρως λειτουργικό το καλοκαίρι του 2026.
Η τεχνολογία δεν αρκεί χωρίς τους ανθρώπους που τη λειτουργούν. Ο κ. Παληός επισήμανε ότι «τα συστήματα αυτά λειτουργούν από ανθρώπους», δίνοντας έμφαση στην εκπαίδευση του προσωπικού. Ήδη στο Εκπαιδευτικό Κέντρο του Ρέντη έχει ξεκινήσει πλήρης ανακαίνιση των εγκαταστάσεων και προγραμμάτων, ενώ έχει εγκατασταθεί ο πρώτος προσομοιωτής για την εκπαίδευση μηχανοδηγών στα νέα συστήματα ETCS και GSM-R, σε συνεργασία με την Hellenic Train.
Στα σχέδια περιλαμβάνεται και η προμήθεια σταθερών προσομοιωτών για την εκπαίδευση σταθμαρχών. «Θέλουμε όλα τα στελέχη, από μηχανοδηγούς, σταθμάρχες, κλειδούχους έως και τεχνικούς, να διαθέτουν τα ίδια εργαλεία με τους συναδέλφους τους στην υπόλοιπη Ευρώπη», σημείωσε. Επιπλέον, έχει τεθεί σε λειτουργία ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας μέσω συστήματος γεωεντοπισμού συρμών, το οποίο λειτουργεί ως «δεύτερη κλείδα ασφαλείας».
«Ο σιδηρόδρομος ενώνει κοινωνίες και φέρνει κοντά ανθρώπους και πόλεις», είπε ο κ. Παληός, επισημαίνοντας πως η ελληνική πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια απομάκρυνε το μέσο από τον κοινωνικό του ρόλο. Πλέον, στόχος είναι ο επανασχεδιασμός έργων που θα συνδέονται περισσότερο με την καθημερινότητα των πολιτών.
Από τα μέσα Νοεμβρίου ξεκινά η λειτουργία του Προαστιακού Δυτικής Θεσσαλονίκης, που θα εξυπηρετεί φοιτητές του Διεθνούς Πανεπιστημίου και εργαζομένους της βιομηχανικής περιοχής, ενώ μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026 θα ενεργοποιηθούν τα δρομολόγια προς Αγχίαλο και η γραμμή Έδεσσα–Φλώρινα, δίνοντας «ανάσα και προοπτική» στις τοπικές κοινωνίες της Δυτικής Μακεδονίας.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο επικεφαλής των Σιδηροδρόμων Ελλάδος στη Θεσσαλία, όπου τα έργα αποκατάστασης ύψους 450 εκατ. ευρώ βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη μετά την καταστροφή του 2023. «Η Ελλάδα είχε κυριολεκτικά κοπεί στα δύο», ανέφερε, εξηγώντας ότι στο τμήμα Δομοκός – Λάρισα καταστράφηκαν όλες οι υποδομές.
Η αποκατάσταση είναι σύνθετη, καθώς τα έργα εκτελούνται εντός ενεργού δικτύου, απαιτώντας ειδικές άδειες και διακοπές κυκλοφορίας. «Λάβαμε τη γενναία απόφαση να μειώσουμε προσωρινά τη λειτουργία, ώστε να επιτύχουμε πλήρη ολοκλήρωση έως το καλοκαίρι του 2026», είπε, τονίζοντας πως τότε ο άξονας θα διαθέτει πλήρη σηματοδότηση και ETCS.
Η ολοκλήρωση των έργων θα τετραπλασιάσει τη χωρητικότητα του δικτύου, επιτρέποντας τη διεξαγωγή έως 160 δρομολογίων ημερησίως, ένα τρένο σε διάστημα λιγότερο των 10 λεπτών.
Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα εισέρχεται ξανά στον σιδηροδρομικό χάρτη. Στο πλαίσιο της ανάπτυξης του κοινού ευρωπαϊκού δικτύου, ο Έλληνας Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολος Τζιτζικώστας, και ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις, Ραφαέλε Φίτο, παρουσίασαν προ ημέρων τον σχεδιασμό για τη σιδηροδρομική επανασύνδεση της Ελλάδας με την Κεντρική Ευρώπη μέσω Βουλγαρίας.
Η γραμμή Αθήνα – Σόφια αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2035, μειώνοντας τη διαδρομή στις 6 ώρες (από 14 σήμερα), ενώ η διαδρομή Θεσσαλονίκη – Σόφια θα διαρκεί μόλις 3 ώρες. Από την Αθήνα, οι επιβάτες θα μπορούν να φτάνουν στο Βουκουρέστι σε 12 ώρες, στη Βουδαπέστη σε 18 και στη Βιέννη σε περίπου 20 ώρες. Αντίστοιχα, από τη Θεσσαλονίκη οι χρόνοι θα είναι μειωμένοι κατά περίπου 3 ώρες.
Η ανάπτυξη των night trains, δηλαδή των νυχτερινών δρομολογίων που γνωρίζουν «αναγέννηση» στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, θα επιτρέψει και στις ελληνικές πόλεις να ενταχθούν στο ευρωπαϊκό δίκτυο μακρινών διαδρομών.
Η ενιαία ευρωπαϊκή σιδηροδρομική αγορά ανοίγει παράλληλα νέους εμπορευματικούς διαδρόμους για τη χώρα. Η Ελλάδα αποκτά ευκολότερη πρόσβαση στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, Τσεχία, Γερμανία και Δανία, με στόχο τη μείωση του κόστους και του χρόνου μεταφοράς. Ενδεικτικά, από το 2030 η διαδρομή Βερολίνο – Κοπεγχάγη θα μειωθεί από 7 σε 4 ώρες, δείχνοντας το επίπεδο υποδομών στο οποίο επιδιώκει να ενταχθεί και η Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών αυξήθηκαν σε όλη την Ευρώπη για τρίτη συνεχή χρονιά. Η Γερμανία κατέγραψε 2,9 δισεκατομμύρια επιβάτες το 2024, η Γαλλία 1,32 δισ., η Ιταλία 842,8 εκατ. και η Ισπανία 691,7 εκατ. επιβάτες. Στην Ελλάδα οι επιβάτες έφτασαν τα 14,1 εκατομμύρια, σημειώνοντας άνοδο 10,16% σε σχέση με το 2023, στοιχείο που δείχνει ότι η εμπιστοσύνη στο τρένο επιστρέφει σταδιακά.
Όπως τόνισε ο κ. Παληός, «αξίζει αυτή η προσπάθεια, ώστε να αποκτήσει η χώρα ένα σιδηροδρομικό δίκτυο ασφαλές, σύγχρονο και αποδοτικό, όπου τα τρένα θα κινούνται γρήγορα και με ασφάλεια». Αν όλα προχωρήσουν σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, μέχρι το 2026 η Ελλάδα θα έχει κάνει το μεγάλο βήμα για να σταθεί ξανά στις ευρωπαϊκές ράγες.
Περισσότερες ειδήσεις
Σε τροχιά αναδιάρθρωσης ο σιδηρόδρομος – Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για προσλήψεις και ασφάλεια
