Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει η Ουκρανία στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει φυσικό αέριο από τον νότο της Ευρώπης, καθώς οι νέες διαδρομές του λεγόμενου Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου έμειναν χωρίς καμία κράτηση για τον Ιανουάριο.
Παρά την εμπλοκή της Ελλάδας και τις προσδοκίες για φορτία LNG και αζερικό αέριο, οι ροές μηδενίζονται, αποκαλύπτοντας τα όρια του ευρωπαϊκού σχεδιασμού χωρίς ρωσικές ποσότητες.
Τον Δεκέμβριο, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου από Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία συμφώνησαν στη διεύρυνση των διαθέσιμων διαδρομών τροφοδοσίας της Ουκρανίας από μία σε τρεις. Στόχος ήταν να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας ενόψει χειμώνα και εντεινόμενων ρωσικών επιθέσεων στις υποδομές της.
Στην πράξη, όμως, το σύστημα δεν λειτούργησε. Στη δημοπρασία της 22ας Δεκεμβρίου για παραδόσεις Ιανουαρίου, δεν κατατέθηκε ούτε μία προσφορά και για τις τρεις διαδρομές.
Η εικόνα αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου Ελλάδα και χώρες της ΝΑ Ευρώπης επιχειρούν να καταστήσουν τον Κάθετο Διάδρομο πιο ανταγωνιστικό, μέσω μειωμένων τελών και ενοποίησης του ρυθμιστικού πλαισίου
Οι νέες επιλογές περιλάμβαναν:
Οι διαθέσιμες ποσότητες έφταναν συνολικά τα 12,1 εκατ. κυβικά μέτρα ημερησίως, όμως καμία δεν δεσμεύτηκε. Έτσι, από τον Ιανουάριο, ο Κάθετος Διάδρομος παραμένει χωρίς ροές.
Η βασική εξήγηση που προκρίνεται από την αγορά είναι απλή και πολιτικά άβολη: δεν υπάρχει διαθέσιμο “ελεύθερο” ρωσικό αέριο για ανακατεύθυνση προς την Ουκρανία.
Μέχρι πρόσφατα, ευρωπαϊκοί traders χρησιμοποιούσαν ποσότητες ρωσικού αερίου που έφταναν μέσω TurkStream και, μέσω ανταλλαγών, τις διοχέτευαν προς την Ουκρανία. Με την έλευση του χειμώνα και την αυξημένη ζήτηση, οι ίδιες αυτές ποσότητες κατευθύνονται πλέον στους βασικούς πελάτες της ΕΕ.
Τα στοιχεία των ευρωπαϊκών διαχειριστών επιβεβαιώνουν την εικόνα: οι φυσικές ροές από Ελλάδα προς Βουλγαρία ήταν ελάχιστες μέσα στο 2025, ενώ οι ροές ρωσικού αερίου μέσω TurkStream κατέγραψαν νέο ιστορικό υψηλό τον Δεκέμβριο.
Πέρα από τη διαθεσιμότητα, υπάρχει και το κόστος. Παρά τη θέσπιση ενιαίου τιμολογίου από την Ελλάδα, ο Κάθετος Διάδρομος παραμένει ακριβότερος σε σχέση με τις διαδρομές μέσω Ουγγαρίας και Πολωνίας, από όπου η Ουκρανία καλύπτει σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών της.
Τον Δεκέμβριο, οι συνολικές εισαγωγές της χώρας άγγιξαν τα 25 εκατ. κυβικά μέτρα ημερησίως, αλλά σχεδόν καμία ποσότητα δεν προήλθε από τον νότο.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις επιθέσεις της Ρωσίας στις ουκρανικές εγκαταστάσεις παραγωγής. Η Naftogaz έχει καταγράψει εννέα πλήγματα μόνο τον Οκτώβριο, εκτιμώντας ότι η χώρα θα χρειαστεί να εισαγάγει πάνω από 4 δισ. κυβικά μέτρα επιπλέον αερίου.
Την ίδια στιγμή, η διακοπή της διέλευσης ρωσικού αερίου από το ουκρανικό έδαφος έχει αφαιρέσει από το Κίεβο ένα κρίσιμο διαπραγματευτικό εργαλείο. Η Ουκρανία, που για χρόνια μπορούσε να υπερθεματίζει στις ευρωπαϊκές αγορές χάρη στη θέση της ως χώρα διέλευσης, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με ακριβότερες και λιγότερο αξιόπιστες επιλογές.
Περισσότερες ειδήσεις
IEA: Εν αναμονή σοβαρών ελλείψεων η Ουκρανία στο ρεύμα – Το «πλήγμα» των ρωσικών drones
Παράθυρο στις κυρώσεις με… αστερίσκο – Οι ΗΠΑ κρατούν «ζωντανό» το Sakhalin-2
