Οι κλιματικές πολιτικές που στοχοποιούν τον τρόπο ζωής μας, από το «κόψε μαχαίρι το κρέας» μέχρι τις ζώνες χαμηλών εκπομπών που απαγορεύουν εντελώς τα ΙΧ μπορεί τελικά να υπονομεύουν τις ίδιες τις πράσινες αξίες που προσπαθούν να ενισχύσουν.
Αυτό προειδοποιούν ερευνητές, σημειώνοντας ότι όσα μέτρα ωθούν τους πολίτες να αλλάξουν συμπεριφορά γεννούν «ακούσιες αρνητικές παρενέργειες», ακόμη και στους ανθρώπους που ήδη προσπαθούν εθελοντικά να ζουν πιο βιώσιμα.
Το IPCC εκτιμά ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής θα μπορούσαν να μειώσουν τις εκπομπές έως και 70 τοις εκατό μέχρι το 2050.
Ωστόσο, νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Sustainability υποστηρίζει ότι συχνά προωθούμενες παρεμβάσεις — όπως λιγότερο κρέας, απαγόρευση αυτοκινήτων στο κέντρο και μείωση των πτήσεων — μπορεί τελικά να εξασθενούν τις «πράσινες» αξίες αντί να τις ενισχύουν.
Διαβάστε επίσης: Από superfood σε… οικολογικό εφιάλτη — Ποιος θα «σώσει» τον Αμαζόνιο από τη σόγια;
Οι ερευνητές ρώτησαν περισσότερους από 3.000 Γερμανούς, αντιπροσωπευτικά του πληθυσμού.
Το εύρημα; Καλοπροαίρετες αλλά κακοσχεδιασμένες κλιματικές πολιτικές μπορούν να κάνουν τους πολίτες λιγότερο οικολογικούς, λόγω του φαινομένου «crowding-out»: όταν η αίσθηση καταναγκασμού ξεπερνά το αρχικό πράσινο κίνητρο.
Παράδειγμα: κάποιος χρησιμοποιεί ήδη ποδήλατο ή μέσο μεταφοράς, ζεσταίνει το σπίτι του με μέτρο, προσέχει την κατανάλωση ενέργειας.
Αν του επιβληθούν επιπλέον αστικές ζώνες χωρίς αυτοκίνητα, μπορεί να αντιδράσει έντονα, όχι επειδή δεν θέλει, αλλά επειδή δεν θέλει να του το επιβάλουν.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι η αρνητική αντίδραση σε κλιματικούς περιορισμούς ήταν 52 τοις εκατό πιο έντονη σε σχέση με τα μέτρα του COVID-19, παρότι τα μέτρα της πανδημίας προκάλεσαν παγκόσμια οργή.
«Το κλίμα μπορεί να είναι πολύ χειρότερο», τονίζει ο οικονομολόγος Sam Bowles.
«Έχουμε σχεδόν λύσει την τεχνολογία χαμηλών εκπομπών, αλλά καθυστερούμε στη κοινωνική-συμπεριφορική επιστήμη που κάνει τις πολιτικές πολιτικά εφαρμόσιμες».
Υπάρχει ελπίδα. Οι αντιδράσεις μειώνονται όταν οι πολίτες νιώθουν ότι:
Η επικεφαλής της μελέτης, Katrin Schmelz, επισημαίνει ότι στη Γερμανία υπάρχει μικρότερη αντίσταση σε περιορισμούς στις σύντομες πτήσεις, γιατί υπάρχει μια αξιόπιστη εναλλακτική: το σιδηροδρομικό δίκτυο.
Με άλλα λόγια: οι πράσινες πολιτικές αντέχουν όταν δεν κάνουν τον κόσμο να νιώθει ότι του παίρνουν το τιμόνι απ’ τα χέρια.
Περισσότερες ειδήσεις
Net zero χωρίς πλαίσιο: Ο βρετανικός Τύπος «σβήνει» την κλιματική κρίση από τη δημόσια συζήτηση
Παραπληροφόρηση για το κλίμα: Πώς το λεξιλόγιο του ΟΗΕ μπορεί να… βοηθά στη διάδοσή της
Οι χώρες βάζουν τέλος στα fake news για το κλίμα – Ιστορική πρωτοβουλία στη Cop30
