Σε φάση οριστικού σχεδιασμού και υλοποίησης εισέρχεται το φιλόδοξο έργο της μετατροπής του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας σε Διαχρονικό Μουσείο, με τη χρηματοδότηση ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ για την απόκτηση του ακινήτου από το Υπουργείο Πολιτισμού και την πολύτιμη συμβολή του Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών.

Το έργο αναμένεται να αποτελέσει κομβική πολιτιστική και αναπτυξιακή υποδομή για την Ελευσίνα, δίνοντας νέα ζωή σε έναν ιστορικό βιομηχανικό χώρο και δημιουργώντας έναν ενιαίο πολιτιστικό άξονα που θα συνδέει τον αρχαιολογικό χώρο με το παραλιακό μέτωπο.

Το Διαχρονικό Μουσείο Ελευσίνας θα στεγάσει το πλήθος των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων που προέρχονται από τις ανασκαφές του Ιερού της Δήμητρας και της Κόρης και από σωστικές ανασκαφές στην πόλη, αναδεικνύοντας τη μακραίωνη ιστορία της περιοχής, από την αρχαιότητα έως τον 19ο αιώνα.

Το Παλαιό Ελαιουργείο, συνολικής έκτασης 26 στρεμμάτων και επιφάνειας 11.700 τ.μ., ήταν το πρώτο εργοστάσιο που ιδρύθηκε στην Ελευσίνα το 1875 και λειτούργησε έως τη δεκαετία του 1960. Βρίσκεται νότια του αρχαιολογικού χώρου και του επίσης ιστορικού εργοστασίου ΒΟΤΡΥΣ, με το οποίο αποτελούν ένα ενοποιημένο σύνολο βιομηχανικής κληρονομιάς.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού, η αρχιτεκτονική μελέτη που εγκρίθηκε το 2024 προβλέπει:

• Αποκατάσταση 8 κτηρίων
• Κατεδάφιση συγκεκριμένων ερειπωμένων μονάδων
• Ανέγερση 2 νέων κτηρίων (είσοδος και αποθήκη αρχαιοτήτων)
• Διατήρηση και αποκατάσταση όψεων σε 3 ακόμα κτήρια
  Η συνολική επιφάνεια των καθαρών εσωτερικών χώρων ανέρχεται σε 3.800 τ.μ., με τέσσερις διαφορετικές εισόδους για το κοινό – από την παραλιακή, την οδό Πεισιστράτου και τον αρχαιολογικό χώρο.

Το μουσειακό αφήγημα θα διαχωρίζεται σε δύο κύριες ενότητες:

• την ιστορία της πόλης μέχρι το 1830
• τη νεότερη και σύγχρονη εποχή

Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, ανέφερε ότι το έργο αποτελεί έναν οραματικό στόχο για την πόλη, που πλέον προχωρά σε τελική φάση σχεδιασμού και υλοποίησης. Όπως τόνισε, το νέο μουσείο έρχεται να ενοποιήσει το πολιτιστικό τοπίο της Ελευσίνας και να αναδείξει την πολιτιστική, οικονομική και βιομηχανική ταυτότητα της περιοχής:

Η Ελευσίνα δικαιούται ένα Διαχρονικό Μουσείο αντάξιο της ιστορίας και του τεράστιου αρχαιολογικού της πλούτου. Η δημιουργία του, σε συνδυασμό με τα μεγάλης κλίμακας αρχαιολογικά έργα ύψους άνω των 8 εκατ. ευρώ που εκτελεί το ΥΠΠΟ, συνθέτουν ένα ενιαίο πολιτιστικό σύνολο που διατρέχει την ιστορία της πόλης. Το μουσείο ενοποιείται με το παραλιακό μέτωπο και τον αρχαιολογικό χώρο, ενώ λειτουργεί και ως σημαντικός αναπτυξιακός πόρος.

Η κα Μενδώνη ευχαρίστησε δημόσια το Ίδρυμα Κανελλοπούλου για τη γενναία χορηγία εκπόνησης των μελετών, επισημαίνοντας τη συμβολή του στην υλοποίηση ενός έργου που ενσωματώνει τις μνήμες του παρελθόντος και τις μετατρέπει σε βιώσιμο πολιτιστικό παρόν.

Το νέο μουσείο ενισχύει την παρακαταθήκη του χώρου, ο οποίος φιλοξενεί ήδη από το 1995 το φεστιβάλ Αισχύλεια, ενώ το 2023 αποτέλεσε βασική πολιτιστική υποδομή της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης “Ελευσίς 2023”.