Ώριμο προς δημοπράτηση μετά από …28 χρόνια είναι το φράγμα Αχυρών που οι κάτοικοι της περιοχής του Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας βλέπουν να κατασκευάζεται από το μακρινό 1997, χωρίς ποτέ να ολοκληρώνεται.
Σήμερα, όπως ανέφερε στη Βουλή ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Μίλτου Ζαμπάρα, το έργο εισέρχεται στην τελική ευθεία για τη δημοπράτηση. Η κατασκευή του φράγματος των Αχυρών είναι προϋπολογισμού 12,4 εκατ. ευρώ και αποτελεί έργο κομβικής σημασίας για την τοπική κοινωνία, ενώ έχει πλέον ολοκληρωμένες τις απαιτούμενες μελέτες, εξασφαλισμένη περιβαλλοντική αδειοδότηση, ολοκληρωμένες απαλλοτριώσεις και έτοιμα τεύχη δημοπράτησης.
«Το έργο είναι ώριμο και θα προχωρήσει στη δημοπράτηση μόλις δοθεί το “πράσινο φως” από τη Διαχειριστική Αρχή», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ταχιάος, εξηγώντας πως για την υλοποίηση φραγμάτων απαιτείται να πληρούνται συγκεκριμένες τεχνικές και περιβαλλοντικές προδιαγραφές, οι οποίες πλέον έχουν καλυφθεί.
Ο υφυπουργός αναγνώρισε ότι η κλιματική κρίση έχει επηρεάσει την προβλεψιμότητα όσον αφορά τον χρόνο πλήρωσης των ταμιευτήρων, υπογράμμισε όμως πως το κατασκευαστικό σκέλος θα εξελιχθεί με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
«Θα απαιτήσουμε από τον ανάδοχο να τηρήσει αυστηρά το χρονοδιάγραμμα που θα συμφωνηθεί κατά την υπογραφή της σύμβασης», τόνισε, επισημαίνοντας παράλληλα τη σημασία της συνεργασίας με την τοπική κοινωνία.
«Η ολοκλήρωση τέτοιων έργων εξαρτάται και από τη στήριξη σε τοπικό επίπεδο. Δεν πρέπει να υπάρξουν παρεμβολές από μικροτοπικά συμφέροντα, που σε άλλες περιπτώσεις έχουν δημιουργήσει εμπόδια», ανέφερε.
Το φράγμα θα κατασκευαστεί στην κοιλάδα του χειμάρρου Νήσσα, στη θέση «Αχυρά» του Νομού Αιτωλοακαρνανίας. Η σύμβαση θα περιλαμβάνει, εκτός από το φράγμα, και την κατάκλυση του ταμιευτήρα, καθώς και την ανάπτυξη αρδευτικών έργων που θα καλύψουν συνολικά 26.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης.
Οι περιοχές που θα επωφεληθούν από το νέο αρδευτικό δίκτυο περιλαμβάνουν τον Δήμο Κατούνας και τις κοινότητες Κομπωτής, Κονωπίας, Τρύφου και Αετού.
Υπενθυμίζεται ότι από το 2023, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει αναλάβει τον ρόλο του εκτελεστικού φορέα για την κατασκευή φραγμάτων, έργων που χρηματοδοτούνται κατά κύριο λόγο από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και στοχεύουν στην ενίσχυση του αγροτικού και αρδευτικού δυναμικού της χώρας.
Καθυστερήσεις, διαλυμένες εργολαβίες και χαμένες ευκαιρίες
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα πολύπαθων δημόσιων έργων στην ελληνική περιφέρεια αποτελεί το φράγμα Αχυρών, το οποίο παρότι ξεκίνησε να κατασκευάζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1990, παραμένει ακόμη ημιτελές.
Η πρώτη εργολαβία ξεκίνησε το 1997, με υψηλές προσδοκίες για την ενίσχυση της άρδευσης και τη στήριξη των αγροτών σε μια από τις πιο ξηρές περιοχές του νομού. Ωστόσο, η ανάδοχος εταιρεία πτώχευσε αφού είχε εκτελέσει μόλις το 10% των εργασιών. Ακολούθησε επαναδημοπράτηση του έργου τον Δεκέμβριο του 2006, αυτή τη φορά με εθνικούς πόρους, χωρίς όμως και πάλι αποτέλεσμα.
Η ιστορία του έργου περιλαμβάνει συνολικά τρεις εργολαβίες. Η δεύτερη, η οποία ανέλαβε το έργο το 2007, δεν κατόρθωσε να το ολοκληρώσει, παρά τις δύο συμπληρωματικές συμβάσεις που προστέθηκαν στην αρχική. Η εργολαβία διαλύθηκε τελικά το 2016, ενώ το έργο παρέμενε ημιτελές.
Η τελευταία εργολαβία είχε προϋπολογισμό 35 εκατ. ευρώ, ωστόσο ούτε αυτή κατάφερε να το καταστήσει λειτουργικό. Τελικά, μετά και τη διάλυση της τρίτης προσπάθειας, το υπουργείο Υποδομών κινήθηκε ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της χρηματοδότησης και η διάσωση του έργου.
Το 2017, το φράγμα εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020, κατόπιν αιτήματος του υπουργείου, με στόχο την επανεκκίνηση του έργου και την ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων υποδομών. Έκτοτε αναμένεται η δημοπράτηση του έργου, η οποία στο παρελθόν είχε ανακοινωθεί πως θα συντελούνταν εντός του β΄ εξαμήνου του 2021, δέσμευση που δεν τηρήθηκε για ακόμα μία φορά.
«Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος της Αιτωλοακαρνανίας υφίσταται ένα σκωτσέζικο ντους. Άλλοτε δέχεται διαβεβαιώσεις ότι το έργο προχωρά, αλλά τις περισσότερες φορές υπάρχει στασιμότητα καμία εξέλιξη προς την ολοκλήρωσή του. Σήμερα το έργο είναι στον αέρα δίνοντας την εντύπωση ότι η περιοχή αντιμετωπίζεται ως περιοχή δεύτερης ταχύτητας από την κυβέρνηση», ανέφερε ο κ. Ζαμπάρας συμπληρώνοντας πως θα παρακολουθεί την εξέλιξη και των τωρινών δεσμεύσεων της ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
