Τι θα συνέβαινε αν όλοι οδηγούσαμε λίγο πιο ήρεμα; Λίγο πριν το πρώτο μεγάλο κύμα εξόδων του καλοκαιριού, μια νέα πανευρωπαϊκή έρευνα φωτίζει τη σχέση των Ευρωπαίων –και των Ελλήνων ειδικότερα– με το τιμόνι. Παρά τα πρώτα ενθαρρυντικά σημάδια βελτίωσης, η οδηγική συμπεριφορά παραμένει ένα από τα πιο σύνθετα και κρίσιμα ζητήματα για την οδική ασφάλεια στην Ευρώπη.

Κινητό τηλέφωνο, απρόκλητα κορναρίσματα, «πατημένο» γκάζι και εξουθένωση συνθέτουν συνοπτικά τα αποτελέσματα της 15ης ετήσιας έρευνας που υλοποιήθηκε από την Ipsos σε 12.403 οδηγούς από 11 ευρωπαϊκές χώρες. Η έρευνα του Ιδρύματος VINCI Autoroutes επιχειρεί να αποτυπώσει αντικειμενικά τον βαθμό υπευθυνότητας πίσω από το τιμόνι, εξετάζοντας κακές και καλές πρακτικές με σκοπό τη χάραξη στοχευμένων πολιτικών πρόληψη.

Αγένεια και ένταση: Βήματα βελτίωσης, αλλά τα νεύρα… στα ύψη

• Το 83% των Ευρωπαίων οδηγών παραδέχεται ότι φοβάται την επιθετικότητα των άλλων, με το 89% των Ελλήνων να το επιβεβαιώνει.
• Αν και τα επίπεδα αγένειας δείχνουν ελαφρά κάμψη, οι βρισιές (50%), τα απρόκλητα κορναρίσματα (47%) και οι εκδικητικές πρακτικές όπως το «κόλλημα» στον προπορευόμενο (30%) ή και ο διαπληκτισμός εκτός οχήματος (18%) παραμένουν συχνές.

Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα αν αναλογιστεί κανείς ότι το 98% των οδηγών πιστεύει ότι οδηγεί σωστά, χαρακτηρίζοντας τον εαυτό του «προσεκτικό» ή «ευγενικό», ενώ κατηγορεί τους άλλους για επιθετικότητα και ανευθυνότητα.

Κανόνες ΚΟΚ: Μικρή πρόοδος, αλλά με μεγάλα περιθώρια βελτίωσης

Παρά τα θετικά δείγματα, οι παραβιάσεις βασικών κανόνων παραμένουν μαζικές:

• 85% υπερβαίνει το όριο ταχύτητας (81% στην Ελλάδα).
• 56% δεν τηρεί αποστάσεις ασφαλείας, ενώ 51% επιμένει στη μεσαία λωρίδα χωρίς λόγο (68% στην Ελλάδα!).
• 34% κάνει προσπεράσεις από δεξιά.

Αξιοσημείωτο επίσης είναι πως 9% δεν φοράει πάντα ζώνη, με το ποσοστό να ανεβαίνει στο 50% για νέους άνδρες κάτω των 35 ετών.

Απόσπαση προσοχής: Το smartphone είναι… συνοδηγός

Παρόλο που παρατηρείται ελαφριά μείωση στη χρήση κινητού κατά την οδήγηση, οι αριθμοί σοκάρουν:

• 77% χρησιμοποιεί smartphone ή GPS εν κινήσει (82% στην Ελλάδα).
• 67% μιλάει στο τηλέφωνο και 43% το κάνει συστηματικά.
• 25% στέλνει ή διαβάζει μηνύματα ή emails, ενώ 81% παραδέχεται ότι κοιτάζει αλλού για >2 δευτερόλεπτα, οδηγώντας πρακτικά «στα τυφλά».

Κούραση και οδήγηση: Ο ύπνος πίσω από το τιμόνι

• 1 στους 3 οδηγεί ενώ νιώθει εξουθενωμένος.
• 34% έχει την αίσθηση ότι αποκοιμήθηκε έστω και για λίγο στο τιμόνι.
• Η κόπωση συσχετίζεται με αυξημένη νευρικότητα και παρορμητισμό, αλλά και μειωμένη προσήλωση.

Αλκοόλ, ουσίες και φάρμακα: Συνειδητοποίηση υπάρχει, πράξεις όχι πάντα

• 5% δηλώνει ότι έχει οδηγήσει υπό την επήρεια αλκοόλ (9% στην Ελλάδα).
• 2% παραδέχεται οδήγηση μετά από χρήση κάνναβης.
• 8% οδήγησε μετά από λήψη φαρμάκων που επηρεάζουν την εγρήγορση.

Παράλληλα, το 85% θεωρεί επικίνδυνη την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ.

Ασφάλεια εργαζομένων στους δρόμους: Οι οδηγοί δεν… κόβουν ταχύτητα

• 73% δεν εφαρμόζει συστηματικά τα μέτρα προστασίας σε ζώνες επέμβασης.
• 50% δεν επιβραδύνει κοντά σε ζώνες εργασίας.

B. Moreau: «Οι συμπεριφορές οδηγούν επιτέλους προς τη σωστή κατεύθυνση»

Σύμφωνα με τη Διευθύνουσα σύμβουλο του Ιδρύματος VINCI Autoroutes, Bernadette Moreau, πρόκειται για την «πρώτη φορά από τη δημιουργία του παρόντος Ευρωπαϊκού Βαρόμετρου για την Υπεύθυνη Οδήγηση, όπου η μεγάλη πλειοψηφία των συμπεριφορών που μελετήθηκαν κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι γι’ αυτό. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη ανάληψη ρίσκου και αγενής συμπεριφορά. Αυτή η αλλαγή μάς ενθαρρύνει να εντείνουμε τις ενημερωτικές εκστρατείες μας σχετικά με την επικινδυνότητα ορισμένων πρακτικών στο τιμόνι και τα οφέλη μιας ήρεμης οδήγησης για τον εαυτό μας και τους άλλους».

Π. Παπανικόλας: «Η υπεύθυνη οδήγηση ξεκινά από την προσωπική μας στάση»

«Τα φετινά ευρήματα του Ευρωβαρόμετρου για την Υπεύθυνη Οδήγηση δίνουν έναν συγκρατημένα αισιόδοξο τόνο. Παρατηρείται μικρή πρόοδος στη συμμόρφωση με τους κανόνες του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, περιορισμός της διάσπασης προσοχής, καθώς και λιγότερο αγενείς και επιθετικές συμπεριφορές. Τα ποσοστά όμως, παραμένουν υψηλά και μας υπενθυμίζουν ότι η πρόοδος δεν είναι δεδομένη και η προσπάθεια όλων μας πρέπει να ενταθεί», τόνισε ο Διευθυντής Ελλάδας VINCI Concessions / Μέλος Δ.Σ. Ιδρύματος VINCI AUTOROUTES, Παναγιώτης Παπανικόλας. «Η υπεύθυνη οδήγηση ξεκινά από την προσωπική μας στάση. Ας δώσουμε προτεραιότητα στην υπευθυνότητα και τον σεβασμό με στόχο δρόμους πιο ασφαλείς και ανθρώπους πιο ευσυνείδητους στη συμπεριφορά τους πίσω από το τιμόνι. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους συνανθρώπους μας».

Β. Δανέλλη – Μυλωνά: «Η υπεύθυνη οδήγηση είναι υποχρέωση, όχι επιλογή»

Όπως δήλωσε η Βασιλική Δανέλλη – Μυλωνά, Πρόεδρος Ι.Ο.Α.Σ. «Πάνος Μυλωνάς», παρότι τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου φαίνονται ανησυχητικά «δεν αποτελούν έκπληξη, καθώς επιβεβαιώνουν τα ευρήματα της πρόσφατης Έρευνας Οδικής Συμπεριφοράς που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς», στο πλαίσιο του έργου “2024 FIA Mobility Grants – Driving Change”. Είναι πολύ σημαντική η ενημέρωση και η εκπαίδευση των Ελλήνων οδηγών για να αντιληφθούν πως η υπεύθυνη οδήγηση δεν είναι επιλογή, αλλά υποχρέωση απέναντι στη ζωή τη δική τους και των άλλων. Είναι ευθύνη όλων μας αυτά τα στατιστικά να μηδενιστούν».