Η μετατροπή εγκαταλελειμμένων ή υπό κατάργηση ορυχείων άνθρακα σε ηλιακά πάρκα θα μπορούσε να προσφέρει αρκετή ενέργεια για να καλύψει τις ανάγκες μιας χώρας στο μέγεθος της Γερμανίας, σύμφωνα με μια πρωτοποριακή ανάλυση και η Ελλάδα αποτελεί την πλέον κατάλληλη επιλογή για αυτή τη μετάβαση, σύμφωνα με όσα μεταδίδει το Euronews.
Ερευνητές από τον οργανισμό Global Energy Monitor (GEM) έχουν εντοπίσει 312 επιφανειακά ορυχεία άνθρακα που έχουν ήδη κλείσει από το 2020, καλύπτοντας συνολικά 2.089 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Σύμφωνα με το Global Coal Mine Tracker (GCMT), επιπλέον 3.731 km² γης από ορυχεία πρόκειται να εγκαταλειφθούν από τους εκμεταλλευτές έως το τέλος του 2030, καθώς τα αποθέματα εξαντλούνται.
Συνολικά, αυτό μεταφράζεται σε περίπου 446 ορυχεία και 5.820 km² εγκαταλελειμμένης γης, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη ηλιακών έργων, παράγοντας σχεδόν 300 GW ανανεώσιμης ενέργειας. Πρόκειται για τεράστια ποσότητα — περίπου 15% της παγκόσμιας εγκατεστημένης ισχύος σε φωτοβολταϊκά σήμερα.
«Η κληρονομιά του άνθρακα είναι χαραγμένη στη γη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να καθορίσει και το μέλλον της», τονίζει η Cheng Cheng Wu, υπεύθυνη έργου για το Energy Transition Tracker στο GEM.
«Η μετάβαση από ορυχεία άνθρακα σε ηλιακά πάρκα έχει ήδη ξεκινήσει και αυτό το δυναμικό είναι έτοιμο να αξιοποιηθεί σε μεγάλους παραγωγούς άνθρακα όπως η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, η Ινδονησία και η Ινδία», προσθέτει.
Στην Ευρώπη, η έκθεση ξεχωρίζει την Ελλάδα ως «εξαιρετικά κατάλληλη» για αυτή τη μετάβαση.
Ο συνδυασμός υψηλού ηλιακού δυναμικού (4,45 kW/m² κατά μέσο όρο), του στόχου για πλήρη απολιγνιτοποίηση έως το 2026, αλλά και η ευνοϊκή χρηματοδοτική στήριξη λόγω συμμετοχής στην ΕΕ, καθιστούν τη χώρα ιδανική για αυτή την αξιοποίηση.
Στη Δυτική Μακεδονία, ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη έργα δημιουργίας ηλιακών πάρκων στα όρια του πρώην λιγνιτωρυχείου Αμυνταίου. Παράλληλα, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 έχει προβλέψει 175 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη επιπλέον έργων στην Κεντρική Μακεδονία.
Με τον παγκόσμιο στόχο τριπλασιασμού της δυναμικότητας ΑΠΕ έως το 2030, τα ανενεργά ορυχεία άνθρακα προσφέρουν μια τεράστια ευκαιρία για την ενεργειακή μετάβαση. Αλλά τα οφέλη δεν σταματούν εκεί.
«Η απόκτηση γης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει συχνά συνοδευτεί από συγκρούσεις μεταξύ εμπλεκομένων και φορέων λήψης αποφάσεων», αναγνωρίζει η Hailey Deres, ερευνήτρια στο GEM. Οι επενδυτές εξετάζουν κάθε πιθανό χώρο — από άκρες δρόμων μέχρι δεξαμενές νερού και σιδηροδρομικές γραμμές — όμως τα παλιά ορυχεία άνθρακα ταιριάζουν απόλυτα για εγκατάσταση ηλιακών πάνελ.
«Η αξιοποίηση υποβαθμισμένων εκτάσεων μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά νέα οφέλη στις πρώην ανθρακωρυχικές κοινότητες σε όλο τον κόσμο», συμπληρώνει.
«Η μετατροπή ορυχείων σε ηλιακά πάρκα αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία να συνδυαστούν η αποκατάσταση της γης, η δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας και η ανάπτυξη καθαρής ενέργειας σε μια ενιαία στρατηγική», επισημαίνει η Wu.
«Με τις σωστές επιλογές, η ίδια γη που τροφοδότησε τη βιομηχανική εποχή μπορεί τώρα να υποστηρίξει τις λύσεις για την κλιματική κρίση που έχουμε τόσο άμεση ανάγκη».
Συνολικά, οι αναλυτές εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν περίπου 259.700 μόνιμες θέσεις εργασίας και επιπλέον 317.500 προσωρινές και κατασκευαστικές θέσεις στα έργα μετάβασης από άνθρακα σε ηλιακή ενέργεια. Μάλιστα, αυτά τα νούμερα ξεπερνούν τον αριθμό των θέσεων εργασίας που εκτιμάται ότι θα χαθούν παγκοσμίως στον τομέα του άνθρακα έως το 2035.
Τα παλιά ορυχεία συχνά μένουν ως ουλές στο τοπίο, αλλά αυτή η προσέγγιση παρέχει οικονομικό κίνητρο για την αποκατάσταση και την καθαριότητα της γης που αφήνει πίσω της η εξόρυξη.
«Ξέρουμε πολύ καλά τι συμβαίνει στις ανθρακωρυχικές κοινότητες όταν οι εταιρείες χρεοκοπούν, απολύουν τους εργαζόμενους και αφήνουν πίσω ερείπια», λέει ο Ryan Driskell Tate, αναπληρωτής διευθυντής στο GEM.
«Όμως, τα εξαντλημένα ανθρακωρυχεία κρύβουν τεράστιο δυναμικό για να τροφοδοτήσουν ένα μέλλον καθαρής ενέργειας. Ήδη συμβαίνει. Το μόνο που χρειάζεται είναι το σωστό μείγμα κινήτρων, ώστε οι άνθρωποι να ξεκινήσουν να χτίζουν την επόμενη γενιά ηλιακής ενέργειας στις παλιές περιοχές του άνθρακα».
