Τα φιλόδοξα σχέδια της κυβέρνησης των Εργατικών για μια μαζική επέκταση της πυρηνικής ενέργειας ενισχύονται αποφασιστικά, χάρη σε σειρά διατλαντικών συμφωνιών για νέους αρθρωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες (modular reactors) που ανακοινώθηκαν λίγο πριν από την επίσκεψη του Donald Trump που διαδραματίζεται από χθες στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι κυβερνήσεις της Βρετανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών δεσμεύτηκαν να επισπεύσουν τις διαδικασίες ελέγχου ασφαλείας και ανακοίνωσαν σημαντικές επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, με την κυβέρνηση των Εργατικών να υπογραμμίζει τα αναπτυξιακά και εργασιακά οφέλη που αναμένεται να προκύψουν.
Το μεγαλύτερο και πιο ώριμο εμπορικό έργο αφορά τη συνεργασία της Centrica, του μεγαλύτερου ενεργειακού προμηθευτή της Βρετανίας, με την αμερικανική εταιρεία X-energy, για την κατασκευή έως και 12 προηγμένων αρθρωτών αντιδραστήρων στο Hartlepool. Η επένδυση εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει περίπου 2.500 νέες θέσεις εργασίας στη βορειοανατολική Αγγλία.
Ο πρωθυπουργός Keir Starmer χαρακτήρισε τη συμφωνία ΗΠΑ–ΗΒ, που αναμένεται να υπογραφεί επίσημα κατά την επικείμενη κρατική επίσκεψη, ως «ορόσημο πυρηνικής συνεργασίας» που θα ενισχύσει σημαντικά και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
«Αυτές οι μεγάλες δεσμεύσεις μας θέτουν σε πορεία προς μια χρυσή εποχή πυρηνικής ενέργειας, που θα μειώσει δραστικά τους λογαριασμούς ρεύματος στο μέλλον, ενώ παράλληλα θα δημιουργήσει χιλιάδες ποιοτικές θέσεις εργασίας στο παρόν», δήλωσε ο Starmer.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, που θεωρείται άνευ προηγουμένου, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ θα αποδέχονται αμοιβαία τους ελέγχους ασφαλείας των σχεδίων αντιδραστήρων, μειώνοντας σχεδόν στο μισό τον χρόνο αδειοδότησης — από περίπου τέσσερα χρόνια σε μόλις δύο.
Το Υπουργείο Ενεργειακής Ασφάλειας και Μηδενικών Εκπομπών σημείωσε ότι η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για μεγάλη επέκταση των πυρηνικών έργων, σε έναν κλάδο που έχει ήδη προσθέσει 11.000 νέες θέσεις εργασίας μέσα στο 2025, σύμφωνα με την Ένωση Πυρηνικής Βιομηχανίας (Nuclear Industry Association).
Η συμφωνία X-energy – Centrica διασφαλίζει το πυρηνικό μέλλον του Hartlepool, όπου ο υπάρχων αντιδραστήρας πρόκειται να αποσυναρμολογηθεί έως το 2028, και ανοίγει τον δρόμο για μελλοντικό πρόγραμμα με 20 ή και περισσότερους αρθρωτούς αντιδραστήρες σε όλη τη χώρα, με συνολική ισχύ 6 GW — όσο δηλαδή η τρέχουσα συνολική παραγωγή της Βρετανίας.
Οι 12 αντιδραστήρες στο Hartlepool εκτιμάται ότι θα παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια για έως και 1,5 εκατομμύριο νοικοκυριά.
Άλλα έργα που ανακοινώθηκαν περιλαμβάνουν:
Η κυβέρνηση των Εργατικών υπογράμμισε ότι χρειάζονται περισσότερες εγχώριες πυρηνικές μονάδες για την ενεργειακή ασφάλεια και την απεξάρτηση από εισαγόμενη ενέργεια, στο πλαίσιο της φετινής εξαγγελίας του Starmer για τη μεγαλύτερη πυρηνική επέκταση εδώ και δεκαετίες και της τελικής έγκρισης του νέου σταθμού Sizewell C στο Suffolk, με κρατική χρηματοδότηση δισεκατομμυρίων λιρών.
Παράλληλα, οι υπουργοί ελπίζουν ότι η επαρκής και φθηνή ηλεκτρική ισχύς θα προσελκύσει επενδύσεις τεχνολογικών κολοσσών σε data centers τεχνητής νοημοσύνης (AI).
Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright δήλωσε ότι η χώρα του βασίζεται στην εμπορική πυρηνική ενέργεια για να «τροφοδοτήσει την επανάσταση της ΤΝ», τονίζοντας:
«Η κάλυψη αυτής της τεράστιας ζήτησης απαιτεί ισχυρές συμμαχίες με συμμάχους σε όλο τον κόσμο και στενή συνεργασία με καινοτόμες ιδιωτικές εταιρείες».
Πρόσθεσε ότι οι συμφωνίες αυτές θα «απελευθερώσουν την εμπορική πρόσβαση σε ΗΠΑ και ΗΒ, ενισχύοντας την παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια, την ενεργειακή κυριαρχία των ΗΠΑ και την ασφάλεια της πυρηνικής εφοδιαστικής αλυσίδας στον Ατλαντικό».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Nuclear Industry Association, Tom Greatrex, σημείωσε ότι οι διατλαντικές συμφωνίες θα συμβάλουν στην «βιομηχανική αναγέννηση του τομέα, δημιουργώντας χιλιάδες υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της Βρετανίας».
Επιπλέον, η συμφωνία ΗΒ–ΗΠΑ, γνωστή ως Atlantic Partnership for Advanced Nuclear Energy, στοχεύει να εξαλείψει πλήρως έως το 2028 οποιαδήποτε εξάρτηση από ρωσικό πυρηνικό υλικό.
Με την κοινή αναγνώριση των ελέγχων ασφαλείας, θα αποφεύγεται η διπλή γραφειοκρατία και θα επιταχύνονται οι αδειοδοτήσεις νέων σχεδίων, κάτι που —όπως ανέφερε η κυβέρνηση— θα διευκολύνει και τις βρετανικές εξαγωγές, με την Rolls-Royce να βρίσκεται ήδη σε διαδικασία έγκρισης του δικού της σχεδίου μικρού αρθρωτού αντιδραστήρα (SMR) στις ΗΠΑ.
