Η κυβέρνηση εξετάζει με ιδιαίτερη προσοχή το τελευταίο – και πιο κομβικό – τμήμα της Ολυμπίας Οδού, από τον Πύργο έως την Τσακώνα, που εδώ και χρόνια παραμένει ο «χαμένος κρίκος» του αυτοκινητοδρόμου που συνδέει τη Δυτική Ελλάδα με την Πελοπόννησο. Όπως ανακοίνωσε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος στο συνέδριο Olympia Forum, το έργο φαίνεται πως έχει πλέον ενταχθεί ουσιαστικά στον κυβερνητικό σχεδιασμό, καθώς βρίσκεται «σε κοντινό ορίζοντα». Ωστόσο, δύο κρίσιμα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά: Ο τρόπος χρηματοδότησης και η τελική χάραξη του έργου.
Σχετικά με τη χάραξή του το πρόβλημα εντοπίζεται στην περιοχή του Καϊάφα, όπου υπάρχει απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που επηρεάζει την τελική επιλογή διαδρομής, λόγω του χαρακτηρισμού της περιοχής ως προστατευόμενης (Natura). Η ακύρωση των περιβαλλοντικών όρων στην περιοχή της Ζαχάρως το 2010 είχε ως αποτέλεσμα το πάγωμα των εργασιών. Για να προχωρήσει η υλοποίηση του έργου, απαιτείται νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση με βάση την τεχνική λύση που θα επιλεγεί. Το υπουργείο βέβαια εξετάζει πλέον και μια εναλλακτική χάραξη ανατολικά της υφιστάμενης εθνικής οδού Πύργου – Κυπαρισσίας, με σήραγγα δια μέσου του ορεινού όγκου Λαπίθα στην περιοχή του Καϊάφα και παράκαμψη ανατολικά της Ζαχάρως.
Σύμφωνα με τον κ. Ταχιάο, αν διατηρηθεί η αρχική χάραξη που περνά από τον Καϊάφα, το έργο θα κοστίσει περίπου 700 εκατ. ευρώ. Αν χρειαστεί νέα χάραξη για περιβαλλοντικούς λόγους, το κόστος μπορεί να φτάσει έως και 1 δισ. ευρώ. Ο υφυπουργός τόνισε ότι οι επενδύσεις των τελευταίων ετών στα οδικά έργα ξεπερνούν τα 7 δισ. ευρώ, με την Ολυμπία Οδό να αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς παραχώρησης.
«Σήμερα δεν υπάρχει περιθώριο να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Οι μελέτες κόστους – οφέλους δείχνουν τι είναι βιώσιμο. Τα έργα που χρειάζονται έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαιτούν μακρόχρονη και τεκμηριωμένη διαδικασία. Δεν αρκεί η πολιτική βούληση, χρειάζονται μελέτες, ρεαλιστικά δεδομένα και οικονομική βιωσιμότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Χρηματοδότηση μέσω ένταξης στην παραχώρηση της Ολυμπίας Οδού
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση, αποκάλυψε ότι εξετάζονται τρία σενάρια, ανάμεσά τους και η ένταξη του έργου στην υπάρχουσα παραχώρηση της Ολυμπίας Οδού, ενώ σύντομα αναμένονται ανακοινώσεις. Υπενθύμισε επίσης ότι το τμήμα Πάτρα – Πύργος «αναστήθηκε χάρη στον μηχανισμό της παραχώρησης» και πρόσθεσε πως η ίδια λογική θα ακολουθηθεί και για τη συνέχειά του έως την Τσακώνα.
Το τμήμα Πύργος – Τσακώνα αποτελεί το τελευταίο και αναξιοποίητο κομμάτι της αρχικής σύμβασης παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού. Αν και είχε ενταχθεί στον σχεδιασμό από το 2008, αφαιρέθηκε το 2013 μαζί με το τμήμα Πάτρα – Πύργος λόγω της οικονομικής κρίσης. Επανήλθε εκ νέου στον σχεδιασμό το 2021, υπό την προϋπόθεση ότι θα πληρούνται οι αναγκαίες περιβαλλοντικές και χρηματοδοτικές προϋποθέσεις.
Η τοπική κοινωνία, οι φορείς της Ηλείας και της Μεσσηνίας, καθώς και η Περιφέρεια Πελοποννήσου, ασκούν εδώ και χρόνια έντονες πιέσεις για την κατασκευή του έργου, προκειμένου να συνδεθούν οι περιοχές αυτές με το εθνικό δίκτυο σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων, όπως ήδη συμβαίνει με τη Δυτική και Νότια Ελλάδα.
Ο οδικός άξονας Πύργος – Τσακώνα έχει συνολικό μήκος περίπου 90 χιλιομέτρων και χωρίζεται σε δύο τμήματα:
Υπενθυμίζεται ότι ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά έργα υποδομής της Δυτικής Ελλάδας. Στόχος του είναι η αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας και η μείωση του χρόνου μετακίνησης, ώστε το ταξίδι Αθήνα – Πύργος να διαρκεί περίπου 2 ώρες και 45 λεπτά.
Το έργο ολοκληρώθηκε μετά από πολυετείς διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες και την επανένταξή του στην Ολυμπία Οδό, υλοποιούμενο από τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Άκτωρ και Άβαξ. Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρίστο Δήμα, τα τελευταία 10 χλμ. του αυτοκινητόδρομου θα παραδοθούν στην κυκλοφορία του Αγίου Ανδρέα, όπως δήλωσε κατά την πρόσφατη αυτοψία στο εργοτάξιο Μιντιλόγλι – Αλισσός, μαζί με τον γ.γ. Υποδομών Δημήτρη Αναγνώπουλο και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Ολυμπίας Οδού Παναγιώτη Παπανικόλα.
Διαδρομή είκοσι ετών
Η ιστορία του έργου ξεκινά πριν από περίπου 20 χρόνια, όταν ο Γιώργος Σουφλιάς προκήρυξε τον μεγάλο διαγωνισμό για την Ολυμπία Οδό, μήκους 370 χλμ. από την Ελευσίνα έως την Τσακώνα. Η πρώτη προσπάθεια για το τμήμα Πάτρα – Πύργος έγινε την περίοδο 2008–2011, αλλά η οικονομική κρίση και η μείωση της κυκλοφορίας κατά 40% προκάλεσαν διακοπή της χρηματοδότησης από τις τράπεζες.
Το 2013, με το λεγόμενο «reset», τα έργα επανεκκίνησαν μόνο στο τμήμα Κόρινθος–Πάτρα, ενώ το δυτικό κομμάτι εγκαταλείφθηκε. Το 2014 ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ανακοίνωσε τη δημοπράτηση του Πάτρα–Πύργος, όμως η διαδικασία ανεστάλη λόγω εκλογών.
Η επόμενη κυβέρνηση ακύρωσε τον διαγωνισμό και χώρισε το έργο σε οκτώ μικρότερα τμήματα, από τα οποία μόνο τρεις συμβάσεις υπογράφηκαν. Οι υπόλοιπες αντιμετώπισαν καθυστερήσεις και χρηματοδοτικά προβλήματα.
Μετά το 2019, το έργο επανεντάχθηκε στην Ολυμπία Οδό, γεγονός που οδήγησε σε νέες διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την εταιρεία παραχώρησης.
Στα τέλη του 2021 εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση και κυρώθηκε η τροποποιημένη σύμβαση. Το πρώτο τρίμηνο του 2022 ξεκίνησε και επίσημα η τρίτη – και επιτυχημένη – προσπάθεια υλοποίησης του αυτοκινητόδρομου.
