Καθώς ο κόσμος μπαίνει στην πιο κρίσιμη φάση της ενεργειακής μετάβασης, οι αριθμοί φαίνεται να «μιλούν» από μόνοι τους. Η τελευταία έκθεση της Ember δείχνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξάνονται με ρυθμό που ξεπερνά κάθε προηγούμενο, θέτοντας τον φιλόδοξο στόχο του τριπλασιασμού των ΑΠΕ έως το 2030 σε απόσταση αναπνοής.
Πίσω από το ράλι της ηλιακής ισχύος και την πρωτοκαθεδρία της Κίνας, όμως, ξεπροβάλλουν και τα πρώτα σημάδια ανισορροπίας: αργή πρόοδος στα αιολικά, υποεπενδύσεις στα δίκτυα και αμφίβολη πολιτική συνοχή στη Δύση.
Η Ember προβλέπει αύξηση 11% στις νέες εγκαταστάσεις, φτάνοντας τα 793 GW, από 717 GW το 2024. Η ηλιακή ενέργεια εξακολουθεί να οδηγεί την παγκόσμια ανάπτυξη με άνοδο 9%, ενώ η αιολική αυξάνεται κατά 21%.
Η Κίνα παραμένει ο κυρίαρχος παίκτης, ευθυνόμενη για το 66% της νέας ηλιακής και το 69% της αιολικής ισχύος του πλανήτη.
Η συμφωνία της COP28 το 2023 έθεσε τον φιλόδοξο στόχο για τριπλασιασμό των ΑΠΕ έως το 2030, δηλαδή 11 TW εγκατεστημένης ισχύος.
Μέχρι στιγμής, η πρόοδος ξεπερνά τις προσδοκίες: από το 2023 έως το 2025, οι προσθήκες ανανεώσιμης ισχύος αυξήθηκαν κατά 29% ετησίως, έναντι 21% που απαιτούνταν.
Πλέον, αρκεί ρυθμός αύξησης 12% ετησίως ως το 2030 για να επιτευχθεί ο στόχος — κάτι εφικτό, αλλά όχι εγγυημένο.
Η πρόοδος οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην ηλιακή ενέργεια. Αντίθετα, η αιολική και η υδροηλεκτρική ανάπτυξη καθυστερούν.
Σύμφωνα με το IEA, η έλλειψη ισχύος φτάνει το 15%, αλλά το πραγματικό έλλειμμα στην παραγωγή ενέργειας είναι 28%, καθώς οι ανεμογεννήτριες και τα φράγματα παράγουν περισσότερη ενέργεια ανά MW σε σχέση με τα φωτοβολταϊκά.
Η ισορροπία μεταξύ τεχνολογιών, όπως και η επένδυση σε δίκτυα και αποθήκευση, είναι κρίσιμη για τη σταθερότητα των ενεργειακών συστημάτων.
Παρά την εκρηκτική ανάπτυξη, οι εθνικοί στόχοι δεν αντανακλούν τη δυναμική της αγοράς.
Συνολικά, οι κυβερνήσεις δεσμεύονται για 7.793 GW μέχρι το 2030 — μόλις διπλασιασμό της ισχύος του 2022, όχι τριπλασιασμό.
Η Κίνα αύξησε θεαματικά τις δεσμεύσεις της, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες αναθεώρησαν προς τα κάτω τους στόχους τους λόγω πολιτικών αλλαγών.
Η Ember προειδοποιεί ότι αυτή η υστέρηση απειλεί να δημιουργήσει επενδυτικό κενό σε κρίσιμες υποδομές, όπως δίκτυα μεταφοράς και αποθήκευσης ενέργειας.
«Η ποσότητα ηλιακής ισχύος που κατασκευάζεται το 2025 είναι εντυπωσιακή», σχολιάζει η Katye Altieri, επικεφαλής αναλύτρια της Ember.
«Τώρα που αποδείξαμε ότι μπορούμε να χτίσουμε με ταχύτητα, πρέπει να δείξουμε ότι μπορούμε να διατηρήσουμε αυτόν τον ρυθμό και να επιταχύνουμε τον άνεμο και το υδροηλεκτρικό. Η ταχύτητα και η συνέπεια είναι το κλειδί για φθηνή καθαρή ενέργεια», προσθέτει.
Η Ember συμπεραίνει ότι ο τριπλασιασμός των ΑΠΕ είναι πλέον εφικτός, αρκεί οι κυβερνήσεις να αναβαθμίσουν άμεσα τους εθνικούς στόχους και να επιταχύνουν την εφαρμογή πολιτικών που στηρίζουν την πράσινη μετάβαση.
Χωρίς επαρκείς επενδύσεις σε αιολικά έργα, αποθήκευση ενέργειας και έξυπνα δίκτυα, η πρόοδος κινδυνεύει να «κολλήσει» στη μέση της δεκαετίας.
Περισσότερες ειδήσεις:
Φουντώνει ο παγκόσμιος «πυρετός» για τις σπάνιες γαίες – Νέα «χρυσή εποχή» στην εξόρυξη
«Συναγερμός» από τον IEA: Κόβει 900 GW από τις προοπτικές των ΑΠΕ έως το 2030
