«Χωρίς ενεργό καταναλωτή δεν υπάρχει ούτε δίκαιη ούτε αποτελεσματική αγορά ενέργειας», ήταν το ξεκάθαρο μήνυμα του Αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή του ΕΣΠΕΝ, κ. Κώστα Παπαμιχαήλ, μιλώντας στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) στο πλαίσιο της ΔΕΘ με θέμα «Ο σύγχρονος καταναλωτής: Ενημέρωση και Προστασία».

Ο κ. Παπαμιχαήλ τόνισε ότι ο καταναλωτής δεν είναι πλέον παθητικός αποδέκτης, αλλά αποκτά σταδιακά ενεργό ρόλο μέσω της αυτοκατανάλωσης, της αποκεντρωμένης παραγωγής και της ψηφιοποίησης. Η ενδυνάμωση του πολίτη, όπως εξήγησε, συνδέεται με την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και απαιτεί κίνητρα, κοστοστρεφή τιμολόγια και δίκαιη κατανομή κόστους που θα ενισχύουν την αποδοτικότητα του συστήματος.

Το ευρωπαϊκό πλαίσιο: Ο πολίτης στο κέντρο

Ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής αναφέρθηκε στο Citizens Energy Package, τον νέο οδικό χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τοποθετεί τον πολίτη στο επίκεντρο, καθώς και στο Affordable Energy Action Plan, που στοχεύει στην προσιτή ενέργεια για όλους.

Παράλληλα, υπογράμμισε το ζήτημα του αυξανόμενου κόστους των δικτύων, το οποίο, σύμφωνα με τον ACER, αναμένεται να διπλασιαστεί τα επόμενα χρόνια, με άμεσο αντίκτυπο στους λογαριασμούς. Όπως σημείωσε, η απάντηση βρίσκεται στις ευρωπαϊκές προτεραιότητες: ψηφιοποίηση, ευελιξία και δίκαιος καταμερισμός του κόστους.

Οι προκλήσεις της ελληνικής αγοράς ενέργειας

Σχετικά με την Ελλάδα, ο κ. Παπαμιχαήλ αναγνώρισε ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα όπως:

• η θεσμοθέτηση μέτρων προσυμβατικής ενημέρωσης,
• η χρωματική σήμανση τιμολογίων,
• και το εργαλείο σύγκρισης τιμών.

Ωστόσο, υπογράμμισε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές προκλήσεις:

• το υψηλό μερίδιο μη ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιορίζει τις πραγματικές επιλογές των καταναλωτών,
• οι αδιαφανείς χρεώσεις στην Αγορά Εξισορρόπησης και στις απώλειες δικτύου, που αυξάνουν οριζόντια τους λογαριασμούς,
• το ραγδαία αυξανόμενο κόστος δικτύων με επενδύσεις δισεκατομμυρίων, που απαιτούν κίνητρα αποδοτικότητας,
• και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, που χωρίς θεσμικό αντίβαρο επιβαρύνουν τους συνεπείς καταναλωτές.

Ο κ. Παπαμιχαήλ επισήμανε ότι η προστασία του καταναλωτή δεν περιορίζεται μόνο στην ενημέρωση και τη συμβατική θωράκιση. Χρειάζονται πρωτοβουλίες αντιμετώπισης των δομικών ανισορροπιών που αυξάνουν το κόστος και περιορίζουν τις επιλογές.

Καταλήγοντας, επανέλαβε ότι ο ΕΣΠΕΝ θα συνεχίσει να συμμετέχει ενεργά στον διάλογο με τεκμηριωμένες προτάσεις, ενώ οι ανεξάρτητοι προμηθευτές ενέργειας που εκπροσωπεί θα εξακολουθήσουν να στηρίζουν τον καταναλωτή με διαφάνεια, καινοτόμα προϊόντα και ψηφιακά εργαλεία που ενισχύουν την ενεργή συμμετοχή του στην αγορά.