Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σαουδική Αραβία ολοκλήρωσαν την Τετάρτη (19/11) τις διαπραγματεύσεις για μια πολυαναμενόμενη συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής τεχνολογίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την κατασκευή αμερικανικών πυρηνικών αντιδραστήρων στο σαουδαραβικό βασίλειο, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα στο Bloomberg.
Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Chris Wright, και ο Σαουδάραβας ομόλογός του υπέγραψαν κοινή διακήρυξη που επιβεβαιώνει την ολοκλήρωση των συνομιλιών, ανακοίνωσε η κυβέρνηση Τραμπ μετά την επίσκεψη του πρίγκιπα διαδόχου Mohammed bin Salman στον Λευκό Οίκο.
Η επίσημη συμφωνία 123 του Atomic Energy Act – η οποία περιλαμβάνει δεσμεύσεις μη διάδοσης πυρηνικών – δεν έχει ακόμη υπογραφεί.
Εφόσον οριστικοποιηθεί, η συμφωνία θα μπορούσε να αναζωογονήσει τον αμερικανικό πυρηνικό κλάδο, ενισχύοντας εταιρείες όπως η Westinghouse Electric που επιδιώκουν να πουλήσουν αντιδραστήρες, τεχνολογία και τεχνικό εξοπλισμό στη Σαουδική Αραβία.
Παράλληλα, η προοπτική αυτή προκαλεί ανησυχία σε ειδικούς μη διάδοσης και μέλη του Κογκρέσου, που προειδοποιούν για τον κίνδυνο πρόσβασης της Σαουδικής Αραβίας σε υψηλού εμπλουτισμού υλικά.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η τελική συμφωνία θα περιλαμβάνει τον λεγόμενο “gold standard” – τον ρητό αποκλεισμό εμπλουτισμού ουρανίου και επανεπεξεργασίας καυσίμου εντός του σαουδαραβικού εδάφους.
Η Σαουδική Αραβία έχει στο παρελθόν αρνηθεί να δεχθεί πλήρη περιορισμό στον εγχώριο εμπλουτισμό.
Ο επικεφαλής του IAEA, Rafael Mariano Grossi, επιβεβαίωσε ότι οι συζητήσεις περιλαμβάνουν αναφορές σε δραστηριότητες πυρηνικού κύκλου, προσθέτοντας πως ο οργανισμός δεν έχει ακόμη ενημερωθεί αν η συμφωνία 123 θα συνοδεύσει την τελική συμφωνία.
Η πιθανή πρόσβαση της Σαουδικής Αραβίας σε ολόκληρο τον πυρηνικό κύκλο θα μπορούσε να δημιουργήσει “ντόμινο απαιτήσεων” από άλλες χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων του Ιράν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που ενδέχεται να ζητήσουν παρόμοιους όρους.
Ο Ισraηλινός υπουργός Ενέργειας Eli Cohen, προειδοποίησε ότι μια τέτοια συμφωνία «θα απαιτεί διαρκή παρακολούθηση» ώστε το πρόγραμμα να μην στραφεί προς στρατιωτικές εφαρμογές.
Καθώς δεν έχει παρουσιαστεί επίσημη συμφωνία 123, οι οργανώσεις μη διάδοσης εκτιμούν ότι η Ουάσιγκτον ενδέχεται να πλησιάζει σε συμφωνία, αλλά όχι ακόμη στο σημείο όπου μπορεί να διαβεβαιώσει το Κογκρέσο για τον πλήρη έλεγχο εμπλουτισμού ουρανίου.
Όπως σχολίασε ο Henry Sokolski, διευθυντής του Nonproliferation Policy Education Center:
«Αν είχαν ολοκληρωμένη συμφωνία 123, θα εξηγούσαν πώς αντιμετώπισαν το ‘Ε’ – το εμπλουτισμένο ουράνιο – και αν οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν το Βασίλειο σε μια δραστηριότητα τόσο ευαίσθητη για πυρηνικά όπλα».
Περισσότερες ειδήσεις
Υπό εξέταση το ενδεχόμενο συνεργασίας μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Stellantis
«Βόμβα» Starmer: Η Βρετανία κάνει πυρηνικό «comeback» — Επένδυση 18 δισ. λιρών σε νέα εργοστασία και αντιδραστήρες
