Σε νέο ρεκόρ έφτασαν το 2024 οι αποσυνδέσεις των αιολικών πάρκων στη Βρετανία, με τις ανεμογεννήτριες να πληρώνονται για να σταματούν να παράγουν ρεύμα το 13% του χρόνου. Το στοιχείο αυτό αποτυπώνει τις σοβαρές πιέσεις στο βρετανικό ηλεκτρικό σύστημα, καθώς η παραγωγή από ΑΠΕ ξεπερνά τις δυνατότητες του δικτύου μεταφοράς.
Οι προγραμματισμένες εργασίες σε καλώδια της Σκωτίας και οι ισχυροί καλοκαιρινοί άνεμοι επιβάρυναν το ήδη πιεσμένο δίκτυο, όπως ανακοίνωσε ο National Energy System Operator (Neso). Το αποτέλεσμα; Ο διαχειριστής του συστήματος αναγκάστηκε να πληρώσει 2,7 δισ. λίρες το οικονομικό έτος 2024-25, για να διατηρεί την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, με τα αιολικά πάρκα να αποτελούν τον κύριο λόγο αυτής της δαπάνης, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times.
Το πρόβλημα δεν είναι νέο: τα τελευταία χρόνια στη Βρετανία έχουν τοποθετηθεί ανεμογεννήτριες με ρυθμούς πολύ ταχύτερους από την κατασκευή νέων καλωδίων μεταφοράς, ειδικά στη Σκωτία. Έτσι, συχνά δεν υπάρχει αρκετή δυνατότητα να διοχετευτεί η παραγόμενη ενέργεια εκεί που χρειάζεται, οδηγώντας στη λύση της αποζημίωσης για αποσύνδεση.
Την ίδια στιγμή που πληρώνονται οι ανεμογεννήτριες για να «κλείσουν», η Neso συχνά αναγκάζεται να πληρώνει άλλους σταθμούς σε άλλα μέρη της χώρας για να αυξήσουν την παραγωγή τους, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες.
«Η περικοπή της παραγωγής από τον άνεμο αποτελεί σήμερα βασικό παράγοντα αύξησης του κόστους εξισορρόπησης του δικτύου», σημειώνει η ετήσια έκθεση της Neso. Και αυτό γιατί το μεγαλύτερο μέρος της αιολικής ισχύος της χώρας συνδέεται στη Σκωτία, μια περιοχή με περιορισμένες δυνατότητες απορρόφησης του φορτίου.
Οι εργασίες που επιδεινώνουν προσωρινά την κατάσταση γίνονται με στόχο την ενίσχυση της μεταφορικής ικανότητας του συστήματος στο μέλλον, ξεκαθαρίζει ο φορέας.
Σκέψεις για εφαρμογή ζωνικής τιμολόγησης
Παράλληλα, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται σύντομα να αποφασίσει αν θα προχωρήσει στην εφαρμογή «ζωνικής τιμολόγησης» (zonal pricing), όπου οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας θα διαμορφώνονται με βάση την προσφορά και τη ζήτηση ανά γεωγραφική περιοχή.
Οι υποστηρικτές της πρότασης εκτιμούν ότι θα βοηθήσει να αξιοποιούνται καλύτερα οι ΑΠΕ, με φθηνότερες τιμές ρεύματος σε περιοχές με υψηλή παραγωγή — όπως η Σκωτία τις ημέρες με ισχυρούς ανέμους — αντί να πληρώνει το σύστημα για να τις κλείνει.
Οι επικριτές, ωστόσο, φοβούνται ότι η εφαρμογή ζωνικών τιμών θα δημιουργήσει αβεβαιότητα στις επενδύσεις για νέα αιολικά πάρκα, σε μια περίοδο που η Βρετανία έχει ανάγκη από περισσότερη καθαρή ενέργεια.
Η συζήτηση για τη ζωνική τιμολόγηση γίνεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η χώρα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των ΑΠΕ και στη διατήρηση της σταθερότητας των επενδύσεων στο ενεργειακό της μέλλον.
