Τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης, αλλά και της Ελλάδας λόγω της περίφημης μετάβασης ενεργοποιούν έκτακτες καταστάσεις που επιβάλουν εγρήγορση των εμπλεκομένων και αναμόρφωση του τρόπου λειτουργίας των ενεργειακών συστημάτων των κρατών.
Το πρόσφατο black out στην Ιβηρική έχει αναστατώσει όλη την Ευρώπη καθώς περισσότερα από 55 εκατομμύρια πολίτες έμειναν για πολλές ώρες χωρίς πρόσβαση σε βασικά αγαθά, ενώ παραμένουν άγνωστοι οι λόγοι που προκάλεσαν το χάος.
Στην Ελλάδα χθες 1η Μαΐου η αγορά ηλεκτρισμού βίωσε για πρώτη φορά έντονα αρνητικές τιμές, ενώ οι περικοπές παραγωγής από ΑΠΕ ήταν μεγάλες σε όλη τη διάρκεια του Απριλίου και όπως όλα δείχνουν θα συνεχιστούν.
Σε ότι αφορά τους λόγους που προκάλεσαν το black out η συζήτηση πλέον έχει επικεντρωθεί στο ρόλο των ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα της Ιβηρικής, αλλά και στο κατά πόσο τα δίκτυα είναι κατάλληλα να διαχειριστούν το νέο ενεργειακό σύστημα που διαμορφώνεται.
Η Eurelectric, φορέας εκπροσώπησης των ενεργειακών εταιριών της Ευρώπης μίλησε σχεδόν αμέσως για την αναγκαιότητα επενδύσεων στο δίκτυο υπενθυμίζοντας ότι σύμφωνα με μελέτη της για να επιτευχθεί η πράσινη μετάβαση της Ευρώπης απαιτούνται επενδύσεις 67 δισ. ευρώ στο δίκτυο έως το 2050.
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, το ελληνικό ενεργειακό σύστημα είναι αντιμέτωπο με αρνητικές τιμές και υψηλές περικοπές παραγωγής από ΑΠΕ.
Ήδη από τις αρχές Απριλίου και με αφορμή τον ταυτόχρονο εορτασμό του Πάσχα στις Ορθόδοξες και τις Καθολικές χώρες της Ευρώπης σήμανε το πρώτο καμπανάκι κινδύνου για το ελληνικό σύστημα ηλεκτρισμού.
Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αναγκάστηκε να νομοθετήσει και οι διαχειριστές ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ να απειλήσουν με την επιβολή υψηλών προστίμων, εάν οι μικροί παραγωγοί ΑΠΕ δεν συμμορφώνονταν προς τις υποδείξεις και δεν προχωρούσαν σε δραστική περικοπή της παραγωγής τους. Οι παραγωγοί ανταποκρίθηκαν αλλά οι περικοπές ανανεώσιμης ενέργειας ήταν και συνεχίζουν να είναι υψηλές ξεπερνώντας τα 4.000 – 4.500 MW ημερησίως.
Με υψηλές αρνητικές τιμές μπήκε ο Μάιος
Χθες 1η Μαΐου για πρώτη φορά στην ελληνική Αγορά Επόμενης Ημέρας, καταγράφηκαν αρνητικές τιμές που έφθασαν στα -50 ευρώ/MWh στις 2 και τις 3 το μεσημέρι. Αυτό σημαίνει ότι για τις συγκεκριμένες ώρες οι παραγωγοί δεν αμείφθηκαν, αλλά αντίθετα εκλήθησαν να πληρώσουν 50 ευρώ/MWh για να απορροφηθεί η ενέργεια που παρήγαγαν.
Μέχρι τώρα οι εταιρίες που εκπροσωπούν συλλογικά μονάδες ΑΠΕ (ΦΟΣΕ) τις ώρες της μεγάλης παραγωγής των ΑΠΕ και κυρίως από τις 11 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα που είναι στο pick η παραγωγή από φωτοβολταϊκά υποβάλλουν στην Αγορά Επόμενης Ημέρας πολύ χαμηλές προσφορές που προσεγγίζουν το μηδέν, αλλά παραμένουν θετικές.
Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζουν ότι οι παραγωγοί που εκπροσωπούν και που στην πλειονότητα τους είναι μονάδες με συμβολαιοποιημένες τιμές ενέργειας, λαμβάνουν τις αμοιβές τους.
Χθες όμως η διασύνδεση των αγορών οδήγησε σε αρνητικές τιμές κατά τις ώρες των μεγάλων εισαγωγών από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Η ενέργεια από τις γειτονικές χώρες που έχουν επίσης πολύ μεγάλη παραγωγή ΑΠΕ, εξήχθη στην ακριβότερη ελληνική αγορά οδηγώντας σε αρνητικές τιμές έως ότου υπάρξει αποσύνδεση λόγω υπερπροσφοράς. Έτσι η μέση τιμή στην Αγορά Επόμενης Ημέρας διαμορφώθηκε για την 1η Μαΐου στα 40,94 ευρώ/MWh με την ανώτατη τιμή να φθάνει μόλις τα 99,63 ευρώ/MWh.
Για σήμερα 2 Μαΐου η κατάσταση εμφανίζεται περισσότερο ισορροπημένη αφού η μέση τιμή στην Αγορά Επόμενης Ημέρας διαμορφώθηκε στα 58,13 ευρώ/MWh με την κατώτατη τιμή να είναι στο μηδέν και την ανώτατη στα 148,78 ευρώ/MWh.
Η συμμετοχή των ΑΠΕ στο μείγμα παραγωγής είναι πολύ κοντά στο 60%, του φυσικού αερίου στο 22,21% και των εισαγωγών στο 8,16%.
Πάντως οι μηδενικές τιμές ξεκινούν στις 10 το πρωί και συνεχίζονται έως τις 5 το απόγευμα, παράλληλα με τις περικοπές τόσο στις μεγάλες όσο και στις μικρότερες μονάδες. Πρόκειται για νέα κατάσταση που προφανώς ήλθε για να μείνει.
