Η εργασία εξ αποστάσεως από μια εξωτική παραλία ακούγεται ιδανική – και πράγματι, από το 2019 και μετά, ο αριθμός όσων δοκίμασαν να γίνουν digital nomads («ψηφιακοί νομάδες») εκτινάχθηκε. Όμως, ανάμεσα σε ασθένειες, ατελείωτο γραφειοκρατικό χάος και βαθιά μοναξιά, πολλοί κατέληξαν να βρίσκουν παρηγοριά στη σταθερότητα του 9-5 πίσω στην πατρίδα.
Ας δούμε τις ιστορίες τους, μέσα από τα μάτια της Emily Bratt:
«Ο Jason, 34 ετών από τις ΗΠΑ, παραπατάει γύρω από το μπιλιάρδο, κρατώντας τη στέκα στο χέρι. Μετά από πέντε μπύρες Saigon, θα βγει παραπατώντας, θα ανέβει στο σκούτερ και θα επιστρέψει στο καλυβάκι του στην παραλία. Το ξέρω, γιατί το βλέπω να επαναλαμβάνεται κάθε βράδυ εδώ και τέσσερις μέρες.
Στο μεταξύ, η Eloise, 38 ετών από τη Γαλλία, λικνίζεται στην πίστα. Νωρίτερα στην παραλία, μου μιλούσε για τα μεγάλα όνειρά της στο bitcoin – αν και προς το παρόν δεν έχει τα απαιτούμενα κεφάλαια.
Και η Bex, Βρετανίδα γύρω στα 50, με μάτια γουρλωμένα και άγρια – μόλις πήρε παραισθησιογόνο χάπι, λέει. Περνάει μόνο έναν μήνα τον χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο – όχι από επιλογή, όπως διευκρινίζει, αλλά για να «ηρεμήσει» την οικογένειά της που ανησυχεί.
Να ‘μαστε όλοι μαζί, σ’ αυτό το νησί-παράδεισο στη νοτιοανατολική Ασία. Οι φορητοί υπολογιστές έκλεισαν για σήμερα. Αυτό δεν είναι το όνειρο του digital nomad; Αυτή δεν είναι η απόλυτη ελευθερία και περιπέτεια; Είμαστε ευτυχισμένοι!
Ή απλώς το προσποιούμαστε;
Ο αριθμός των digital nomads, δηλαδή ανθρώπων που εργάζονται εξ αποστάσεως χωρίς σταθερή τοποθεσία, έχει αυξηθεί θεαματικά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την εταιρεία προσλήψεων MBO Partners, περίπου 18,1 εκατομμύρια Αμερικανοί εργαζόμενοι δήλωσαν ότι ήταν digital nomads το 2024 – αύξηση 147% από το 2019. Η ερευνητική εταιρεία Public First εκτιμά ότι υπάρχουν 165.000 Βρετανοί που εργάζονται ως digital nomads, ενώ 7% του ενήλικου πληθυσμού στο Ηνωμένο Βασίλειο δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να το δοκιμάσει μέσα στην επόμενη τριετία.
Όμως για κάποιους, η γοητεία αυτής της ζωής αρχίζει να ξεθωριάζει. Το ξέρω, γιατί μέχρι πρόσφατα ήμουν κι εγώ μια από αυτούς.
Το 2022 αποφάσισα να δουλέψω ως freelancer στη συγγραφή. Το κόστος ζωής στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε εκτοξευθεί, και οι επιλογές μου ήταν δύο: να πληρώνω περίπου £1.000 τον μήνα για ένα διαμέρισμα (εκτός Λονδίνου) ή να κάνω pet sitting – μένοντας δωρεάν σε σπίτια άλλων, εξοικονομώντας χρήματα για προκαταβολή αγοράς κατοικίας. Η επιλογή ήταν εύκολη.
Έκανα pet-sitting στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και σε πιο ηλιόλουστους προορισμούς. Τα αεροπορικά εισιτήρια ήταν το μεγαλύτερο έξοδο, αλλά ακόμη κι έτσι, ήταν φθηνότερο από το νοίκι και τους λογαριασμούς πίσω στην πατρίδα. Είχα ήδη εμπειρία στο εξωτερικό – δύο χρόνια στην Ιαπωνία, έναν στην Αυστραλία. Οπότε, γιατί όχι; Παραλία, laptop και freelance δουλειά στη νοτιοανατολική Ασία – τι θα μπορούσε να πάει στραβά;
Στην αρχή, λάτρεψα τον τρόπο ζωής. Δούλευα με δικούς μου ρυθμούς, συνήθως μέρα, για λίγους πελάτες. Το βράδυ ανέβαινα σε σκούτερ, διέσχιζα σύννεφα καπνού από street food και συναντούσα νέους φίλους στην παραλία – πίνοντας καρύδες. Ήταν η απόλυτη αίσθηση ελευθερίας.
Μέχρι που, στα μέσα ενός εξάμηνου ταξιδιού, άρχισα να αμφισβητώ τα πάντα. Και όσο πλησίαζε το τέλος, η φωνή μέσα μου γινόταν κραυγή: «Τι κάνω;»
Η Corina, πρώην digital nomad από την Αυστραλία, ένιωσε κάτι παρόμοιο. Με τη δυνατότητα να διευθύνει την επιχείρησή της εξ αποστάσεως, βρέθηκε στη Νότια Αμερική. Στην αρχή όλα ήταν υπέροχα – νέα μέρη, νέοι άνθρωποι. Όμως μετά ήρθε η αμφιβολία: «Αυτό είναι όντως αυτό που θέλω;»
Έχοντας ταξιδέψει σε 40 χώρες, δεν ένιωθε εύκολα νοσταλγία. Όμως, όπως λέει: «Η δυσκολία του να ζεις συνεχώς στην αβεβαιότητα με εξάντλησε. Ποτέ δεν ήξερες αν θα ‘χει ρεύμα ή νερό, οι ταξιτζήδες δεν καταλάβαιναν αγγλικά, το ίντερνετ με το ζόρι λειτουργούσε. Ήταν κουραστικό».
Κι εγώ το ίδιο: κάθε δυσκολία ξεχνιόταν μόλις πατούσα αγγλικό έδαφος. Το ταξίδι φάνταζε ξανά σαν η μόνη διέξοδος. Αλλά όπως κάθε εθισμός, έτσι κι αυτός – απλά ξόδευα χρόνο για να μην αντιμετωπίσω την πραγματικότητα.
Είχα μπερδέψει το “ταξίδι” με τον “τρόπο ζωής”. Αλλά τελικά, δουλειά σε καφέ είναι δουλειά σε καφέ, είτε στο Starbucks του Swindon είτε στο beach bar στο Μπαλί.
Ο Matt, 25 ετών, Βρετανός συγγραφέας και διαλείπων nomad από το 2019, λέει: «Η μόνη σταθερή επιλογή για ίντερνετ ήταν το Starbucks. Το μισούσα, αλλά δεν υπήρχε εναλλακτική».
Επισκέφθηκε 12 χώρες σε 90 μέρες. Κι όμως, κάθε φορά αναρωτιόταν: «Και τώρα;». Όπως λέει: «Πίστευα ότι η επιτυχία είναι να ταξιδεύεις. Αλλά τελικά ένιωθα μόνος και εξαντλημένος».
Έρευνα του Πανεπιστημίου Groningen στην Ολλανδία δείχνει πως η μόνιμα νομαδική ζωή μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες – τόσο στην καριέρα όσο και στην ψυχική υγεία. Πολλοί βλέπουν το nomad lifestyle ως μεταβατικό, και αργά ή γρήγορα αναζητούν σταθερότητα.
Η Caterina, project manager από την Ιταλία, έζησε σε Ευρώπη, Ασία και ΗΠΑ. Όπως λέει: «Δεν είχα υπολογίσει τη γραφειοκρατία και το άγχος του συνεχούς μετακινείσθαι – ενώ δούλευα full-time». Το αποτέλεσμα: συχνές ασθένειες, εξάντληση και αίσθηση αποδιοργάνωσης.
Θυμάμαι, στο Βιετνάμ το 2023, είχα αμυγδαλίτιδα και διαδοχικές τροφικές δηλητηριάσεις. Πάλευα με ρίγη στο φέρι από Ho Chi Minh προς Vũng Tàu, ελπίζοντας απλώς να φτάσω.
Είχα, όμως, το προνόμιο να μείνω στο σπίτι του αδελφού μου. Δεν ήμουν τελείως μόνος. Ούτε είχα βγει μόνος μου στον κόσμο, όπως ο Matt. Για τρεις μήνες στο Σίδνεϊ, ξαναβίωσα τη ζωή μου ως expat. Αλλά κάτι δεν πήγαινε καλά. Δεν ήμουν ούτε τουρίστας ούτε κάτοικος. Ήμουν ένα προσωρινό φάντασμα στη ζωή των φίλων μου.
Άκουσα ανθρώπους να καυχιούνται για παθητικά έσοδα – και να καταρρέουν από το άγχος στις 10 το βράδυ. Είδα life coaches που μιλούσαν για θετικότητα να ουρλιάζουν σε σερβιτόρες. Ήταν όλα μια βιτρίνα.
Και τότε, μια βραδιά στο Collaroy Pool του Σίδνεϊ, μιλώντας με ντόπιους και γελώντας με φίλους, συνειδητοποίησα: δεν είναι η τοποθεσία που με κάνει ευτυχισμένο. Είναι οι άνθρωποι.
Άρχισε να μου φαίνεται δελεαστική η ιδέα ενός σπιτιού, γειτόνων, ρουτίνας. Κάποτε τη ρουτίνα τη χλεύαζα. Τώρα τη χρειαζόμουν για να νιώσω ζωή.
Γύρισα στην Αγγλία, νοίκιασα διαμέρισμα στο Brighton και βρήκα δουλειά με τηλεργασία, αλλά με βάση. Κάποιοι nomads θα το έβλεπαν ως «φυλακή». Εγώ το ένιωσα ως λύτρωση.
Η Corina, γύρισε στην Αυστραλία – και για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία, βρήκε δουλειά σε γραφείο. Όπως λέει: «Η δουλειά με βοήθησε να αποκτήσω προσωπικό χρόνο. Όταν δουλεύεις για τον εαυτό σου, δουλεύεις πάντα».
Ο Matt, μετά από πέντε χρόνια ταξιδιών, κατέληξε στο νοσοκομείο με κατεστραμμένο πνεύμονα – χωρίς ασφάλεια. Ήταν το τέλος. Γύρισε στην Αγγλία, και πλέον εκτιμά το χρόνο με την οικογένεια.
Η Caterina και ο σύντροφός της, μετά από τέσσερα χρόνια σε Airbnbs, μόλις υπέγραψαν το πρώτο τους μακροχρόνιο μισθωτήριο, στη Νέα Υόρκη.
Όλοι εξακολουθούμε να αγαπάμε τα ταξίδια. Δεν τα απορρίψαμε. Απλώς, τώρα θέλουμε συνέχεια και ψυχική ηρεμία.
Για την Caterina, η χαρά είναι ένα καλό σετ μαχαίρια κουζίνας. Για τον Matt, μια κάρτα βιβλιοθήκης. Για μένα, μια συνδρομή σε πισίνα.
Δεν μετανιώνουμε ούτε στιγμή. Ζήσαμε κάτι που πολλοί δεν μπορούν. Αλλά η ανατολή του ηλίου από το Brighton δεν υστερεί σε τίποτα απ’ αυτή στην κορυφή ενός ηφαιστείου στο Μπαλί.»
Πηγή εικόνας: Pexels
