Από μικροί ακούμε στο σπίτι, στο σχολείο και οπουδήποτε αλλού τη συμβουλή «απλώς να είσαι ο εαυτός σου», καθώς όλοι είμαστε μοναδικοί και αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό είναι που μας εξασφαλίζει μια χαρούμενη ζωή.

Είναι όμως αυτή η συμβουλή η πιο ενδεδειγμένη και η πιο σωστή; Πολλοί θα πουν ναι, όμως η ψυχοθεραπευτής, συγγραφέας των βιβλίων «The Science of Stuck» και «Align Your Mind», και εταιρικός κεντρικός ομιλητής, Britt Frank, τονίζει στο CNBC: «έχω δει πολλούς ανθρώπους να δυσκολεύονται με το τι σημαίνει να είσαι αυθεντικός».

Η πίεση να είσαι «αληθινός» όλη την ώρα μπορεί στην πραγματικότητα να προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό.

Γιατί η αυθεντικότητα υπερεκτιμάται;

Το «να είσαι ο εαυτός σου» μπορεί να ακούγεται ωραίο, αλλά δεν επιδέχεται πιο προσεκτικό έλεγχο. Στην καλύτερη περίπτωση, είναι ελλιπές, γιατί:

1. Έχετε περισσότερους από έναν «εαυτούς»
   Ένα μέρος σας μπορεί να θέλει να πάει στο γυμναστήριο, αλλά ένα άλλο μέρος θέλει απλώς να κάθεται στον καναπέ και να παρακολουθεί ασταμάτητα εκπομπές. Σκεφτείτε την τελευταία φορά που νιώσατε αναποφάσιστοι για κάτι. Ίσως ένα μέρος σας ήθελε να μιλήσει σε μια συνάντηση, ενώ ένα άλλο μέρος φοβόταν να εκτεθεί. Αυτές οι εσωτερικές συζητήσεις δείχνουν ότι το μυαλό σας είναι ένα σύνθετο οικοσύστημα σκέψεων, συναισθημάτων και επιθυμιών, όχι μια ενιαία, σταθερή οντότητα.
2. Ο «εαυτός» σας κάθε δεδομένη στιγμή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες
   Το νευρικό μας σύστημα επηρεάζει τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε πολύ περισσότερο από όσο συνειδητοποιούμε. Δεν είστε το ίδιο άτομο όταν είστε αγχωμένοι και όταν είστε ήρεμοι. Μια στιγμή αφροσύνης που μπορεί να συμβεί στον καθένα, δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο θέλετε να αντιμετωπίσετε μια κατάσταση, αλλά εκείνη τη στιγμή βγαίνει φυσικά από μέσα σας σαν εκδοχή του πραγματικού εαυτού σας.
3. Το «είμαι απλώς ο εαυτός μου» μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για κακή συμπεριφορά
   Ενώ είναι αλήθεια ότι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις συμπεριφορές. Η αυθεντικότητα δεν είναι δικαιολογία για να ενεργείς χωρίς να λαμβάνεις υπόψη το αποτέλεσμα των πράξεών σου. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει την «αυθεντικότητα» για να δικαιολογήσει την σκληρή κριτική ή την αγένεια. Αυτού του είδους η συμπεριφορά κλονίζει την εμπιστοσύνη και επιφέρει προστριβές.

Η… ρύθμιση των συναισθημάτων σας και η εύρεση της σωστής ισορροπίας μεταξύ της ειλικρίνειας και της επίγνωσης του πώς οι πράξεις σας επηρεάζουν τους άλλους είναι ζωτικής σημασίας για υγιείς σχέσεις, τόσο στην εργασία όσο και στη ζωή.

Τι να κάνετε αντ’ αυτού

Μια πιο αποτελεσματική στρατηγική είναι να «ελέγχετε τον εαυτό σας», δηλαδή να αναγνωρίζετε όλους τους διαφορετικούς χαρακτήρες που αντικρούονται μέσα σας, συμπεριλαμβανομένου του θυμωμένου, του φιλήσυχου, του συνεργατικού και του εγωιστή.

Το να κουμαντάρετε τον εαυτό σας σημαίνει επίσης να επιλέγετε συνειδητά ποια μέρη εμφανίζονται σε κάθε κατάσταση και πώς. Όταν καθοδηγείτε τον εαυτό σας, θα είστε λιγότερο αντιδραστικοί και θα είστε σε καλύτερη θέση να αντιδράτε αναλόγως σε κάθε περίσταση.

Τέσσερις τρόποι για να ελέγχετε τον εαυτό σας

1) Εστιάστε στην πολλαπλότητα αντί για τη μοναδικότητα

Η ιδέα ενός μοναδικού «αυθεντικού εαυτού» απλοποιεί υπερβολικά την πολύπλοκη ανθρώπινη ψυχή. Το να είστε προσκολλημένος χωρίς ενδοιασμό σε μια εκδοχή του εαυτού σας μπορεί να μοιάζει με προστασία, αλλά συχνά γίνεται θωράκιση που περιορίζει την ανάπτυξη. Το να έχετε επίγνωση της εσωτερικής σας υπόστασης σημαίνει ότι γνωρίζετε, πώς να μετακινείστε ανάμεσα στο ποικίλο σύνολο του εαυτού σας ανάλογα με τις περιστάσεις.

3) Κυνηγήστε την προσαρμοστικότητα αντί για την αυθεντικότητα

Αντί να αναζητάτε έναν σταθερό «πραγματικό» εαυτό, επικεντρωθείτε στην εναρμόνιση μεταξύ των εσωτερικών σας μερών. Αυτό μπορεί να μοιάζει με το να μιλάτε στα διαφορετικά μέρη του εαυτού σας σαν να βρίσκεστε σε σύσκεψη.

3) Επιλέξτε την αυτογνωσία αντί της αυτοέκφρασης

Δεν χρειάζεται να είστε «αληθινοί» όλη την ώρα. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία από το να ξεστομίζετε όλα όσα νιώθετε ή σκέφτεστε σε πραγματικό χρόνο είναι, να γνωρίζετε τι προσπαθούν να εκφράσουν όλα τα μέρη του εαυτού σας και να επιλέγετε σκόπιμα τον τρόπο που ενεργείτε.

4) Ακολουθήστε την ευθύνη, όχι την ωμότητα

Το να δείχνετε ξεκάθαρα τα συναισθήματά σας ή το να «εκφράζετε αυτό που αισθάνεστε» δεν είναι πάντα σοφό. Η αυθεντικότητα χωρίς… προεργασία μπορεί να οδηγήσει σε περιττές συγκρούσεις. Η ανάληψη ευθύνης σημαίνει να επιλέγετε πότε και πώς να αποκαλύπτετε τον αληθινό σας εαυτό με τρόπους που χτίζουν εμπιστοσύνη και δεν τη διασπούν.

Ενώ το «απλώς να είστε ο εαυτός σας» μπορεί να ξεκίνησε ως καλοπροαίρετη συμβουλή που δόθηκε από ανιδιοτελείς φίλους και εξειδικευμένους επιστήμονες, το συναίσθημα χρειάζεται απαραίτητα μια… επέμβαση στις καταστάσεις που βιώνουμε καθημερινά.