Σχεδόν το 40% των παγετώνων του πλανήτη είναι ήδη καταδικασμένο να λιώσει, ακόμη κι αν σταματούσαν σήμερα οι εκπομπές ρύπων, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη.Αν η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά 2,7 βαθμούς Κελσίου – όπως δείχνει η σημερινή πορεία των εκπομπών – το 75% των παγετώνων θα εξαφανιστεί.

Η μαζική αυτή απώλεια θα προκαλέσει σημαντική άνοδο της στάθμης των θαλασσών, απειλώντας εκατομμύρια ανθρώπους και προκαλώντας μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, ενώ θα πλήξει δισεκατομμύρια ανθρώπους που εξαρτώνται από τους παγετώνες για τη ρύθμιση των υδάτων άρδευσης και καλλιέργειας, όπως αναμεταδίδει η βρετανική εφημερίδα Guardian.

Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν πως ο περιορισμός της υπερθέρμανσης στον στόχο του +1,5°C – όπως συμφωνήθηκε διεθνώς – θα μπορούσε να διασώσει το 50% του πάγου. Παρότι αυτός ο στόχος θεωρείται πλέον δύσκολα εφικτός, κάθε δεκάτο του βαθμού που αποφεύγεται, σώζει περίπου 2,7 τρισεκατομμύρια τόνους πάγου.

Η μελέτη αναφέρει ότι οι παγετώνες στις δυτικές ΗΠΑ και στον Καναδά έχουν ήδη πληγεί σοβαρά, με το 75% τους να θεωρείται μη αναστρέψιμα χαμένο. Αντίθετα, οι παγετώνες στις ψυχρές οροσειρές Hindu Kush και Karakoram εμφανίζονται πιο ανθεκτικοί, αν και αναμένεται κι εκεί σημαντική συρρίκνωση με την άνοδο της θερμοκρασίας.

Σε αντίθεση με προηγούμενες έρευνες, η παρούσα μελέτη εξετάζει την πορεία των παγετώνων και πέραν του 2100, χρησιμοποιώντας οκτώ διαφορετικά μοντέλα βασισμένα σε πραγματικά δεδομένα. Ενώ ως τώρα γνωρίζαμε ότι περίπου το 20% των παγετώνων θα λιώσει μέχρι το τέλος του αιώνα, η νέα μακροπρόθεσμη προσέγγιση δείχνει ότι η συνολική απώλεια που έχει ήδη «κλειδώσει» ανέρχεται στο 39%.

Πέρα από την άνοδο των θαλασσών, η απώλεια παγετώνων οδηγεί και σε:

• Καταρρεύσεις παγετωνικών λιμνών, με καταστροφικές συνέπειες για γειτονικές κοινότητες.
• Κατάρρευση ολόκληρων οικοσυστημάτων, που εξαρτώνται από τα παγωμένα ύδατα.
• Απώλεια τουριστικών εσόδων σε περιοχές που βασίζονται στον παγετωνικό τουρισμό.

«Η μελέτη μας αποδεικνύει οδυνηρά ότι κάθε δεκαδικό του βαθμού μετράει», δήλωσε ο Dr. Harry Zekollari από το Vrije Universiteit Brussel, εκ των επικεφαλής της μελέτης.
«Οι επιλογές που κάνουμε σήμερα θα καθορίσουν το μέλλον των παγετώνων για αιώνες.»

Η Dr. Lilian Schuster, από το Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ, πρόσθεσε:

«Οι παγετώνες είναι ένας καθρέφτης της κλιματικής αλλαγής. Ακόμη και αν δεν φαίνεται ακόμη με γυμνό μάτι, η καταστροφή είναι ήδη βαθιά.»

Αν και το έτος βάσης της μελέτης είναι το 2020, οι επιστήμονες σημειώνουν πως μεγάλο μέρος του πάγου είχε ήδη χαθεί από την υπερθέρμανση του περασμένου αιώνα, με τα στοιχεία πριν το 1900 να είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

«Το 1850 οι παγετώνες ήταν πολύ μεγαλύτεροι απ’ ό,τι σήμερα», σημειώνει ο Zekollari.

Η μελέτη — δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Science — βασίστηκε σε προβολές 200.000 παγετώνων (εκτός Γροιλανδίας και Ανταρκτικής) υπό διαφορετικά σενάρια σταθερής θερμοκρασίας. Οι επιστήμονες παραδέχονται πως υπάρχουν αβεβαιότητες στα μοντέλα, αλλά το βέβαιο είναι πως η απώλεια θα είναι μεγάλη, ίσως και πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι δείχνει ο μέσος όρος.

Για παράδειγμα, το 40% που φαίνεται “χαμένο” με τα σημερινά δεδομένα, μπορεί να φτάσει έως και το 55% στο χειρότερο σενάριο.
Η γεωγραφική κατανομή των απωλειών διαφέρει:

• Στο νότιο Καναδά της Αρκτικής, το 80% των παγετώνων είναι ήδη καταδικασμένο.
• Στη δυτική αλυσίδα Hindu Kush–Karakoram–Himalaya, το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 5%.

Με θερμοκρασία στο +2,7°C:

• Σε 12 από τις 19 παγετωνικές περιοχές του κόσμου, το 80% των παγετώνων χάνεται.
• Οι παγετώνες εξαφανίζονται σχεδόν πλήρως από τη Ρωσική Αρκτική, τις δυτικές ΗΠΑ και την Ισλανδία.

Οι παγετώνες συνεισφέρουν σήμερα περίπου το 25% της συνολικής ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

• Αυτοί που έχουν ήδη “χαθεί”, αναμένεται να προσθέσουν 11 εκατοστά.
• Αν η υπερθέρμανση φτάσει το +2,7°C, το σύνολο φτάνει τα 23 εκατοστά.
• Περιορισμός στους +1,5°C μειώνει το ύψος στους 14 εκατοστά.

Ο καθηγητής Andrew Shepherd από το Πανεπιστήμιο Northumbria χαρακτήρισε τη μελέτη «την πιο πλήρη αποτίμηση των παγετωνικών προβολών»:

«Οι παγετώνες είναι το πιο εμβληματικό σημάδι της κλιματικής αλλαγής – και βρίσκονται σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Ακόμα και αν σταματούσε σήμερα η υπερθέρμανση, η τήξη τους θα συνεχιζόταν για αιώνες.»

Ο Zekollari υπενθύμισε ότι, όσο μακρινοί κι αν φαίνονται οι παγετώνες, η τύχη τους αφορά όλους μας:

«Αν οδηγείς το αυτοκίνητό σου στο Ηνωμένο Βασίλειο, συμβάλλεις στις εκπομπές που λιώνουν έναν παγετώνα 10.000 χιλιόμετρα μακριά. Και μετά ανεβαίνει η θάλασσα — και πρέπει να πληρώνεις περισσότερους φόρους για αντιπλημμυρικά έργα.»

Η Διεθνής Διάσκεψη Υψηλού Επιπέδου για τη Διατήρηση των Παγετώνων ξεκινά την Τετάρτη στο Τατζικιστάν, στο πλαίσιο του Διεθνούς Έτους Προστασίας των Παγετώνων.