Εικόνες ανθρώπων σκαρφαλωμένων σε δέντρα για να σωθούν, χιλιάδες σπίτια να καταρρέουν, δρόμοι να μεταμορφώνονται σε χειμάρρους λάσπης μέσα σε λίγα λεπτά.
Δεν πρόκειται για σκοτεινή προφητεία του μέλλοντος, είναι η καθημερινότητα της Ευρώπης το 2025, μια χρονιά που σημαδεύτηκε από ακραία καιρικά φαινόμενα με βαριές ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες.

Πλημμύρες, ιστορικοί καύσωνες, παρατεταμένη ξηρασία και δασικές πυρκαγιές ρεκόρ αναδείχθηκαν στο μόνιμο μοτίβο του 2025. Και οι επιστήμονες προειδοποιούν: αν δεν μειωθούν δραστικά οι εκπομπές, αυτή η «νέα κανονικότητα» θα παγιωθεί.

Πόσο «φταίει» η κλιματική αλλαγή

Οι επιστήμονες σπάνια αποδίδουν μια μεμονωμένη καταστροφή αποκλειστικά στο κλίμα, όμως υπάρχει ευρεία συμφωνία: η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια των ακραίων φαινομένων.

Για κάθε άνοδο 1°C στη θερμοκρασία του αέρα, η ατμόσφαιρα συγκρατεί περίπου 7% περισσότερη υγρασία, οδηγώντας σε εντονότερες και πιο ξαφνικές βροχοπτώσεις. Το ίδιο ισχύει και για τους καύσωνες: όσο υψηλότερη η βασική θερμοκρασία του πλανήτη, τόσο συχνότερα «χτυπούν» θερμικά κύματα που μέχρι χθες θεωρούνταν αδιανόητα.

2025: Η Ευρώπη στο «μάτι» των ακραίων φαινομένων

Η χρονιά ξεκίνησε με θυελλώδεις ανέμους στη Βόρεια Γαλλία, με ριπές έως 110 χλμ./ώρα.
Την άνοιξη, η Ισπανία εκκενώνει περιοχές λόγω της καταιγίδας Martinho, ενώ η Ρουμανία βλέπει το ιστορικό αλατωρυχείο της στο Praid να πλημμυρίζει, η χειρότερη εικόνα εδώ και 30 χρόνια.

Αλλά το καλοκαίρι… έφερε την κρίσιμη καμπή:

• Θερμοκρασίες άνω των 30°C στον Αρκτικό Κύκλο για 13 ημέρες
• Τρεις εβδομάδες καύσωνα πάνω από 30°C στη Φινλανδία
• Πάνω από 40°C σε δεκάδες χώρες της νότιας Ευρώπης

Σε Ιταλία και Ελλάδα, η απαγόρευση εργασιών τις πιο καυτές ώρες δεν απέτρεψε την τραγωδία.
Στη Βαρκελώνη, η 51χρονη οδοκαθαρίστρια Montse Aguilar πέθανε εν ώρα εργασίας στους 35°C, πυροδοτώντας μαζικές διαδηλώσεις με το σύνθημα: «Καύσωνας σημαίνει βία στην εργασία».

Πόσοι πέθαναν από τη ζέστη;

Τα στοιχεία σοκάρουν.

Έρευνα των Imperial College London και London School of Hygiene & Tropical Medicine σε 854 ευρωπαϊκές πόλεις έδειξε ότι:

• 24.400 θάνατοι εκτιμώνται από καύσωνα το καλοκαίρι του 2025
• 68% αυτών αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή
• Σε Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία και Κύπρο, 950 θάνατοι μέσα σε 7 ημέρες, με θερμοκρασίες έως 6°C πάνω από τον μέσο όρο

Περισσότεροι θάνατοι συνολικά:

• Ιταλία: 4.597
• Ισπανία: 2.841
• Γερμανία: 1.477
• Γαλλία: 1.444
• Ηνωμένο Βασίλειο: 1.147
• Ρουμανία: 1.064
• Ελλάδα: 808
• Βουλγαρία: 552
• Κροατία: 268

Καμένες εκτάσεις

Η WWA συμπέρανε ότι η κλιματική αλλαγή έκανε τις συνθήκες των πυρκαγιών 40 φορές πιο πιθανές.
Τα νούμερα μιλούν μόνα τους:

• 380.000+ εκτάρια καμένα στην Ισπανία
• 260.000+ στην Πορτογαλία
• 8 θάνατοι και δεκάδες χιλιάδες εκκενώσεις

Ο λογαριασμός στην οικονομία

Μελέτη του Πανεπιστημίου Mannheim σε συνεργασία με οικονομολόγους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έδειξε:

• τουλάχιστον 43 δισ. ευρώ άμεσες απώλειες
• προβλέψεις για 126 δισ. ευρώ έως το 2029
• το 1/4 των περιοχών της ΕΕ επηρεάστηκε μέσα στο 2025
• Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα ανάμεσα στους πιο πληγέντες

Σύμφωνα με το UK Met Office, το 2026 πιθανότατα θα είναι:

• η 4η συνεχόμενη χρονιά με θερμοκρασία 1,4°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα
• η θερμότερη περίοδος στην καταγραφή από το 1850

Οι επιστήμονες είναι ξεκάθαροι: χωρίς άμεση και ουσιαστική μείωση των εκπομπών, τα ακραία φαινόμενα θα πολλαπλασιαστούν, οι ανθρώπινες απώλειες θα αυξηθούν, οι οικονομικές ζημιές θα διογκωθούν και η κοινωνική πίεση θα γίνει ακόμη πιο έντονη. Ο πλανήτης δεν «προειδοποιεί» πλέον, αλλά δείχνει ήδη τις συνέπειες.

Περισσότερες ειδήσεις

Εθνική θωράκιση απέναντι στις φλόγες — Νέο πλαίσιο και ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας

Σχεδόν μισό εκατομμύριο στρέμματα έγιναν στάχτη το φετινό καλοκαίρι – Στο δίκτυο μεταφοράς ρεύματος η κύρια ευθύνη για την πρόκληση μεγάλων πυρκαγιών

Προειδοποίηση WMO: Οι δασικές πυρκαγιές επηρεάζουν την ποιότητα του αέρα ακόμα και σε χιλιάδες χλμ. μακριά από την αρχική εστία