Για πρώτη φορά στην ιστορία των διασκέψεων του ΟΗΕ για το κλίμα, η κλιματική παραπληροφόρηση και η ακεραιότητα της πληροφόρησης μπαίνουν στο επίκεντρο. Με αυτή τη θεματική άνοιξε η COP30 στο Μπελέμ της Αμαζονίας, με τον πρόεδρο της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα να καλεί τους ηγέτες να «νικήσουν τους αρνητές της κλιματικής κρίσης».
«Ζούμε σε μια εποχή όπου ο σκοταδισμός αμφισβητεί την επιστήμη. Ήρθε η ώρα να ηττηθεί ξανά ο αρνητισμός», δήλωσε ο Λούλα, χαρακτηρίζοντας τη φετινή διοργάνωση ως «την COP της αλήθειας, σε μια εποχή ψεύτικων ειδήσεων και διαστρεβλώσεων».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, επισημαίνοντας ότι η ανθρωπότητα πρέπει να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση, την ψηφιακή παρενόχληση και το πράσινο-ξέπλυμα.
Στο πλαίσιο της COP30, η Global Initiative for Information Integrity on Climate Change παρουσίασε τη Δήλωση για την Ακεραιότητα της Πληροφόρησης για την Κλιματική Αλλαγή. Είναι η πρώτη φορά που κράτη δεσμεύονται επισήμως να αντιμετωπίσουν την κλιματική παραπληροφόρηση.
Σύμφωνα με την ειδική σύμβουλο του ΟΗΕ Charlotte Scaddan, η ανθρωπότητα βρίσκεται «σε κρίσιμο σταυροδρόμι», όπου δύο απειλές —η κλιματική κρίση και η κρίση εμπιστοσύνης στην πληροφόρηση— έχουν συνδεθεί επικίνδυνα.
Η παραπληροφόρηση, όπως τόνισε, λειτουργεί ως όπλο πόλωσης:
«Οι κερδισμένοι είναι τα συμφέροντα των ορυκτών καυσίμων, πολιτικοί παίκτες που τροφοδοτούν τον διχασμό και διαδικτυακοί influencers που κερδίζουν χρήματα από ψέματα και οργή».
Οι οργανώσεις CAAD και Observatory for Information Integrity καταγράφουν αύξηση 267% σε παραπλανητικό περιεχόμενο ενόψει COP30, με όρους όπως “failure”, “disaster” και “joke” να συνοδεύουν 14.000 φορές το hashtag της συνόδου.
Οι 12 χώρες που υπέγραψαν έως τώρα —Βέλγιο, Βραζιλία, Καναδάς, Χιλή, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ισπανία, Σουηδία, Ουρουγουάη— δεσμεύονται:
• να διασφαλίζουν ότι η κλιματική πληροφόρηση είναι ακριβής,
• να ενισχύουν την ανεξάρτητη δημοσιογραφία στο περιβάλλον και την ενέργεια,
• να καθιστούν τις επιστημονικές πληροφορίες προσβάσιμες,
• να αναπτύξουν εθνικά εργαλεία εντοπισμού παραπληροφόρησης,
• να πιέσουν τον ιδιωτικό τομέα για διαφανείς, υπεύθυνες πρακτικές επικοινωνίας.
Η δήλωση κλείνει με ένα σαφές μήνυμα:
«Κοινή μας ευθύνη είναι να διασφαλίσουμε ότι οι κοινωνίες έχουν την αληθινή πληροφόρηση που χρειάζονται για να δράσουν με αποφασιστικότητα απέναντι στην κλιματική κρίση».
Πρόκειται για συνεργασία της κυβέρνησης της Βραζιλίας με τον ΟΗΕ και την UNESCO, που ιδρύθηκε στη Σύνοδο G20 του 2024 με σκοπό την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης γύρω από το κλίμα.
Η γενική διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay, τόνισε ότι χωρίς αξιόπιστη ενημέρωση «δεν υπάρχει ελπίδα να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κατάρρευση».
Η πρωτοβουλία υποστηρίζεται πλέον από 13 κράτη και στοχεύει στη θωράκιση της επιστημονικής έρευνας, της δημοσιογραφίας και της δημόσιας ενημέρωσης απέναντι σε ψευδείς αφηγήσεις που καθυστερούν την παγκόσμια δράση.
Περισσότερες ειδήσεις
Από το Παρίσι του 2015 στη Μπελέμ της Cop30 — Πώς χάθηκε η «μάχη» του +1,5°C
Από superfood σε… οικολογικό εφιάλτη — Ποιος θα «σώσει» τον Αμαζόνιο από τη σόγια;
Οι πλούσιοι ρυπαίνουν, οι φτωχοί πληρώνουν – Η νέα πραγματικότητα της κλιματικής ανισότητας
