Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το δεύτερο έτος υλοποίησης του προγράμματος SAvE Whales (System for the Avoidance of ship-strikes with Endangered Whales), σημειώνοντας σημαντική πρόοδο στην ανάπτυξη και δοκιμή ενός συμπληρωματικού και καινοτόμου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για την αποφυγή συγκρούσεων πλοίων με φυσητήρες στο Στενό των Κυθήρων.

Το έργο υλοποιείται με τη συνεργασία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), των οργανισμών OceanCare και The Green Tank, με την επιστημονική συνεισφορά του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), σε συνέχεια της δέσμευσης που ανακοίνωσε η Ελλάδα στο 9ο Our Ocean Conference και της υπογραφής Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ των φορέων στις 18 Ιουνίου 2024.

Οι φυσητήρες, το μεγαλύτερο είδος οδοντοκήτους στον πλανήτη, αποτελούν εμβληματικό αλλά και απειλούμενο είδος στη Μεσόγειο. Στην ανατολική λεκάνη υπολογίζεται ότι ζουν λιγότερα από 200 άτομα, αριθμός που βρίσκεται επικίνδυνα κοντά στα όρια της εξαφάνισης. Η σημαντικότερη απειλή που αντιμετωπίζουν σήμερα είναι η σύγκρουση με διερχόμενα πλοία που κινούνται στον κύριο βιότοπό τους. Το έργο SAvE Whales αξιοποιεί τεχνολογία αιχμής για την ανίχνευση φυσητήρων και την ειδοποίηση πλοίων σε πραγματικό χρόνο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη μείωση των συγκρούσεων και στην προστασία του είδους.

Δραστηριότητες πεδίου και πρόοδος

Κατά τη διάρκεια του δεύτερου έτους του έργου:

• Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η δεύτερη χρονιά επιστημονικών ερευνών πεδίου δυτικά των Κυθήρων με την πόντιση πιλοτικού σταθμού από το Ινστιτούτο Υπολογιστικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του ΙΤΕ κατά την καλοκαιρινή περίοδο, συλλέγοντας δεδομένα, όπως για παράδειγμα η επάρκεια ισχύος και ποιότητας σήματος ευρυζωνικού δικτύου 4G για επικοινωνία και μεταφορά δεδομένων και η μέτρηση επιπέδων περιβαλλοντικού θορύβου (φυσικού και ανθρωπογενούς) που θα βοηθήσουν στον κατάλληλο σχεδιασμό του αναβαθμισμένου συστήματος.
• Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος πραγματοποίησε συστηματική οπτική και ακουστική έρευνα φυσητήρων στην ευρύτερη περιοχή των Κυθήρων, συλλέγοντας, ανάμεσα σε άλλα, δεδομένα αξιολόγησης του ηχητικού περιβάλλοντος με στόχο την επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος.
• Η Επιτροπή Καθοδήγησης του έργου SavE Whales συνεδρίασε πέντε φορές κατά τον πρώτο χρόνο από την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας στις 18 Ιουνίου 2024, επιβεβαιώνοντας το υψηλό επίπεδο συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ των εταίρων και συνεργατών του έργου.
• Η πρόοδος του συστήματος SAvE Whales παρουσιάστηκε σε παράλληλη εκδήλωση του 10ου Our Ocean Conference στο Μπουσάν της Κορέας, έναν χρόνο μετά την ανακοίνωσή του ως μέρους των 21 δεσμεύσεων της Ελλάδας στο 9ο Our Ocean Conference στην Αθήνα. Στo πλαίσιo της εκδήλωσης, η Arcadia Shipmanagement, μια κορυφαία ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία, επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να δοκιμάσει το σύστημα κατά τη φάση ανάπτυξής του.
• Ορόσημα του δεύτερου έτους υλοποίησης του έργου SAvE Whales καταγράφηκαν και φέτος σε οπτικοακουστικό υλικό, αποτυπώνοντας τις σημαντικότερες δράσεις και επιτεύγματα του προγράμματος. Μπορείτε να παρακολουθήσετε το σχετικό βίντεο εδώ.

Τα επόμενα βήματα

Κύριος στόχος για τα επόμενα έτη είναι η αποτελεσματική ανάπτυξη και πλήρης λειτουργία και εδραίωση του συστήματος SAvE Whales με στόχο την παράδοσή του στον ΟΦΥΠΕΚΑ έως το 2028, ο οποίος θα αναλάβει τη λειτουργία, τον έλεγχο και τη συντήρησή του. Ως εκ τούτου, τους προσεχείς μήνες θα πραγματοποιηθεί επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν κατά τα δύο πρώτα έτη του προγράμματος, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη και βελτιστοποίηση του συστήματος.

Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη ενημερωτικές συναντήσεις με αρμόδιους δημόσιους φορείς και αρχές, καθώς και διερευνητικές επαφές με εκπροσώπους του ναυτιλιακού κλάδου, με στόχο την από κοινού προετοιμασία για την ένταξη του συστήματος στα σχετικά ρυθμιστικά πλαίσια και την ενσωμάτωσή του στις επιχειρησιακές διαδικασίες των πλοίων.