Οι θάλασσες γύρω από το Ηνωμένο Βασίλειο θερμαίνονται με ανησυχητικό ρυθμό και οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ του BBC, περιοχές της Βόρειας Θάλασσας, της Μάγχης και των ακτών της Ιρλανδίας είναι ήδη έως και 4°C θερμότερες από τον μέσο όρο, με τους Βρετανούς επιστήμονες να κάνουν λόγο για έναν «υπερβολικά έντονο» θαλάσσιο καύσωνα.
Οι θερμοκρασίες επιφανείας έχουν ήδη φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ για μήνες Απρίλιο και Μάιο, από τότε που ξεκίνησαν οι σχετικές μετρήσεις πριν από 45 χρόνια. Οι ειδικοί προειδοποιούν για πιθανές αλυσιδωτές επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή, αλλά και στην ευεξία των λουομένων.
Και δεν είναι μόνο η θάλασσα που δοκιμάζεται. Το Ηνωμένο Βασίλειο διανύει μία από τις θερμότερες και ξηρότερες ανοιξιάτικες περιόδους των τελευταίων 100 ετών — με τις προβλέψεις να δείχνουν ότι ίσως προμηνύεται ένα ακόμη πιο καυτό καλοκαίρι.
Ο θαλάσσιος καύσωνας (marine heatwave) συμβαίνει όταν η θερμοκρασία της θάλασσας παραμένει πάνω από τα εποχικά φυσιολογικά επίπεδα για τουλάχιστον πέντε συνεχόμενες ημέρες. Τυπικά διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, το φαινόμενο διαρκεί πάνω από δύο μήνες, επιτείνοντας τις επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου (Met Office), η θερμοκρασία της επιφάνειας του Βόρειου Ατλαντικού αυξάνεται κατά περίπου 0,3°C ανά δεκαετία τα τελευταία 40 χρόνια.
«Ακόμα και πριν ξεκινήσει αυτή η εξαιρετικά ασυνήθιστη άνοιξη, τα νερά είχαν ήδη θερμανθεί αισθητά», δήλωσε η Dr Ségolène Berthou του Met Office στο BBC.
Η ασυνήθιστα θερμή άνοιξη στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένας από τους βασικούς λόγους. Σε ανάλυσή τους στο The Conversation, οι Matthew Patterson και Simon H Lee από το Πανεπιστήμιο St Andrews εξηγούν πως ένα σύστημα υψηλών πιέσεων εμπόδισε την είσοδο πιο δροσερών και υγρών μαζών αέρα. Αυτό το «μπλοκαρισμένο» μοτίβο καιρού έχει προκαλέσει καταστροφικές πυρκαγιές και αναστάτωση στις αγροτικές καλλιέργειες της χώρας.
Οι ασθενείς άνεμοι και η έντονη ηλιοφάνεια της άνοιξης ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο τη συσσώρευση θερμότητας στην επιφάνεια των θαλασσών.
Αν και το φαινόμενο των θαλάσσιων καυσώνων είναι σχετικά νέο για τα βρετανικά ύδατα, αναμένεται να γίνει πιο συχνό και έντονο όσο προχωρά η κλιματική αλλαγή.
Οι επιστήμονες φοβούνται ότι το παρόν κύμα μπορεί να διαταράξει θαλάσσια οικοσυστήματα, αλλάζοντας κύκλους αναπαραγωγής, προκαλώντας εκρήξεις βλαβερών φυκών ή προσέλκυση μεδουσών που ευδοκιμούν σε θερμότερα νερά.
Ήδη μετά από προηγούμενο θαλάσσιο καύσωνα, οι αναφορές για μέδουσες στις βρετανικές ακτές αυξήθηκαν κατά 32%, σύμφωνα με το BBC.
Μέχρι στιγμής, οι θερμοκρασίες δεν έχουν ξεπεράσει τα κρίσιμα όρια που θα προκαλούσαν μαζικούς θανάτους θαλάσσιων ειδών, αλλά οι ειδικοί προειδοποιούν πως ίσως βρισκόμαστε μόνο στην αρχή.
Παρότι ο τρέχων θαλάσσιος καύσωνας ενδέχεται να εξασθενήσει προσωρινά τις επόμενες ημέρες λόγω αλλαγής των καιρικών συνθηκών, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι αυτή η «ανάσα» μπορεί να είναι πρόσκαιρη.
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι θερμές και ξηρές συνθήκες πιθανότατα θα επανέλθουν, αυξάνοντας τον κίνδυνο για ακόμη πιο ακραίες θερμοκρασίες, τόσο στη θάλασσα όσο και στη στεριά.
Οι ωκεανοί λειτουργούν ως τεράστιες αποθήκες θερμότητας, και όταν οι θάλασσες είναι θερμές, οι θαλάσσιες αύρες μεταφέρουν τη ζέστη προς την ενδοχώρα. Κάτι παρόμοιο συνέβη τον Μάιο πέρυσι, όταν ένας σύντομος θαλάσσιος καύσωνας συνέβαλε στην καταγραφή εξαιρετικά υψηλών θερμοκρασιών στην ξηρά.
Με τη θερμοκρασία των ωκεανών ήδη σε υψηλά επίπεδα και το φαινόμενο El Niño να υποχωρεί, οι μετεωρολόγοι αναμένουν ότι το 2025 θα είναι μία από τις θερμότερες χρονιές που έχουν καταγραφεί.
Η Met Office έχει μάλιστα προειδοποιήσει για διπλάσιες πιθανότητες από το κανονικό να έχουμε ένα θερμότερο από τον μέσο όρο καλοκαίρι.
Καθώς πλησιάζουμε στο καλοκαίρι, η θερμοκρασία της θάλασσας γύρω από τη Βρετανία ίσως αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι για όσα έρχονται.
