Η Βρετανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια επιδεινούμενη κρίση «climateflation» — έναν συνδυασμό κλιματικής αλλαγής και πληθωρισμού — που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των τροφίμων κατά πάνω από το ένα τρίτο έως το 2050.

Προειδοποιώντας για τον οικονομικό αντίκτυπο στα νοικοκυριά, το thinktank Autonomy Institute τόνισε ότι οι αυξήσεις τιμών στα καθημερινά είδη διατροφής, που προκαλούνται από το κλίμα, απειλούν να ωθήσουν σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους στη φτώχεια, αν δεν υπάρξει άμεση κυβερνητική παρέμβαση, όπως μεταδίδει η βρετανική εφημερίδα Guardian.

Η έκθεση υπογραμμίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζει αυξημένο κίνδυνο — ιδιαίτερα από κύματα καύσωνα και ξηρασίες — καθώς η παραγωγή τροφίμων και οι αλυσίδες εφοδιασμού, τόσο εντός όσο και εκτός χώρας, κινδυνεύουν να διαταραχθούν, με συνέπεια οι καταναλωτές να πληρώνουν ακριβότερα στα καταστήματα.

Τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα έδειξαν ότι ο γενικός πληθωρισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε περισσότερο από το αναμενόμενο, φτάνοντας στο 3,6% τον Ιούνιο, με την αύξηση των τιμών καυσίμων και τροφίμων να επιβαρύνει τα νοικοκυριά.

Οι μεγαλύτεροι βρετανικοί λιανοπωλητές προειδοποιούν ότι ο ζεστός καιρός με ξηρασία μείωσε τις σοδιές φρούτων και λαχανικών, αυξάνοντας έτσι τον πληθωρισμό του προηγούμενου μήνα. Η τιμή της σοκολάτας στα βρετανικά σούπερ μάρκετ έχει επίσης ανέβει λόγω κακών σοδειών που σχετίζονται με τις ακραίες θερμοκρασίες στη Δυτική Αφρική, ενώ οι τιμές του καφέ έχουν εκτοξευτεί λόγω κακών καιρικών συνθηκών στη Βραζιλία και το Βιετνάμ.

Συνδυάζοντας κλιματικά δεδομένα, ανάλυση διεθνών και εγχώριων ροών εμπορίου και οικονομική μοντελοποίηση, οι ερευνητές του Autonomy επισημαίνουν ότι η αύξηση των κυμάτων καύσωνα και ξηρασιών θα θέσει σε κίνδυνο βασικές καλλιέργειες, θα διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού και θα εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις.

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι η κλιματική κρίση, που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων, σημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα βιώσει συχνότερα πλημμύρες και ξηρασίες. Οι παγκόσμιες τιμές τροφίμων επηρεάζονται επίσης από κακές σοδιές, συγκρούσεις και τους εμπορικούς πολέμους του Donald Trump.

Με σχεδόν το μισό των τροφίμων που καταναλώνονται στο Ηνωμένο Βασίλειο να εισάγεται από το εξωτερικό, τα βρετανικά νοικοκυριά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε κλιματικά σοκ που αυξάνουν τις τιμές βασικών προϊόντων από χώρες όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Βραζιλία.

Η εγχώρια γεωργία επίσης πιέζεται, καθώς καταιγίδες και πλημμύρες μείωσαν την παραγωγή λαχανικών στη Βρετανία κατά 12% το 2023.

Η έκθεση προειδοποιεί πως η αύξηση της θερμοκρασίας σε μεγάλους παραγωγούς τροφίμων στην Ευρώπη και πέραν αυτής αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τα οικονομικά των νοικοκυριών. Σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών και «χειρότερης περίπτωσης», οι τιμές των τροφίμων θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 34% έως το 2050.

Ακόμα και σε ένα «βέλτιστο σενάριο», όπου η παγκόσμια θέρμανση περιορίζεται στους 1,5°C ως το 2100 αντί για 4°C, η συσσωρευτική αύξηση των τιμών τροφίμων θα μπορούσε να φτάσει το 25% έως το 2050.

Τα νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα θα πληγούν δυσανάλογα, καθώς δαπανούν μεγαλύτερο μέρος του μηνιαίου τους προϋπολογισμού σε βασικά είδη όπως ψωμί, ρύζι και κρέας. Η έκθεση αναφέρει ότι τα κύματα καύσωνα στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως ένας από τους πολλούς παράγοντες που οδηγούν σε climateflation, μπορεί να κοστίσουν σε ένα μέσο νοικοκυριό από 917 έως 1.247 λίρες μέχρι το 2050.

Χωρίς κρατικά μέτρα για την προστασία των νοικοκυριών από μια αύξηση των τιμών κατά 34%, το αριστερό thinktank προειδοποιεί ότι μπορεί να πέσουν στη φτώχεια έως και 951.383 επιπλέον άνθρωποι.

Ο Will Stronge, διευθύνων σύμβουλος του Autonomy Institute, κάλεσε τους υπουργούς να εξετάσουν ένα φάσμα μέτρων για την προστασία των οικογενειών, όπως η εισαγωγή δημόσιων τραπεζαριών που θα μετριάζουν την ασταθή τιμή των τροφίμων για τους πιο ευάλωτους.

Θα μπορούσαν επίσης να εξεταστούν έλεγχοι τιμών ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να εφαρμόσει και αποθέματα ασφαλείας βασικών αγαθών, ώστε να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα κατά τη διάρκεια διαταραχών στις αλυσίδες εφοδιασμού.

«Η climateflation δεν είναι πλέον ένας μακρινός κίνδυνος· είναι μια παρούσα πραγματικότητα», δήλωσε ο Stronge. «Πρέπει να χτίσουμε πραγματική οικονομική ανθεκτικότητα — και αυτό σημαίνει να επανεξετάσουμε τι μπορεί και πρέπει να παρέχει η δημόσια υπηρεσία απέναντι στις κλιματικές αναταράξεις: από την παροχή βασικών αγαθών, μέχρι τη χρηματοδοτούμενη από το κράτος εστίαση και ένα εθνικό απόθεμα ασφαλείας.»