Οι ξηρές καταιγίδες (dry storms) είναι ένα μετεωρολογικό φαινόμενο που χαρακτηρίζεται από έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα (κεραυνούς και βροντές) χωρίς όμως ουσιαστικές βροχοπτώσεις να φτάνουν στο έδαφος. Η λέξη “ξηρή” αναφέρεται μόνο στην επιφάνεια της Γης, ενώ μέσα στο νέφος αναπτύσσονται κανονικές καταιγίδες με όμβρους που όμως εξατμίζονται προτού φτάσουν στο έδαφος.

Αυτό το φαινόμενο προκαλείται κυρίως σε ξηρές ή ημι-ξηρές περιοχές, όπου ο ζεστός αέρας του εδάφους επιταχύνει την εξάτμιση της βροχής κατά την πτώση της — κάτι που στη μετεωρολογία αναφέρεται ως virga. Παρά την έλλειψη βροχής στο έδαφος, η ηλεκτρική δραστηριότητα παραμένει ενεργή, με κινδύνους για εκδήλωση πυρκαγιάς.

Γιατί είναι επικίνδυνες οι ξηρές καταιγίδες

Οι ξηρές καταιγίδες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε περιοχές με εύφλεκτη, ξηρή βλάστηση, καθώς η κεραυνική εκκένωση μπορεί να πυροδοτήσει φωτιά, η οποία εξάπτεται γρήγορα λόγω της απουσίας βροχής. Επιπλέον, η καταιγίδα μπορεί να δημιουργήσει ισχυρούς, ξηρούς ανέμους (γνωστούς ως microbursts) που μετακινούν τη φωτιά ανεξέλεγκτα — ενίοτε ακόμα και προκαλούν σκόνη ή άμμο να πνίξει την ατμόσφαιρα.

Παρόμοια, η ξηρή αστραπή (δηλαδή κεραυνός χωρίς βροχή) θεωρείται από τις κύριες φυσικές αιτίες εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών, ειδικά στο δυτικό Ημισφαίριο. Οι υπηρεσίες πρόγνωσης κακοκαιρίας εκδίδουν προειδοποιήσεις για “ξηρές καταιγίδες” καθώς είναι επικίνδυνες για την εκδήλωση πυρκαγιών.

Η κλιματική αλλαγή αναμένεται να αυξήσει τη συχνότητά τους, καθώς δημιουργεί θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες σε πολλές περιοχές του πλανήτη, καθιστώντας το έδαφος πιο εύφλεκτο και την περίοδο υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς εκτενέστερη.