Σε ένα από τα πιο εκρηκτικά ζητήματα της καθημερινότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο κοινωνικά όσο και πολιτικά, εξελίσσεται η στεγαστική κρίση, καθώς οι συνεχώς αυξανόμενες τιμές των κατοικιών και των ενοικίων πλήττουν όλο και περισσότερο τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη, από τις πιο μεγάλες και διάσημες πόλεις μέχρι αυτές που συγκεντρώνουν λιγότερα φώτα πάνω τους, η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγη μετατρέπεται σε καθημερινό αγώνα για εκατομμύρια Ευρωπαίους, την ώρα που οι Βρυξέλλες αναγνωρίζουν ότι το πρόβλημα δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίζεται με αποσπασματικές παρεμβάσεις.
Σε αυτό το περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να εγκρίνει το πρώτο στην ιστορία της ΕΕ ολοκληρωμένο σχέδιο για την προσιτή στέγη. Όπως τόνισε σε συνέντευξή του στο Politico ο Ευρωπαίος επίτροπος Στέγασης, Dan Jørgensen, «πρόκειται για μια πραγματική κρίση και δεν αρκεί απλώς να μιλάμε για αυτήν». Το ευρωπαϊκό σχέδιο φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα μείγμα συγκεκριμένων δράσεων σε επίπεδο ΕΕ και συστάσεων προς τα κράτη-μέλη, χωρίς να υπερβαίνει τον θεσμικό ρόλο της Επιτροπής, καθώς η στεγαστική πολιτική παραμένει πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Κομισιόν, η Ευρώπη χρειάζεται περίπου 650.000 νέες κατοικίες ετησίως για να καλυφθεί το χάσμα προσφοράς και ζήτησης. Ο βασικός άξονας του σχεδίου είναι η αύξηση της προσφοράς μέσω νέων κατασκευών, η επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, η μείωση του κόστους κατασκευής και η ανακαίνιση υφιστάμενων ακινήτων, με έμφαση στην ενεργειακή τους απόδοση. Κομβικής σημασίας θεωρείται η αναθεώρηση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, ώστε τα κράτη-μέλη να μπορούν να χρηματοδοτούν την κατασκευή προσιτών κατοικιών όχι μόνο για τα χαμηλά, αλλά και για τα μεσαία εισοδήματα, τα οποία πλέον αποκλείονται μαζικά από την αγορά.
Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης εργαλεία για την αντιμετώπιση της εκρηκτικής ανάπτυξης των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb, χωρίς να προκρίνει απαγορεύσεις. Η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι οι πλατφόρμες αυτές προσέφεραν εισόδημα σε νοικοκυριά και νέες εμπειρίες στους ταξιδιώτες, ωστόσο σε ορισμένες περιοχές αντιστοιχούν έως και στο 20% του στεγαστικού αποθέματος, εντείνοντας τη στεγαστική έλλειψη. Οι τελικές αποφάσεις θα ανήκουν στις εθνικές και τοπικές αρχές, με την Επιτροπή να προτείνει μεγαλύτερη διαφάνεια και ανταλλαγή δεδομένων, αλλά και αναλογικά μέτρα όπου απαιτείται.
Ιδιαίτερη διάσταση δίνει ο Jørgensen και στο ζήτημα της κερδοσκοπίας, επισημαίνοντας ότι η στέγη αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο ως επενδυτικό προϊόν, «σαν χρυσός ή Bitcoin», αντί ως κοινωνικό αγαθό. Το σχέδιο προβλέπει την παρακολούθηση της αισχροκέρδειας και τη χαρτογράφηση της χρηματιστικοποίησης της αγοράς, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι οι πολιτικές συγκρούσεις γύρω από το θέμα είναι έντονες.
Για χώρες όπως η Ελλάδα, όπου τα κενά ακίνητα προσεγγίζουν τις 794.00 και το 57% του μισθού στις μεγάλες πόλεις κατευθύνεται στο ενοίκιο, το ευρωπαϊκό σχέδιο αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Την ίδια στιγμή, το κυβερνητικό επιτελείο εξετάζει παρεμβάσεις με στόχο την αύξηση της προσφοράς, σε συντονισμό με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις.
Όπως προειδοποιεί ο επίτροπος, η αδράνεια δεν είναι ουδέτερη επιλογή. «Ή οι ηγέτες θα πάρουν αυτό το πρόβλημα στα σοβαρά ή θα αποδεχθούν ότι θα παραδώσουν την εξουσία στους λαϊκιστές», σημειώνει, υπογραμμίζοντας ότι η προσιτή στέγη έχει πλέον μετατραπεί σε πολιτικό και κοινωνικό διακύβευμα πρώτης γραμμής για την Ευρώπη.
Περισσότερες ειδήσεις
Στο «τραπέζι» της ΕΕ το στεγαστικό — Σχέδιο για affordable housing το 2026
Ασφάλιση κατοικίας: Συνεργασίας ανάμεσα σε Spitogatos και Allianz
