Εμβληματικά έργα τα οποία αλλάζουν την εικόνα των κέντρων, αναβαθμίζουν την καθημερινότητα, βελτιώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και αναδεικνύουν την πολιτιστική ταυτότητα, πρόκειται να πραγματοποιηθούν στις δύο μεγάλες πόλεις του Δήμου Λαυρεωτικής, Λαύριο και Κερατέα.
Σε αμφότερες τις πόλεις οι αναπλάσεις αφορούν σε κεντρικά σημεία, με υψηλή επισκεψιμότητα, αλλά και με εμπορικές χρήσεις. Συγκεκριμένα, στο Λαύριο θα πραγματοποιηθεί λειτουργική ανάπλαση και αισθητική αναβάθμιση της κεντρικής περιοχής της πόλης και ανάδειξη και προστασία της παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Λαυρίου, η οποία λειτουργούσε από τα τέλη του 19ου αιώνα (1885) και αποτελεί σημαντικό κομμάτι της βιομηχανικής ιστορίας της πόλης.
Στην Κερατέα, η ανάπλαση αφορά στον κεντρικό οδικό άξονα της πόλης, δηλαδή στο τμήμα της λεωφόρου Αθηνών-Σουνίου, που ξεκινά από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας στα δυτικά και λήγει στη συμβολή της λεωφόρου με την οδό Φειδίου στα ανατολικά. Στο έργο περιλαμβάνονται οι κάθετες οδοί, σε βάθος ενός οικοδομικού τετραγώνου και οι όμορες πλατείες. Πρόκειται για τις δύο κεντρικές πλατείες της πόλης, οι οποίες βρίσκονται κατά μήκος του άξονα ανάπλασης, την πλατεία Ηρώων και την πλατεία Αγίου Δημητρίου.
Τα έργα στο Λαύριο
Σχετικά με το πρώτο έργο, σκοπός είναι η βελτίωση της κεντρικής περιοχής της πόλης, που θα τη μετατρέψει σ’ έναν ενοποιημένο πολυλειτουργικό χώρο εμπορικών δράσεων, αναψυχής και περιπάτου, με αύξηση των πεζοδρόμων και του διαθέσιμου πρασίνου.
Ως βασικές προϋποθέσεις έχουν τεθεί η διατήρηση του ύφους και του χαρακτήρα της περιοχής, η χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών και η λειτουργική αναδιάταξη όλου του ιστορικού κέντρου της πόλης και η σύνδεση με το λιμάνι και την παραλιακή οδό. Ενοποιεί χώρους πρασίνου, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ενιαίο δημοτικό πάρκο εκτάσεως περίπου 26 στρεμμάτων, στο οποίο θα γίνουν εργασίες ανάπλασης. Το όλο έργο αφορά στην ενοποίηση και ανάδειξη ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων με εργασίες σε συνολική επιφάνεια 72.900 τ.μ.
Αναφορικά με το δεύτερο έργο, αυτό της παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Λαυρίου, κεντρικό στοιχείο της ανάπλασης αποτελεί η ανάδειξη και προστασία της παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Λαυρίου, η οποία λειτουργούσε από τα τέλη του 19ου αιώνα (1885) και αποτελεί σημαντικό κομμάτι της βιομηχανικής ιστορίας της πόλης. Μέρος της σιδηροδρομικής γραμμής μέσα στην πόλη, που έφτανε έως τον σταθμό, βρίσκεται θαμμένο κάτω από άσφαλτο και το τωρινό έργο επαναφέρει στο προσκήνιο αυτό το σημαντικό στοιχείο της πολιτιστικής ταυτότητας του Λαυρίου.
Ειδικότερα, στην περιοχή του ορύγματος, όπου η γραμμή μετά τον κόμβο του διατηρητέου σχολείου είναι επιχωμένη σε βάθος τουλάχιστον ενός μέτρου, ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων κι έτσι διατηρείται η υφιστάμενη υψομετρικά διαδρομή μέχρι τον ανοικτό κοινόχρηστο χώρο και μετατρέπεται σε πεζόδρομο-ποδηλατόδρομο με φυσικό υλικό (πατημένο χώμα), ενώ προβλέπεται σύγχρονη τεχνική διευθέτηση των πρανών και στηθαίων καθώς και φύτευση.
Η δημοτική Αρχή προχωρά σε συγκεκριμένες εργασίες για την προστασία και ανάδειξη της σιδηροδρομικής γραμμής, όπως αφαίρεση της ασφάλτου που κάλυπτε τμήματα της παλαιάς γραμμής και προστασία της με ειδικό υλικό. Στα σημεία όπου η παλαιά σιδηροδρομική γραμμή βρίσκεται στην υφιστάμενη υψομετρικά διαδρομή, αυτή θα παραμείνει ως έχει, διατηρώντας την αυθεντικότητά της.
Στο πλαίσιο του συνολικού έργου, υλοποιούνται πέντε καινοτόμες παρεμβάσεις για την ολοκληρωμένη ανάδειξη της παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής:
Αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση στην Κερατέα
Στην Κερατέα, η ανάπλαση αφορά στον κεντρικό οδικό άξονα της πόλης, δηλαδή στο τμήμα της λεωφόρου Αθηνών-Σουνίου, που ξεκινά από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας στα δυτικά και λήγει στη συμβολή της λεωφόρου με την οδό Φειδίου στα ανατολικά. Στο έργο περιλαμβάνονται οι κάθετες οδοί, σε βάθος ενός οικοδομικού τετραγώνου και οι όμορες πλατείες. Πρόκειται για τις δύο κεντρικές πλατείες της πόλης, οι οποίες βρίσκονται κατά μήκος του άξονα ανάπλασης, την πλατεία Ηρώων και την πλατεία Αγίου Δημητρίου.
Η περιοχή επέμβασης έχει αναπλαστεί τμηματικά στο παρελθόν, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει ανομοιογενές αποτέλεσμα. Πλέον, οι ανάγκες για εκσυγχρονισμό, αλλά και για τάξη στην άναρχη στάθμευση που επικρατεί σήμερα, καθιστούν την υπάρχουσα κατάσταση ανεπαρκή.
Όπως αναφέρει η μελέτη, κύρια επιδίωξη της παρέμβασης είναι η ανάπτυξη της περιοχής, η εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων, η αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, καθώς και η εξυπηρέτηση πεζών και οχημάτων με ασφάλεια.
Μεταξύ άλλων, αυξάνεται το πλάτος του πεζοδρομίου προς καλύτερη εξυπηρέτηση των πεζών στην τοπική αγορά και στον περίπατο. Σε όλη την περιοχή μελέτης θα τοποθετηθεί καινούριος φωτισμός, σήμανση, κάδοι και παγκάκια, ενώ θα επιστρωθούν κατάλληλα υλικά, ώστε να διασφαλίζεται η άνετη και ασφαλής κίνηση πεζών και οχημάτων.
Συγκεκριμένα προβλέπονται:
Η αισθητική των παρεμβάσεων, η επιλογή των υλικών και χρωμάτων, των στοιχείων εξοπλισμού, αλλά και των δέντρων που προτείνονται, είναι ενιαία κι εναρμονισμένη με το χαρακτήρα της περιοχής.
Σημαντική βελτίωση της υποδομής θα αποτελέσει η εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρίες. Σε όλη την έκταση της διαμόρφωσης και στη ζώνη των πεζών, θα υπάρξει όδευση τυφλών πλάτους 40 εκ. Κατά μήκος της οδού Αθηνών-Σουνίου προβλέπεται να περνούν και οι ποδηλάτες της περιοχής.
Οι πλατείες Ηρώων και Αγίου Δημητρίου
Οι δύο πλατείες που περιλαμβάνονται στην περιοχή μελέτης πρόκειται να αναπλαστούν με σύγχρονο ύφος και υλικά.
Η πλατεία Ηρώων ακολουθεί καθαρές ορθοκανονικές χαράξεις, οι οποίες είναι σε αρμονία με τον χαρακτήρα της. Στην πλατεία δεσπόζει το μνημείο των πεσόντων, το οποίο διατηρείται ατόφιο. Διαμορφώνονται επίσης, μια επιπλέον ζώνη πρασίνου και μια ζώνη τραπεζοκαθισμάτων.
Κατά μήκος του άξονα της πλατείας τοποθετούνται πίδακες νερού, οι οποίοι λειτουργούν με προγραμματισμό και εξυπηρετούν στον δροσισμό της. Στη νότια πλευρά, χωροθετείται περιοχή υπερυψωμένη κατά 75 εκ., η οποία φιλοξενεί το μνημείο σε περίοπτη θέση. Καθαρός κι ελεύθερος εμποδίων, θα παραμείνει ο άξονας του μνημείου, διευκολύνοντας την τελετή κατάθεσης στεφάνου.
Προσβάσεις στην πλατεία από τις κάθετες στην Αθηνών-Σουνίου, εξασφαλίζονται μέσω του εγκάρσιου περάσματος που σχεδιάστηκε. Στις περιοχές που εφάπτονται στα παρτέρια με το πράσινο και τα δέντρα, τοποθετούνται καθιστικά, ώστε να ξεκουράζονται δημότες και επισκέπτες κάτω από τη σκιά των δέντρων.
Η πλατεία Αγίου Δημητρίου διαμορφώνεται με τον κάναβο των πεζοδρομίων, σε διπλάσια κλίμακα. Τα παρτέρια μέσα στην πλατεία δίνουν ένα διαφορετικό άξονα, ο οποίος ταυτίζεται με τον προσανατολισμό της εκκλησίας. Στο κέντρο τοποθετείται συστάδα από πίδακες νερού, οι οποίοι θα δροσίζουν την πλατεία.
Στην ανατολική πλευρά τοποθετούνται θέσεις στάθμευσης, προς εξυπηρέτηση των καταστημάτων που βρίσκονται πάνω στην πλατεία, ενώ κολωνάκια βυθιζόμενα θα ρυθμίζουν την πρόσβαση στον πυρήνα της. Οι θέσεις στάθμευσης στα ανατολικά της πλατείας διαστρώνονται με διαφορετικού χρώματος βοτσαλόδεμα.
