Αντιμέτωπο με πολλαπλές θεσμικές, τεχνικές και χρηματοδοτικές προκλήσεις βρίσκεται το φιλόδοξο σχέδιο αξιοποίησης των υδάτινων πόρων της Δυτικής Ελλάδας, με αιχμή το φράγμα Πηνειού, τη διώρυγα μεταφοράς νερού και τα αρδευτικά δίκτυα σε περιοχές της Αχαΐας και της Ηλείας. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή, ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος επιβεβαίωσε ότι η πολυπλοκότητα των απαιτούμενων διαδικασιών ωρίμανσης έχει οδηγήσει σε σημαντικές καθυστερήσεις.

Ο κ. Ταχιάος αναγνώρισε την αγωνία των τοπικών κοινωνιών, σημειώνοντας ότι το φράγμα Πηνειού σήμερα δεν πληροί τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφάλειας. Όπως εξήγησε, το έργο της διώρυγας εξαρτάται άμεσα από την αναβάθμιση του ίδιου του φράγματος, καθώς αυτό αποτελεί τη βασική υποδομή υδροληψίας.

Για το σκοπό αυτό, στις 4 Μαρτίου 2024 υπεγράφη σύμβαση για την εκπόνηση δύο συνδεόμενων μελετών: Η πρώτη αφορά τα συμπληρωματικά έργα για την ασφάλεια και ανάδειξη του φράγματος Πηνειού και η δεύτερη σχετίζεται με την ύδρευση και άρδευση στον τέως Δήμο Ωλένης στην Ηλεία. Η συνολική προεκτιμώμενη αμοιβή φτάνει τα 8,6 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ, ενώ η καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης των μελετών είναι η 5η Νοεμβρίου 2025. Ωστόσο, ο χρόνος αυτός δεν περιλαμβάνει την έγκριση των μελετών ούτε την έκδοση των απαραίτητων περιβαλλοντικών όρων, που μπορεί να προσθέσουν πολλούς ακόμη μήνες στην τελική υλοποίηση.

Ο υφυπουργός τόνισε ότι μέσα στο αντικείμενο της σύμβασης εντάσσονται, μεταξύ άλλων, η επικαιροποίηση της λεκάνης απορροής και οι γεωτεχνικές και υδρολογικές έρευνες για την ασφάλεια του φράγματος, με βάση τον νέο Κανονισμό Ασφάλειας Φραγμάτων που ισχύει πανελλαδικά. «Αγκάθι» στην όλη διαδικασία αποτελεί, σύμφωνα με τον ίδιο, η έλλειψη ορισμένων κρίσιμων σχεδίων, όπως αυτά του αντλιοστασίου Μυρτουντίων, η απουσία των οποίων καθυστερεί την έκδοση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων.

«Μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η φάση, δεν μπορεί να ανοίξει συζήτηση για την κατασκευή της διώρυγας μεταφοράς νερού προς την Αχαΐα», ξεκαθάρισε ο κ. Ταχιάος, βάζοντας ουσιαστικά φρένο στις προσδοκίες για άμεση πρόοδο.

Παράλληλα, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας για εξορθολογισμό και επανεκκίνηση κρίσιμων υποδομών, έχει ενταχθεί στον προγραμματισμό και η μελέτη αρδευτικών δικτύων στη Δυτική και Νοτιοδυτική Αχαΐα, καθώς και η επικαιροποίηση των μελετών διωρύγων μεταφοράς. Το έργο αυτό προγραμματίζεται να ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2026, όταν σύμφωνα με τον υφυπουργό, θα υπάρχουν οι απαραίτητοι χρηματοδοτικοί πόροι.

Τροχοπέδη ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων

Σημαντική παράμετρος που δυσκολεύει την πρόοδο των έργων είναι ο θεσμικός κατακερματισμός αρμοδιοτήτων. Το Υπουργείο Υποδομών, όπως διευκρίνισε ο κ. Ταχιάος, δεν είναι στρατηγικός σχεδιαστής ούτε δικαιούχος χρηματοδότησης των αγροτικών έργων υποδομής. Ο ρόλος του περιορίζεται στη διευθύνουσα υπηρεσία και στην προϊσταμένη αρχή για τις τεχνικές μελέτες και την κατασκευή, ενώ το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι αυτό που διαθέτει τους πόρους μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), το οποίο διαχειρίζεται.

Παρά τις θεσμικές δυσκολίες, ο κ. Ταχιάος υπογράμμισε ότι υπάρχει σταθερή συνεργασία σε εβδομαδιαία βάση με την Ειδική Γραμματεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, με σκοπό την αναθεώρηση και επανασχεδίαση του ΠΑΑ, ώστε να εξασφαλιστούν τα απαραίτητα κονδύλια για έργα όπως η ολοκλήρωση και αξιοποίηση των υποδομών του Πηνειού.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος, είναι ότι η ωρίμανση τέτοιων έργων αποδεικνύεται πιο χρονοβόρα και πολύπλοκη από την κατασκευή τους. «Η υλοποίηση ενός έργου αρχίζει να καθυστερεί από τη στιγμή που κάποιος το εμπνέεται», σχολίασε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι οι πολίτες δεν μπορούν εύκολα να κατανοήσουν τους μακροχρόνιους κύκλους μελετών, εγκρίσεων και διαβουλεύσεων που απαιτούνται.

«Όλοι όσοι έχουν ασκήσει δημόσια διοίκηση γνωρίζουν ότι η ωρίμανση ενός έργου είναι συχνά δυσκολότερη από την εκτέλεσή του», σημείωσε, προσθέτοντας ότι ειδικά σε υδραυλικά έργα οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά μετά την επικαιροποίηση των κανονισμών και την αυστηροποίηση των περιβαλλοντικών όρων, όπως και την ανάγκη για απαλλοτριώσεις που συχνά αποτελούν πρόσθετο εμπόδιο.

Ο Υφυπουργός παραδέχθηκε ότι οι αγρότες έχουν δίκιο να αγανακτούν με τις καθυστερήσεις, καθώς η ανάγκη για άμεση πρόσβαση σε επαρκές και φθηνό νερό άρδευσης είναι πιεστική. Ωστόσο, όπως είπε, μόνο όταν ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες τεχνικές προϋποθέσεις και εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση από το αρμόδιο υπουργείο, μπορεί να ανοίξει η συζήτηση για κατασκευαστική υλοποίηση.

Πηγή φωτό: www.anagnostis.org