Αύριο (1/10), ενώπιον της επταμελούς σύνθεσης του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), θα τεθούν προς εξέταση μια σειρά από υποθέσεις μείζονος σημασίας που αφορούν το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και τη Μελέτη Διαχείρισης (Master Plan) του λιμένα Πειραιώς. Εισηγητές της υπόθεσης θα είναι οι σύμβουλοι Επικρατείας Χρήστος Λιάκουρας, Χριστίνα Μπολόφη και Δημήτρης Βανδώρος.

Το προσβαλλόμενο Προεδρικό Διάταγμα (19.1.2023) αμφισβητείται από τον Δικηγορικό Σύλλογο Πειραιά, τον Δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας και περισσότερους από 100 κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Παράλληλα, τίθενται υπό κρίση και άλλες συναφείς αποφάσεις, κυρίως αυτές που αφορούν την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων βελτίωσης και επέκτασης του λιμανιού.

Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι το ΠΔ:

• Προχωρά σε ευκαιριακή και αποσπασματική ανάπτυξη χωρίς προηγούμενο ευρύτερο χωροταξικό σχεδιασμό.
• Επιδεινώνει τους όρους διαβίωσης στις παραλιμένιες περιοχές.
• Δεν προστατεύει επαρκώς το πολιτιστικό περιβάλλον.

Το νομικό πλαίσιο

Η συζήτηση έρχεται σε συνέχεια:

• της 547/2022 απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ, που έκρινε ότι πριν την εκπόνηση του Master Plan έπρεπε να έχει προηγηθεί Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ),
• και του 154/2022 πρακτικού του Ε΄ Τμήματος, το οποίο γνωμοδότησε υπέρ της νομιμότητας του σχεδίου ΠΔ, με παρατηρήσεις.

Το ΣτΕ καλείται να εξετάσει την πληρότητα και επάρκεια της ΣΜΠΕ, ειδικά σε ζητήματα όπως η κυκλοφοριακή επιβάρυνση, και να αποφανθεί αν πληροί τις απαιτήσεις της οδηγίας 2001/42/ΕΚ.

Περιβαλλοντικές και θεσμικές διαστάσεις

Κεντρικό ερώτημα αποτελεί εάν το προσβαλλόμενο ΠΔ παραβιάζει το άρθρο 24 του Συντάγματος, καθώς και εάν:

• η διαβούλευση που προηγήθηκε ήταν σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο και τη Σύμβαση του Aarhus,
• η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (2023) συμμορφώνεται με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία,
• η Διοίκηση όφειλε να έχει διενεργήσει προκαταρκτικό περιβαλλοντικό έλεγχο (screening) και ειδική οικολογική αξιολόγηση, δεδομένης της εγγύτητας του έργου σε περιοχές Natura 2000,
• διασφαλίζεται επαρκώς το πολιτιστικό περιβάλλον και το τοπίο της Πειραϊκής Χερσονήσου.