Σε μια εποχή όπου η ποιότητα του αέρα και η χημική ρύπανση απασχολούν όλο και περισσότερο τους Έλληνες, νέα μελέτη από την Ευρώπη έρχεται να υπενθυμίσει ότι ο κίνδυνος ίσως να παραμονεύει πολύ πιο κοντά από όσο νομίζουμε: μέσα στο ίδιο μας το σπίτι.

Από τη σκόνη στο πάτωμα έως τις τρίχες των κατοικίδιων, ένα “κοκτέιλ” επικίνδυνων χημικών φαίνεται να κυκλοφορεί αθόρυβα, με πιθανές συνέπειες στην υγεία μας. Και απ’ ό,τι φαίνεται μας αφορά όλους μας – είτε ζούμε στην πόλη είτε στην επαρχία.

Σοκαριστικά ευρήματα: Σχεδόν 200 φυτοφάρμακα σε σκόνη οικιακού περιβάλλοντος

Σε προκαταρκτικά ευρήματα από τη μεγαλύτερη έρευνα του είδους της, επιστήμονες ανέλυσαν τη σκόνη σε σπίτια δέκα ευρωπαϊκών χωρών και εντόπισαν 197 διαφορετικά φυτοφάρμακα.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι πως πάνω από το 40% αυτών των ουσιών σχετίζονται με σοβαρές τοξικές επιδράσεις, όπως καρκινογένεση και ορμονικές διαταραχές στον άνθρωπο.

Σε κάθε σπίτι βρέθηκαν από 25 έως και 121 διαφορετικά φυτοφάρμακα, με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις να καταγράφονται σε οικίες αγροτών.

Τα φυτοφάρμακα εισβάλλουν στο σπίτι μας από… παντού

Σύμφωνα με τον καθηγητή Paul Scheepers από το Radboud Institute for Biological and Environmental Sciences, οι ουσίες αυτές εισέρχονται στα σπίτια μας μέσω:

• Παπουτσιών που δεν αφαιρούνται στην είσοδο
• Κατοικίδιων που μεταφέρουν υπολείμματα από εξωτερικούς χώρους
• Καταναλωτικών προϊόντων όπως αντιπαρασιτικά για ψύλλους ή τσιμπούρια
• Ακόμα και από φυτοφάρμακα για οικιακή χρήση που αγοράζουμε από το κατάστημα

“Μικρές δόσεις, μεγάλος κίνδυνος”: Το πρόβλημα των χημικών μειγμάτων

Παρόλο που οι συγκεντρώσεις κάθε ουσίας ήταν χαμηλές, οι επιστήμονες τονίζουν πως το άθροισμα δεκάδων χημικών σε μικρές δόσεις μπορεί να έχει σωρευτικό και άγνωστο αντίκτυπο στην υγεία. Και όλα αυτά ενώ οι περισσότεροι από εμάς εκτιθέμεθα ήδη σε υψηλότερες δόσεις μέσω της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών και λουλουδιών.

Το “αθάνατο”… DDT και η σκιά των PFAS

Η έρευνα αποκάλυψε επίσης την παρουσία DDT, παρότι η χρήση του έχει απαγορευτεί σε πολλές χώρες από το 1972. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι παρόμοιες “αιώνιες” ουσίες, όπως τα PFAS, που δεν αποδομούνται στο περιβάλλον, παραμένουν ενεργές και επικίνδυνες για δεκαετίες.

Ο Scheepers σχολιάζει:

“Προϊόντα όπως το DDT είναι τόσο επίμονα, που παραμένουν στο περιβάλλον και ανακυκλώνονται συνεχώς… Το ίδιο βλέπουμε τώρα και με τα PFAS.”

Η μόνιμη παρουσία τέτοιων ουσιών στο περιβάλλον και στην τροφική αλυσίδα ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα υγειονομικά σκάνδαλα στο μέλλον, εάν δεν ληφθούν μέτρα από τους ρυθμιστικούς φορείς.

Τι ζητούν οι επιστήμονες από τις ρυθμιστικές αρχές

Η ομάδα της έρευνας καλεί τις ευρωπαϊκές αρχές να εξετάζουν:

• Την επίδραση των φυτοφαρμάκων σε συνδυασμό μεταξύ τους, όχι μόνο μεμονωμένα
• Την αλληλεπίδραση νέων και παλαιών ουσιών που παραμένουν στο περιβάλλον
• Τη χημική σταθερότητα και τη βιοσυσσώρευση ουσιών ως βασικό κριτήριο απαγόρευσης

Το ζητούμενο δεν είναι απλώς η αξιολόγηση της κάθε ουσίας ξεχωριστά, αλλά η κατανόηση των “κοκτέιλ” τοξικότητας που δημιουργούνται μέσα στα σπίτια μας.