Σε μια περίοδο όπου η ελληνική βιομηχανία δοκιμάζεται από πολλαπλές προκλήσεις, οι μεταποιητικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης ξεχωρίζουν ως οι πιο δραστήριες και τολμηρές επενδυτικά στην Ελλάδα. Σύμφωνα με έρευνα του ΙΝΣΕΒΕ σε συνεργασία με την Palmos Analysis, που παρουσιάστηκε πρόσφατα σε συνέντευξη Τύπου, οι επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας επενδύουν με μεγαλύτερη ένταση, ρισκάρουν περισσότερο και επενδύουν σημαντικά σε έρευνα και ανάπτυξη, σε σχέση με την Αττική αλλά και τον μέσο όρο της χώρας.

Επενδυτική δραστηριότητα και προτεραιότητες: Η Θεσσαλονίκη πρωταγωνιστεί

Από το δείγμα 603 μεταποιητικών επιχειρήσεων πανελλαδικά, οι 100 της Θεσσαλονίκης ανέδειξαν ιδιαίτερα αυξημένη επενδυτική δραστηριότητα την τελευταία διετία:

• Το 76% των επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης πραγματοποίησε επένδυση, έναντι 64% σε πανελλαδικό επίπεδο και μόλις 60% στην Αττική.
• Οι προτεραιότητες τους είναι σαφώς πιο εξαγωγικές (28% έναντι 18% πανελλαδικά) και επενδύουν περισσότερο στην έρευνα και ανάπτυξη (27% έναντι 16%).
• Επενδυτικές αποφάσεις επηρεάζονται λιγότερο από το φορολογικό πλαίσιο (19% στη Θεσσαλονίκη έναντι 42% στην Αττική) και περισσότερο από το κόστος ενέργειας και πρώτων υλών.
• Ωστόσο, ως σημαντικό αντικίνητρο καταγράφονται οι καθυστερήσεις στις επιχειρηματικές διαδικασίες (47% έναντι 22% στην Αττική).
• Σημαντικό εμπόδιο είναι και η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (54% στη Θεσσαλονίκη έναντι 41% πανελλαδικά).

Πανελλαδική εικόνα: Οι μεγάλες επιχειρήσεις οδηγούν την ανάκαμψη

Η μελέτη δείχνει πως συνολικά:

• Δύο στις τρεις μεταποιητικές επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα επένδυσαν την τελευταία διετία.
• Οι μεγάλες επιχειρήσεις (τζίρος άνω των 10 εκατ. ευρώ) εμφανίζουν επενδυτική δραστηριότητα σε ποσοστό 98%, ενώ οι μικρότερες (κάτω από 1 εκατ.) παραμένουν πιο διστακτικές.
• Οι επιχειρήσεις που επενδύουν είναι και αυτές που δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας, καινοτομούν και εξάγουν.
• Ωστόσο, η πλειονότητα των επενδύσεων χρηματοδοτείται κυρίως με ίδια κεφάλαια, χωρίς ουσιαστική στήριξη από κρατικά προγράμματα ή τραπεζικό σύστημα.
• Το επενδυτικό περιβάλλον αξιολογείται ως αβέβαιο, φορολογικά επιβαρυντικό και διοικητικά δυσλειτουργικό.

Δυσκολίες και αντικίνητρα: Φορολογική αβεβαιότητα, γραφειοκρατία και έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού

Ο διευθυντής ερευνών της Palmos Analysis, Πασχάλης Τεμεκενίδης, ανέφερε πως:

• Οι μικρές επιχειρήσεις επενδύουν κυρίως για επιβίωση, ενώ οι μεγαλύτερες κοιτούν το μακροπρόθεσμο μέλλον.
• Τρεις στις τέσσερις επιχειρήσεις χρηματοδοτούν τις επενδύσεις τους με ίδια κεφάλαια.
• Οι επιχορηγήσεις και ο τραπεζικός δανεισμός περιορίζονται σημαντικά λόγω βαριών διαδικασιών, υψηλών επιτοκίων, «ψιλών γραμμάτων» και καθυστερήσεων.
• Μόλις το 30% των επιχειρήσεων αξιοποίησε τον αναπτυξιακό νόμο, με γραφειοκρατικά εμπόδια και καθυστερήσεις να κυριαρχούν.
• Το 89% των επιχειρήσεων κρίνει το πλαίσιο κινήτρων για επενδύσεις αναποτελεσματικό.
• Βασικές προτεραιότητες για περισσότερες επενδύσεις είναι η μείωση φόρων, ασφαλιστικών εισφορών και κόστους ενέργειας.

Επενδυτικά είδη και κίνητρα: Μηχανολογικός εξοπλισμός και εκπαίδευση

Η πλειονότητα των επιχειρήσεων επένδυσε κυρίως σε:

• Μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό (82%)
• Αγορά λογισμικού (42%)
• Εκπαίδευση και κατάρτιση προσωπικού (27%)
• Λιγότερες επενδύσεις έγιναν σε έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων (23%), ψηφιακό μετασχηματισμό (22%) και ανάπτυξη εξαγωγών (20%).

Οι κύριοι λόγοι επενδύσεων ήταν:

• Αύξηση παραγωγικής δυναμικότητας (52%)
• Αντικατάσταση εξοπλισμού (43%)
• Μείωση λειτουργικού κόστους (35%)

Οι επενδυτικές αποφάσεις επηρεάζονται κυρίως από:

• Τον ανταγωνισμό (41%)
• Το οικονομικό περιβάλλον και τη σταθερότητα (38%)

Εκτίμηση του επενδυτικού περιβάλλοντος και προοπτικές

Η πλειονότητα των μεταποιητικών επιχειρήσεων που επένδυσαν το τελευταίο δίχρονο, αξιολογεί αρνητικά το επενδυτικό περιβάλλον:

• Το 47% το βαθμολογεί κάτω από τη βάση σε κλίμακα 0-10.
• Οι μεγάλες επιχειρήσεις και αυτές με εξαγωγική δραστηριότητα εκφράζουν πιο θετικές απόψεις.
• Η φορολογική αβεβαιότητα αναγνωρίζεται ως το μεγαλύτερο εμπόδιο (52%).
• Ακολουθούν οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες (44%) και η πρόσβαση στη χρηματοδότηση (34%).
• Μεσοπρόθεσμα, κύρια προβλήματα θεωρούνται η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (41%), η διεθνής αστάθεια (37%) και τα τραπεζικά εμπόδια (32%).

Προοπτικές για το μέλλον: Το 60% των επιχειρήσεων σχεδιάζει επενδύσεις

Σύμφωνα με την έρευνα:

• Έξι στις δέκα μεταποιητικές επιχειρήσεις σκοπεύουν να επενδύσουν το επόμενο 12μηνο.
• Το ποσοστό φτάνει το 90% για τις μεγάλες και 71% για τις επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης.
• Αντίθετα, περίπου οι μισές μικρές επιχειρήσεις δεν σχεδιάζουν νέες επενδύσεις.
• Περίπου το 50% όσων θα επενδύσουν προβλέπουν αύξηση του επενδυτικού τους προϋπολογισμού.
• Οι βασικές προτεραιότητες επένδυσης είναι η μείωση λειτουργικού κόστους (50%), η παραγωγή νέων προϊόντων (33%) και η αύξηση εξαγωγών (30%).

Η φωνή της βιομηχανίας: Απαιτείται εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη

Η πρόεδρος του ΣΒΕ, κα. Λουκία Σαράντη, σχολίασε ότι:

• Η ελληνική βιομηχανία χρειάζεται μια εθνική στρατηγική με υπερκομματική δέσμευση.
• Δεν ζητούν προνόμια, αλλά συνθήκες ισοτιμίας και σταθερότητας.
• Σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων και αβεβαιοτήτων, με προκλήσεις σε ενέργεια, γεωπολιτική, τεχνολογία και δημογραφικό, η βιομηχανία παραμένει σταθερός πυλώνας οικονομικής και κοινωνικής συνοχής.
• Η Ελλάδα έχει ανάγκη από ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που βάζει τη βιομηχανία στο επίκεντρο της ανάπτυξης.