Μια ανάσα πριν μπει ο Σεπτέμβρης, χιλιάδες οικογένειες πραγματοποιούν τον δικό τους «μαραθώνιο» αναζήτησης φοιτητικής στέγης. Μετά την ανακοίνωση των βάσεων, το ετήσιο σαφάρι για ένα αξιοπρεπές και, κατά το δυνατόν, οικονομικό σπίτι κορυφώνεται, αλλά φέτος η εξίσωση αποδεικνύεται πιο δύσκολη από ποτέ.

Σύμφωνα με σχετική έρευνα του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, οι τιμές των ενοικίων συνεχίζουν την ανηφόρα, ενώ η οικονομική ανεξαρτησία των νέων μοιάζει μακρινό όνειρο. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η συγκατοίκηση εμφανίζεται ως μονόδρομος, ενώ ολοένα και περισσότερες οικογένειες εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο αγοράς φοιτητικού ακινήτου ως λύση-επένδυση.

«Πυρετός» στις τιμές ενοικίων

Η εικόνα της αγοράς είναι αποκαλυπτική:

• Στην Αθήνα, 9 στα 10 μικρά διαμερίσματα έως 50 τ.μ. κοστολογούνται άνω των 400 ευρώ, ενώ 7 στα 10 ξεπερνούν τα 500 ευρώ – όταν το 2022 αυτό συνέβαινε μόνο στο 30% των περιπτώσεων.
• Τα ανακαινισμένα και πλήρως επιπλωμένα ακίνητα καταγράφουν αυξήσεις 5%–8%.
• Στο κέντρο, ένα δυάρι ή γκαρσονιέρα συχνά κοστίζει όσο ένα μεγαλύτερο σπίτι 60+ τ.μ. σε λιγότερο δημοφιλείς περιοχές, με τιμές 550–650 ευρώ.

Δεν είναι τυχαίο ότι από το 2017 μέχρι το 2025, τα ζητούμενα μισθώματα έχουν αυξηθεί κατά 75%. Το κόστος στέγασης πλέον «καταπίνει» έως και το 70% ενός μέσου μισθού, καθιστώντας τη φοιτητική κατοικία όχι μια απλή διαδικαστική υπόθεση, αλλά οικονομικό γρίφο για κάθε οικογένεια.

Η οικονομική πίεση φέρνει στο προσκήνιο τη συγκατοίκηση. Οι φοιτητές προσανατολίζονται σε μεγαλύτερα διαμερίσματα που μπορούν να μοιραστούν με συμφοιτητές ή φίλους, εστιάζοντας κυρίως στην πρόσβαση σε μέσα μαζικής μεταφοράς – και ιδίως στο μετρό.

Βέβαια, παρά τα πλεονεκτήματα, η συγκατοίκηση στην Ελλάδα έχει θεσμικά κενά:

• Τα μισθωτήρια συμβόλαια συνήθως γίνονται στο όνομα και των δύο ενοικιαστών. Αν ένας αποχωρήσει, ο άλλος αναλαμβάνει όλο το ενοίκιο.
• Σε χώρες όπως η Αγγλία, τα δωμάτια νοικιάζονται ξεχωριστά, κάτι που καθιστά το σύστημα πιο ασφαλές και δίκαιο.

Γι’ αυτό, η συγκατοίκηση μπορεί να είναι μια λύση ανάγκης, αλλά δεν είναι πανάκεια. Απαιτούνται στοχευμένες παρεμβάσεις: κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών, φορολογικά κίνητρα για οικογένειες, αναγνώριση των εξόδων στέγασης ως ουσιαστική δαπάνη διαβίωσης.

Ποιες περιοχές «κερδίζουν» φοιτητές

Η εγγύτητα στη σχολή παραμένει σημαντική, αλλά όχι καθοριστική. Ο ρυθμός ζωής της Αθήνας αποδεικνύει ότι ακόμα και με ΙΧ, ο χρόνος μετακίνησης σπάνια πέφτει κάτω από 30 λεπτά. Έτσι, η πρόσβαση σε μετρό κρίνεται συχνά πιο σημαντική από την απόσταση.

• Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Αιγάλεω): Το Περιστέρι είναι η πιο συχνή επιλογή χάρη στη σύνδεση με μετρό και μεγάλες λεωφόρους, με μετακίνηση στη σχολή σε 10–15 λεπτά.
• Πανεπιστήμιο Πειραιά: Οι φοιτητές στρέφονται σε Κερατσίνι, Νίκαια, Κορυδαλλό, Μοσχάτο – περιοχές με σταθμούς μετρό και διαμερίσματα μεγαλύτερης επιφάνειας σε σχετικά προσιτές τιμές.
• Πάντειο & Γυμναστική Ακαδημία: Υμηττός, Δάφνη, Βύρωνας και Ηλιούπολη θεωρούνται ασφαλείς, οικογενειακές γειτονιές με καλή συγκοινωνιακή σύνδεση.

Η προσθήκη σταθμών μετρό σε Νίκαια και Κορυδαλλό το 2020 εκτόξευσε τη ζήτηση και τις τιμές, ενώ το πλεονέκτημα της άμεσης πρόσβασης σε σταθερή τροχιά καθιστά πολλές περιοχές του ευρύτερου κέντρου ιδιαίτερα ελκυστικές.

Φοιτητικό επίδομα: «Ανάσα» αλλά όχι λύση – Στροφή σε αγορά κατοικίας

Το ετήσιο φοιτητικό επίδομα διαμορφώνεται στα 1.500 ευρώ για Αττική και Θεσσαλονίκη και στα 2.000 ευρώ για την υπόλοιπη Ελλάδα.

• Για συγκατοίκηση, το ποσό φτάνει τα 2.000 ευρώ ανά φοιτητή.
• Για φοιτητές εκτός Αττικής/Θεσσαλονίκης που συγκατοικούν, αγγίζει τα 2.500 ευρώ.

Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι ακόμα και με το επίδομα, τα ενοίκια παραμένουν δυσβάσταχτα, ειδικά χωρίς φορολογικές ελαφρύνσεις για τις οικογένειες που σηκώνουν το βάρος.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η ιδέα αγοράς φοιτητικού σπιτιού αποκτά όλο και περισσότερους υποστηρικτές.

• Με ίδια κεφάλαια 60.000–80.000 ευρώ ή με τραπεζικό δανεισμό, η απόκτηση διαμερίσματος αξίας 120.000–150.000 ευρώ σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Χανιά ή Ρόδο μοιάζει εφικτή.
• Σε πολλές περιπτώσεις, η δόση δανείου δεν υπερβαίνει το μηνιαίο ενοίκιο.
• Μετά το πέρας των σπουδών, το ακίνητο μπορεί να παραμείνει ως μόνιμη κατοικία ή πηγή εισοδήματος μέσω μίσθωσης.

Η φοιτητική στέγη έχει πάψει να είναι τυπικό βήμα στην αρχή των σπουδών. Σήμερα είναι στρατηγική επιλογή, που μπορεί να καθορίσει όχι μόνο την καθημερινότητα αλλά και το μέλλον των νέων και των οικογενειών τους.