Μπορεί ένα έργο να ξεκινήσει με μελέτες του 1992, να ενταχθεί σε πρόγραμμα το 2009, να δημοπρατηθεί το 2011 και το 2025 να μην έχει ακόμα ολοκληρωθεί; Η περίπτωση του φράγματος Τσικαλαριού στη Νάξο, το οποίο μέχρι και σήμερα παραμένει ημιτελές, είναι η πλέον χαρακτηριστική για τις παθογένειες του ελληνικού κρατικού μηχανισμού. Ένα έργο με σαφή αναπτυξιακή στόχευση, το οποίο προοριζόταν να θωρακίσει υδροδοτικά και αρδευτικά το νησί, σήμερα κινείται ξανά με αργά βήματα, εν μέσω πολιτικών και τεχνικών καθυστερήσεων.

Το θέμα επανέφερε στο προσκήνιο ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Παύλος Χρηστίδης με επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή, μεταφέροντας την ανησυχία κατοίκων και αγροτών για τις αλλεπάλληλες καθυστερήσεις και την απουσία δικτύων άρδευσης.

Υπενθυμίζεται ότι το Φράγμα Τσικαλαριού εντάχθηκε για πρώτη φορά στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007 – 2013 στις 30/7/2009 με προϋπολογισμό 37,5 εκατ. ευρώ. Τότε προβλεπόταν η συλλογή στο φράγμα 3 εκατ. κυβικών μέτρων νερού με πρόβλεψη κατασκευής αρδευτικών δικτύων που θα καλύπτουν 10.500 στρέμματα γεωργικών εκτάσεων.

Ο χρόνος κύλησε, αλλά το έργο δεν έχει ολοκληρωθεί, όπως παραδέχτηκε και ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος, επιχειρώντας να αναδείξει τη ρίζα των προβλημάτων: «Το έργο δημοπρατήθηκε το 2011 με μελέτη του 1992. Πήγαμε, λοιπόν, ως πολιτεία – δεν το προσωποποιώ ή δεν το συγκεκριμενοποιώ σε κόμμα – και δημοπρατήσαμε ένα έργο ανώριμο, ουσιαστικά ανεπίκαιρο, με μελέτες του 1992 το 2009 και έχουμε την απαίτηση αυτό να φέρει αποτέλεσμα. Δεν φέρνει αποτέλεσμα. Έφερε μόνο προβλήματα και συνεχίζει να φέρνει μόνο προβλήματα. Βλέπετε ότι πηγαίνει από χρηματοδοτικό εργαλείο σε χρηματοδοτικό εργαλείο», εξήγησε.

Προσέθεσε ότι στο πέρασμα των χρόνων αντιμετωπίστηκαν τεχνικές δυσκολίες και σοβαρές καθυστερήσεις, καθώς κατά τη διάρκεια των εργασιών διαπιστώθηκαν ελλείψεις και αδυναμία στην ογκομετρία των υλικών.

Ξεκαθάρισε ότι το έργο του φράγματος δημοπρατήθηκε τελικά το 2011 με έναν αρχικό προϋπολογισμό της τάξης των 9 εκατ. ευρώ περίπου. «Κατά συνέπεια, αποκλείεται σε κάθε περίπτωση στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου, της συγκεκριμένης σύμβασης, με οποιονδήποτε τρόπο να εκτελεστούν οι επιπλέον εργασίες για τα δίκτυα άρδευσης που θα πρέπει να συνοδεύουν το φράγμα. Δεν μπορεί να γίνει αυτό», υπογράμμισε.

Προσπάθεια επανέναρξης των εργασιών

Για να αντιμετωπιστούν τα τεχνικά προβλήματα, υπεγράφη συμπληρωματική σύμβαση ύψους 3 εκατ. ευρώ, η οποία εγκρίθηκε και από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Τον Αύγουστο του 2025 δόθηκε εντολή έναρξης εκ νέου των εργασιών και, όπως δήλωσε ο υφυπουργός, πλέον το υπουργείο βρίσκεται στη φάση κινητοποίησης του αναδόχου: «Δεν είναι μια εύκολη υπόθεση να κινητοποιήσεις τους πόρους ενός έργου, το οποίο έχει διακοπεί για τόσο καιρό. Νομίζω πολύ σύντομα θα έχουμε το αποτέλεσμα αυτής της κινητοποίησης».

Ο κ. Ταχιάος ξεκαθάρισε επίσης ότι οι εργασίες που σχετίζονται με τα δίκτυα άρδευσης δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Υποδομών. «Η αρμοδιότητα για τα αρδευτικά δίκτυα ανήκει στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το οποίο τα χρηματοδοτεί μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Εμείς εκτελούμε το έργο του φράγματος», σημείωσε.

Από την πλευρά του, ο Παύλος Χρηστίδης έθεσε το ζήτημα σε ευρύτερη βάση, τονίζοντας ότι δεν μπορεί από το 2022 να ακούγονται διαρκώς νέες ημερομηνίες ολοκλήρωσης και προειδοποιώντας ότι η κατάρρευση του πρωτογενούς τομέα θα πλήξει την τοπική οικονομία συνολικά. Ο βουλευτής ζήτησε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, πλήρη χρηματοδότηση και ενιαίο σχεδιασμό για τα έργα ύδρευσης και άρδευσης στα νησιά.

Σύμφωνα με τον κ. Ταχιάο, το έργο έχει ήδη πάρει παράταση μέχρι τον Νοέμβριο του 2025, λόγω της ανάγκης μετάπτωσης από το ΠΑΑ 2014 – 2020 στο νέο πρόγραμμα 2023 – 2027. «Οι πιστώσεις είναι διασφαλισμένες. Ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του φράγματος είναι δύο με δυόμισι χρόνια από σήμερα», δήλωσε.

Όσον αφορά την ευρύτερη εικόνα των υδάτινων έργων στα νησιά, ο κ. Ταχιάος σημείωσε πως ήδη συγκροτήθηκε ειδική γραμματεία στο Υπουργείο για την παρακολούθηση τέτοιων έργων, με διαρκή συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Υπογράμμισε δε πως απαιτείται ρεαλισμός: «Όταν ξεκινάς ένα έργο με παλιές μελέτες και χωρίς πλήρη σχεδιασμό, οι συνέπειες είναι δεδομένες. Όμως τώρα υπάρχει σχέδιο, υπάρχει τεχνική ωριμότητα και υπάρχει πολιτική βούληση».

Πηγή φωτο: Youtube (Ιωσήφ Παπαδόπουλος)