Σε νέα φάση φαίνεται να περνά ο σχεδιασμός για τη σιδηροδρομική σύνδεση της Πάτρας, έπειτα από τη διευρυμένη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη (11/12) σε ιδιαίτερα έντονους τόνους με τη συμμετοχή του αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών, Κωνσταντίνου Κυρανάκη, του δημάρχου Πατρέων, Κώστα Πελετίδη και εκπροσώπων των τοπικών φορέων. Η κυβέρνηση παρουσιάζει πλέον ένα τριμερές πλάνο, το οποίο – όπως υποστηρίζει – επιλύει τα βασικά ζητήματα που εκκρεμούν εδώ και χρόνια και αφορούν την ολοκλήρωση της υπεραστικής σύνδεσης, τη διασφάλιση της παραλιακής ανάπλασης και τη δημιουργία αποκλειστικής υπόγειας πρόσβασης αλλά μόνο για τα εμπορευματικά τρένα προς το λιμάνι.
Σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι η γραμμή θα φτάσει στο Ρίο στις αρχές του 2028, ενώ έχει ήδη εξασφαλιστεί η απαιτούμενη συγχρηματοδότηση για την επέκταση μέχρι την οδό Κανελλοπούλου ώστε η υπεραστική γραμμή του ευρωπαϊκού δικτύου να συνδεθεί λειτουργικά με τον αστικό ιστό της Πάτρας.
Από εκεί έως το λιμάνι το υπουργείο προκρίνει λύση ελαφρού σιδηροδρόμου/τραμ σε γραμμή grass track, το οποίο θα κινείται από την οδό Κανελλοπούλου έως την περιοχή της Πειραϊκής – Πατραϊκής. Σύμφωνα με το υπουργείο, η τροχιοδρομική αυτή λύση είναι αποκλειστικά αστική, δεν εξυπηρετεί εμπορευματικές ανάγκες και επομένως διατηρεί την παραλία απαλλαγμένη από βαριά τροχαία υλικά.
Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι η ανάπλαση όχι μόνο δεν θίγεται από τον σιδηροδρομικό σχεδιασμό, αλλά ενισχύεται. Το σχέδιο, όπως υποστηρίζεται, προβλέπει άνοιγμα της πόλης προς τη θάλασσα, πτώση του τοίχου στο λιμάνι και διαμόρφωση ενός ενιαίου πράσινου χώρου ευρωπαϊκών προδιαγραφών.
Υπογειοποίηση προς το λιμάνι προβλέπεται σε μονή γραμμή μόνο για τα εμπορευματικά τρένα και αυτή σε δεύτερο χρόνο και υπό την προϋπόθεση ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αντιμετωπίσει θετικά το αίτημα χρηματοδότησης που θα υποβληθεί τον Μάρτιο του 2026 στο πλαίσιο του προγράμματος Connecting Europe Facility.
Το σχέδιο αφορά υπόγεια σήραγγα από τον Άγιο Διονύσιο έως τον Άγιο Ανδρέα προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι καμία εμπορευματική αμαξοστοιχία δεν θα διέρχεται από το παραλιακό μέτωπο.
Παρά τις διαβεβαιώσεις του αναπληρωτή υπουργού όμως, η πρόταση προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις της δημοτικής αρχής. Ο δήμαρχος Κώστας Πελετίδης χαρακτήρισε τη διαδικασία ως παρουσίαση προαποφασισμένων επιλογών, ενώ σε ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη σύσκεψη κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «παίζει με τη νοημοσύνη των Πατρινών βαφτίζοντας το κρέας ψάρι».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ύπαρξη τραμ στην παραλία δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι το τρένο παραμένει επιφανειακό και ότι οι δεσμεύσεις ακόμα και του ίδιου του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη για πλήρη υπογειοποίηση του τρένου στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, δεν τηρήθηκαν. Κατηγόρησε επίσης την κυβέρνηση ότι υπονομεύει το αίτημα της πόλης για γραμμικό πάρκο και πλήρη υπογειοποίηση των γραμμών, ενώ έκανε λόγο για «ταφόπλακα» στη διεκδίκηση της υπόγειας διέλευσης.
Οι τόνοι είχαν ανέβει και κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, με τον κ. Κυρανάκη να αναφέρει πως «η συζήτηση εκτροχιάζεται», κατηγορώντας τον κ. Πελετίδη ότι «δεν θέλει να βρούμε σήμερα λύση, θέλει να φωνάξει, θέλει να κάνει σόου», με τον δήμαρχο Πατρέων να καλεί τον αναπληρωτή υπουργό να υποβάλλει γραπτώς στον δήμο την πρόταση της κυβέρνησης.
Το σχέδιο που εξετάζεται αυτή τη στιγμή από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών που περιλαμβάνει τη λύση του τραμ, είναι αυτό το οποίο μελετούσε ο τέως επικεφαλής του ΟΣΕ Παναγιώτης Τερεζάκης προετοιμάζοντας σχετική μελέτη, ύστερα από τη διπλή άρνηση της Κομισιόν να χρηματοδοτήσει την υπογειοποιημένη λύση.
Σύμφωνα με έγγραφο που υπέγραφε ο ίδιος, το έργο της πλήρους υπογειοποίησης θεωρείται πλέον οικονομικά ανέφικτο με το κόστος κατά δήλωσή του να υπολογίζεται έως και σε 1,5 δισ. ευρώ, λόγω των ανατιμήσεων που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία και των τεχνικών απαιτήσεων ενός τόσο μεγάλου υπόγειου έργου.
Ως εναλλακτική, ο ΟΣΕ έχει στραφεί σε μια πιο ευέλικτη λύση, που παραπέμπει σε σύστημα light rail. Ο σχεδιασμός, όπως είχε ήδη αναφέρει σε ρεπορτάζ του το energodromio.gr, προέβλεπε επιφανειακή αναβάθμιση της γραμμής στο τμήμα Ρίο – Κάτω Αχαΐα, κανονικοποίηση του εύρους της, αναμόρφωση των στάσεων και ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου.
Ο ΟΣΕ είχε αναθέσει σε τεχνικό σύμβουλο την εκπόνηση συγκοινωνιακού μοντέλου 10ετούς και 25ετούς ορίζοντα με στόχο να εξεταστούν τεχνολογικά σενάρια από tram-train έως πρότυπα προαστιακού τύπου Αθήνας, καθώς και θεμελιώδη ζητήματα όπως ηλεκτροκίνηση, ανισόπεδες διαβάσεις, συχνότητες 15 – 20 λεπτών και το απαιτούμενο τροχαίο υλικό. Το «πακέτο» συνοδευόταν από προτεινόμενες αναπλάσεις σε περιοχές όπως ο Άγιος Διονύσιος και ο Άγιος Ανδρέας. Το συνολικό κόστος του νέου σχεδίου είχε εκτιμηθεί στα 300 εκατ. ευρώ.
Στο μεταξύ σε τροχιά υλοποίησης περνά το νέο σύστημα γεωεντοπισμού αμαξοστοιχιών που θα αποτελέσει τον πυρήνα της ψηφιακής πλατφόρμας railway.gov.gr, στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης εξέλιξης του έργου του ΟΣΕ. Το έργο, όπως προκύπτει από τη σχετική σύμβαση που υπεγράφη θα προχωρήσει με δωρεά από την Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με την επωνυμία Εταιρεία Κοινωνικής Προσφοράς Ελληνικού Εφοπλισμού «ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ».
Η σύμβαση θέτει τις βάσεις για την προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού σε 148 μηχανές έλξης, με στόχο την ακριβέστερη παρακολούθηση της κυκλοφορίας και τη βελτίωση της επιχειρησιακής ασφάλειας στον σιδηρόδρομο.
Το έργο προβλέπει ότι ο εξοπλισμός, ο οποίος περιλαμβάνει κεντρική μονάδα επικοινωνίας και κεραία Starlink, θα εγκαθίσταται σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές και με πλήρη φάκελο συνοδευτικών εγγράφων. Η τοποθέτηση θα πραγματοποιηθεί στο αμαξοστάσιο του Αγίου Ιωάννη Ρέντη, με το χρονοδιάγραμμα να προβλέπει ολοκλήρωση σε 40 εβδομάδες, με την προϋπόθεση ότι εξασφαλίζεται συνεχής ροή συρμών προς εγκατάσταση.
Το συνολικό τίμημα για την εγκατάσταση του εξοπλισμού ανέρχεται σε 2,48 εκατομμύρια ευρώ και καλύπτεται αποκλειστικά από τον δωρητή, ενώ προβλέπεται αρχική συνδρομή 12 μηνών για τις υπηρεσίες Starlink, η οποία θα ενεργοποιείται με την ολοκλήρωση κάθε εγκατάστασης.
Το έργο εντάσσεται στην αναβάθμιση της ψηφιακής πλατφόρμας railway.gov.gr, η οποία θα παρέχει ζωντανή απεικόνιση κυκλοφορίας, διαχείριση δρομολογίων και σύστημα GNSS. Η νέα φάση προβλέπει αναβαθμισμένη βάση GIS, μηχανισμό διαχείρισης συσκευών, εργαλεία εποπτείας, συστήματα καμερών, ρόλους πρόσβασης, καθώς και λειτουργίες ασφάλειας και καταγραφής παρουσίας σταθμαρχών και φυλάκων διαβάσεων.
Υπενθυμίζεται ότι η υποχρέωση τοποθέτησης του αμφιλεγόμενου συστήματος γεωεντοπισμού, το οποίο δεν είναι πιστοποιημένο για σιδηροδρομική χρήση, είχε προβλεφθεί και νομοθετικά στον νόμο του περασμένου Ιουλίου για τον σιδηρόδρομο. Ο νόμος μάλιστα ορίζει ότι μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025, κάθε διαχειριστής τροχαίου υλικού, που κινείται στη σιδηροδρομική υποδομή εγκαθιστά και λειτουργεί σε όλες τις αμαξοστοιχίες του, εφαρμογή που βασίζεται στο Παγκόσμιο Σύστημα Δορυφορικής Πλοήγησης σε συνδυασμό με επίγειους σταθμούς και διαρκή σύνδεση στο διαδίκτυο, το οποίο παρέχει δυνατότητα προσδιορισμού της θέσης με ακρίβεια κάτω των 5 εκατοστών σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.
Για κάθε παράβαση της εγκατάστασης, λειτουργίας ή συντήρησης του συστήματος σε κάθε αμαξοστοιχία για την οποία υπάρχει η σχετική υποχρέωση, επιβάλλεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων πρόστιμο 50.000 ευρώ στον διαχειριστή του τροχαίου υλικού.
Περισσότερες ειδήσεις
Σε κτίριο του ΟΤΕ στην Πάτρα θα στεγαστούν τα Διοικητικά Δικαστήρια της πόλης
Τους οδικούς άξονες Πύργος – Τσακώνα και Λαμία – Καρπενήσι βάζει στο σχεδιασμό του το ΥΠΟΜΕ
