Η παραδοσιακή τελετουργία του ιαπωνικού τσαγιού matcha, βασισμένη εδώ και τέσσερις αιώνες στις αξίες της αρμονίας, του σεβασμού, της καθαρότητας και της ηρεμίας (wa, kei, sei, jaku), φαίνεται να απειλείται από τη σύγχρονη «πράσινη» εμπορική φρενίτιδα.
Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, η παγκόσμια έκρηξη της δημοτικότητας του matcha έχει δημιουργήσει ένα τοπίο όπου κυριαρχούν η παραπλάνηση, οι ελλείψεις και η… νοθεία.
Οι πιο ιστορικές εταιρείες τσαγιού της Ιαπωνίας, όπως η Marukyu Koyamaen (ίδρυση 1704), βρίσκονται σε δικαστικές μάχες με επιτήδειους πωλητές που ανασυσκευάζουν ή αντιγράφουν τα προϊόντα τους, πουλώντας τα σε πολλαπλάσια τιμή μέσω Amazon και social media.
Ο πρόεδρος της εταιρείας, Motoya Koyama, προειδοποιεί:
«Πολλά από τα “ψεύτικα” προϊόντα είναι απλώς σκόνη χαμηλής ποιότητας. Αν ο κόσμος τα θεωρήσει δικά μας, η ζημιά θα είναι τεράστια.»
Το matcha ήταν πάντοτε ένα ιερό, χειροποίητο προϊόν: τα φύλλα σκεπάζονται για εβδομάδες ώστε να αναπτυχθεί η χαρακτηριστική γεύση, πριν αλεστούν ανάμεσα σε πέτρινους μύλους.
Ωστόσο, η παγκόσμια ζήτηση το μετέτρεψε σε mainstream ποτό συνδεδεμένο με το υγιεινό lifestyle: TikTok, Starbucks και Instagram έχουν μετατρέψει την τελετουργία σε viral, aesthetic ρόφημα.
Σύμφωνα με την NIQ, οι πωλήσεις matcha στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 86% την τελευταία τριετία. Πάνω από το 50% της παραγωγής της Ιαπωνίας εξάγεται, ενώ πλέον καλλιεργείται και σε Αυστραλία, Κένυα, Κίνα και Νότια Κορέα.
Η Starbucks ανακοίνωσε άνοδο 40% στις πωλήσεις matcha, ενώ η αλυσίδα Blank Street Coffee αναμόρφωσε το brand της γύρω από την τάση “matcha-core”, αφαιρώντας εντελώς τη λέξη Coffee από το όνομά της.
Η ραγδαία αύξηση της ζήτησης οδήγησε σε χαμηλής ποιότητας προϊόντα, παραπλανητικές ονομασίες (“imperial”, “barista” ή “ceremonial grade”) και ανύπαρκτους κανονισμούς ελέγχου.
Ακόμα και η ίδια η λέξη “matcha” έχει αλλοιωθεί: σήμερα κυκλοφορούν “μαύρο”, “καφέ” και “λευκό matcha”, εντελώς έξω από τις παραδοσιακές προδιαγραφές.
«Υπάρχει πραγματικά έλλειψη πρώτης συγκομιδής», εξηγεί η Hannah Habes, ιδρύτρια του Matchaful. «Αυτή είναι η κορυφαία ποιότητα που προορίζεται για την τελετή του τσαγιού, όχι για ροφήματα με γάλα ή ζάχαρη.»
Ο ειδικός Zach Mangan, ιδρυτής του Kettl Matcha, το συνοψίζει χαρακτηριστικά:
«Το να ρίχνεις premium matcha σε latte είναι σαν να φτιάχνεις σανγκρία με κόκκινο Μπορντό.»
Για τους Ιάπωνες παραγωγούς, η τρέλα με το matcha δεν είναι απλώς εμπορική πρόκληση αλλά πολιτισμική αλλοίωση. Η Ann Abe της οργάνωσης Urasenke Los Angeles σημειώνει:
«Είναι ωραίο που ο κόσμος ενδιαφέρεται, αλλά λίγοι αντιλαμβάνονται τι σημαίνει πραγματικά το “chado”, ο δρόμος του τσαγιού.»
Περισσότερες ειδήσεις
Η μεγάλη επιστροφή του Pumpkin Spice Latte — Νοσταλγία, αρώματα και… 50 γραμμάρια ζάχαρη
Ένα φλιτζάνι τσάι την ημέρα… Καθαρίζει το νερό σου από μόλυβδο!
Σοκ: Το «βρώμικο μυστικό» πίσω από τα M&Ms και τα Doritos — Γιατι τα φτηνά σνακ «καίνε» τον πλανήτη
