Συχνά υποτιμούμε το πόσο καθοριστικά μπορούν να επηρεάσουν την υπόλοιπη ημέρα μας οι πρωινές μας συνήθειες. Όταν ξεκινάς τη μέρα με δραστηριότητες που ενεργοποιούν φυσική απελευθέρωση ντοπαμίνης, δεν ξυπνάς απλώς – δίνεις στον εγκέφαλό σου ένα προβάδισμα για να νιώσει ισορροπημένος και με κίνητρο.
«Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής – μια χημική ουσία που απελευθερώνεται από τα εγκεφαλικά κύτταρα – και σχετίζεται κυρίως με την κινητοποίηση, τη μάθηση και την ενίσχυση συμπεριφορών», εξηγεί η Mia Soviero, ερευνήτρια νευροεπιστήμης που έχει εργαστεί στο NYU Langone Health και στο Zuckerman Institute at Columbia University.
«Δεν αφορά απλώς το “να νιώθεις καλά”. Η ντοπαμίνη βοηθά τον εγκέφαλο να καταλάβει ποιες πράξεις αξίζει να επαναλαμβάνονται και ποιες συνήθειες πρέπει να ενισχύσουμε στη ζωή μας», σημειώνει η Soviero, η οποία έχει ιδρύσει και τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Research Girl Inc, με στόχο τη στήριξη νέων επιστημόνων.
Ένα συχνό λάθος, σύμφωνα με τη Soviero, είναι η αντίληψη ότι η ντοπαμίνη πρέπει να βρίσκεται συνεχώς σε υψηλά επίπεδα.
«Οι νευροδιαβιβαστές δεν είναι φτιαγμένοι για να μένουν σταθεροί. Θέλουμε ένα υγιές σύστημα ντοπαμίνης, όχι μόνιμη υπερδιέγερση», λέει.
«Ο στόχος είναι να δημιουργήσουμε σωστά μοτίβα, ώστε η ντοπαμίνη να απελευθερώνεται όπως πρέπει».
Με βάση αυτή τη φιλοσοφία, η ίδια έχει διαμορφώσει μια απλή αλλά αποτελεσματική πρωινή ρουτίνα.
Η καλή διάθεση ξεκινά από το προηγούμενο βράδυ: ο επαρκής ύπνος βάζει τις βάσεις για την επόμενη ημέρα.
Το πρωί, η Soviero φροντίζει να εκτεθεί άμεσα στο φυσικό φως.
«Ανοίγω τις κουρτίνες και αφήνω το φως να πέσει στο πρόσωπό μου για λίγα λεπτά. Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι αυτό μειώνει τα συμπτώματα κατάθλιψης, ιδιαίτερα στην εποχική κατάθλιψη».
Σύμφωνα με το Harvard Health Publishing, το φυσικό φως επηρεάζει άμεσα το βιολογικό ρολόι του οργανισμού (κιρκάδιο ρυθμό).
Η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη παραγωγή μελατονίνης (ορμόνη ύπνου) και μειωμένη σεροτονίνη – αποτέλεσμα; κόπωση και πεσμένη διάθεση.
Η Soviero αφιερώνει χρόνο σε «μικρές αλλά ουσιαστικές δραστηριότητες», όπως ένα καθημερινό Sudoku.
«Το να λύσεις ένα παζλ σου δίνει μια μικρή δόση ντοπαμίνης – αυτό το αίσθημα ικανοποίησης όταν πετυχαίνεις κάτι», λέει.
Η καινοτομία και οι θετικές εκπλήξεις ενεργοποιούν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου.
Σταυρόλεξα, παζλ και γενικά δραστηριότητες που απαιτούν σκέψη λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο:
όταν κάτι πάει καλύτερα απ’ όσο περιμέναμε, η ντοπαμίνη αυξάνεται.
Κάθε πρωί, η Soviero στέλνει ένα απλό μήνυμα σε κάποιον φίλο.
«Ένα “καλημέρα, πώς είσαι σήμερα;” αρκεί».
«Οι άνθρωποι είμαστε βιολογικά φτιαγμένοι για σύνδεση», τονίζει. «Η κοινωνική επαφή έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι βελτιώνει τη διάθεση».
Η μακροχρόνια κοινωνική απομόνωση συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιοπάθειες, άνοια, κατάθλιψη και άλλα προβλήματα υγείας, σύμφωνα με τα Centers for Disease Control and Prevention.
«Η σύνδεση με τους άλλους είναι υγιής όχι μόνο για τον εγκέφαλο, αλλά και για το σώμα», καταλήγει.
Περισσότερες ειδήσεις
Διάβασμα: Μια «ριζοσπαστική» πράξη αυτοφροντίδας, σε έναν ωκεανό οθονών
Ξεκίνα πριν νιώσεις έτοιμος — Πώς η επιτυχία «χτίζεται» πριν την αυτοπεποίθηση
