Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump παρουσίασε την Τετάρτη έναν νέο γύρο επιβολής δασμών σε εισαγόμενα προϊόντα, με την εφαρμογή τους να ξεκινά από τον Αύγουστο, για χώρες που αποτυγχάνουν να καταλήξουν σε εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα, ο Trump δήλωσε πως θα επιβάλει δασμούς 30% σε Αλγερία, Λιβύη, Ιράκ και Σρι Λάνκα, 25% σε προϊόντα από Μπρουνέι και Μολδαβία και 20% σε εισαγωγές από τις Φιλιππίνες. Οι επιβαρύνσεις αυτές ευθυγραμμίζονται σε μεγάλο βαθμό με τα ποσοστά που είχε προαναγγείλει τον Απρίλιο, αν και μειώθηκαν για ορισμένες χώρες — από 39% στο Ιράκ και από 44% στη Σρι Λάνκα.
Αντίστροφη μέτρηση για τις διαπραγματεύσεις – Απειλές μέσω social media
Η ενημέρωση των εμπορικών εταίρων ξεκίνησε τη Δευτέρα, με τον Trump να δημοσιεύει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως σκοπεύει να στείλει «τουλάχιστον 7» επιστολές την Τετάρτη το πρωί, ενώ νέοι δασμοί θα ανακοινωθούν και το απόγευμα της ίδιας ημέρας.
Από τις επτά χώρες που έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής, μόνο οι Φιλιππίνες περιλαμβάνονται στους 50 σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, καθώς εξήγαγαν πέρυσι αγαθά ύψους 14,1 δισ. δολαρίων στην αμερικανική αγορά. Οι βασικές κατηγορίες προϊόντων περιλαμβάνουν ηλεκτρονικά είδη, ανταλλακτικά αυτοκινήτων και υφάσματα.
Οι εισαγωγές από τις υπόλοιπες έξι χώρες ανήλθαν συνολικά σε λιγότερα από 15 δισ. δολάρια, με το Ιράκ —κυρίως μέσω εξαγωγής αργού πετρελαίου— να αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ αυτής της αξίας.
Μέχρι στιγμής, οι νέες απειλές δασμών δεν φαίνεται να έχουν προκαλέσει ανησυχία στις αγορές, καθώς οι επενδυτές επικεντρώνονται κυρίως στη νέα προθεσμία της 1ης Αυγούστου για την εφαρμογή των λεγόμενων «ανταποδοτικών δασμών». Η παράταση αυτή δίνει χρόνο για επιπλέον διαπραγματεύσεις, με αρκετούς στη Wall Street να αμφιβάλλουν κατά πόσο ο Trump θα υλοποιήσει τελικά τις απειλές του.
Ο ίδιος, ωστόσο, έσπειρε νέα σύγχυση δηλώνοντας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα πως «δεν είναι 100% σίγουρος» για την τήρηση της νέας διορίας. Παρόλα αυτά, επανήλθε την Τρίτη για να διαβεβαιώσει αγορές και εμπορικούς εταίρους ότι σκοπεύει να προχωρήσει:
«Όλα τα ποσά θα είναι πληρωτέα από την 1η Αυγούστου 2025 — Δεν θα δοθεί καμία παράταση», ξεκαθάρισε για τις επιμέρους επιβαρύνσεις ανά χώρα.
Κλιμάκωση με Ε.Ε. και Ινδία – Οι γεωπολιτικές επιπτώσεις
Σημαντική ήταν και η αύξηση της πίεσης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ινδία. Αν και οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ σημειώνουν πρόοδο, ο Trump απειλεί με μονομερή δασμό, ενώ για την Ινδία προανήγγειλε επιπλέον επιβάρυνση 10%, εξαιτίας της συμμετοχής της στο μπλοκ των αναδυόμενων οικονομιών BRICS, που —σύμφωνα με τον ίδιο— υπονομεύει το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Δεν έμεινε όμως εκεί. Ο Trump άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο δασμών έως και 50% σε προϊόντα χαλκού, εξέλιξη που οδήγησε την τιμή του μετάλλου να εκτοξευθεί κατά 17% μέσα σε μία ημέρα στη Νέα Υόρκη — ρεκόρ για τα δεδομένα της αγοράς. Επιπλέον, ανέφερε πιθανές επιβαρύνσεις έως 200% στις φαρμακευτικές εισαγωγές, εφόσον οι εταιρείες δεν μεταφέρουν την παραγωγή τους εντός ΗΠΑ μέσα στο επόμενο έτος.
Το κύμα επιστολών και νέων απειλών για δασμούς αποτελεί το τελευταίο κεφάλαιο σε μια ασφυκτική εμπορική ατζέντα, που προκαλεί μεταβλητότητα στις αγορές και αβεβαιότητα σε καταναλωτές, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις για τον αντίκτυπο στις εμπορικές ροές και την παγκόσμια οικονομία.
Οι λεγόμενοι «ανταποδοτικοί δασμοί» είχαν ανακοινωθεί αρχικά στις 2 Απριλίου, όμως μετά από την έντονη αρνητική αντίδραση των αγορών, ο Trump μείωσε προσωρινά τους δασμούς στο 10%, δίνοντας 90 ημέρες για διαπραγματεύσεις, οι οποίες επρόκειτο να λήξουν την Τετάρτη 9 Ιουλίου, πριν από τη νέα τρίτη κατά σειρά παράταση.
Οι επιστολές της Δευτέρας είχαν στόχο χώρες όπως η Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Νότια Αφρική, Ινδονησία, Ταϊλάνδη και Καμπότζη. Οι περισσότεροι από τους δασμούς που ανακοινώθηκαν ωστόσο, συμβαδίζουν με τα αρχικά ποσοστά που είχε ήδη παρουσιάσει ο Trump.
Παρότι ο Αμερικανός πρόεδρος παρουσιάζει τις επιστολές του ως «συμφωνίες», ακόμα και οι πραγματικές συμφωνίες που έχει εξασφαλίσει μέχρι στιγμής —όπως με Ηνωμένο Βασίλειο και Βιετνάμ— απέχουν πολύ από το να θεωρηθούν πλήρεις, με πολλές λεπτομέρειες να παραμένουν αδιευκρίνιστες. Μοναδικό θετικό στοιχείο αποτελεί η συμφωνία με την Κίνα, μέσω της οποίας επετεύχθη μείωση δασμών και διευκόλυνση ροών σε κρίσιμα μεταλλεύματα σπάνιων γαιών.
