Στην ευθύνη και τον συντονισμό της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ περνούν τα κατεπείγοντα έργα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας ακόμα κι αν πρόκειται για παρεμβάσεις εκτός της γεωγραφικής τους αρμοδιότητας. Τα εν λόγω έργα, τα οποία θα αφορούν περιοχές που θα κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας, θα προχωρούν με διαδικασίες fast track και δυνατότητα να ωριμάζουν από το Υπερταμείο μέσω της Μονάδας Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας.
Παράλληλα οι δύο εταιρείες θα μπορούν να προσλαμβάνουν εξειδικευμένο επιστημονικό ή μη προσωπικό με συμβάσεις έργου έως και δύο ετών, μέσω ανοικτής διαδικασίας εκδήλωσης ενδιαφέροντος και με αυξημένες αρμοδιότητες που περιλαμβάνουν ακόμα και τη συμμετοχή σε επιτροπές διαγωνισμών και την πραγματοποίηση ελέγχων.
Τα παραπάνω προβλέπονται σε διάταξη, η οποία εισήχθη στο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το βιομεθάνιο και το υδρογόνο που αναρτήθηκε την Τρίτη (3/6) σε δημόσια διαβούλευση.
Αναλυτικά, η νέα ρύθμιση προβλέπει ότι με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδίδεται κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), μια περιοχή μπορεί να κηρύσσεται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας. Εφόσον πρόκειται για νησιά, θα απαιτείται και η γνώμη του Γενικού Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής.
Στις περιοχές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ορίζεται ότι με κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης, η οποία εκδίδεται μετά από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΥΔΑΠ ή της ΕΥΑΘ, οι δύο εταιρείες θα μπορούν να ορίζονται ως αναθέτοντες φορείς για τις δημόσιες συμβάσεις, τα έργα, τις μελέτες, τις προμήθειες ή τις υπηρεσίες ακόμα κι αν δεν υπάγονται στις αρμοδιότητές τους υπό την προϋπόθεση ότι το αντικείμενό τους συνδέεται άμεσα με την κατασκευή ή αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση των συνεπειών που απορρέουν από τη λειψυδρία. Εφόσον μάλιστα το αποφασίσουν, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ θα μπορούν να αναθέτουν την ωρίμανση, τη διενέργεια των διαγωνιστικών διαδικασιών και την παρακολούθηση της εκτέλεσης των συμβάσεων στη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του Υπερταμείου.
Κίνητρα και ταχεία εκδίκαση προσφυγών
Οι συγκεκριμένες επενδύσεις που συνδέονται άμεσα με την κατασκευή ή αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση των συνεπειών που απορρέουν από τη λειψυδρία θα μπορούν να λαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα που προβλέπει η υφιστάμενη νομοθεσία για τις επενδύσεις στρατηγικής σημασίας. Συγκεκριμένα, θα λαμβάνεται η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) από το υπουργείο Περιβάλλοντος κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης.
Επιπλέον θα μπορούν να προχωρήσουν με κίνητρα χωροθέτησης μέσω της κατάρτισης Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε.), αλλά και κίνητρο ταχείας αδειοδότησης, σύμφωνα με το οποίο για την έκδοση οποιασδήποτε απαιτούμενης άδειας ή έγκρισης για την εκτέλεση έργων, την εγκατάσταση ή λειτουργία στρατηγικής επένδυσης, συμπεριλαμβανομένων των χωροταξικών αδειών, ορίζεται προθεσμία 45 ημερολογιακών ημερών.
Δεδομένου του χαρακτήρα στρατηγικών επενδύσεων των έργων για τη λειψυδρία θα εφαρμοστεί και ταχύτατη διαδικασία για την εκδίκαση προσφυγών προκειμένου να μην καθυστερεί η υλοποίησή τους. Συγκεκριμένα η ρύθμιση ορίζει ότι «οι ένδικες διαφορές που σχετίζονται με την υπαγωγή των ως άνω έργων στον ν. 4864/2021 και τις εξ αυτής συνέπειες εκδικάζονται εντός τριών μηνών και η σχετική δικαστική απόφαση εκδίδεται εντός τριών μηνών από την εκδίκαση. Το Δικαστήριο μπορεί να αναβάλει τη συζήτηση για σπουδαίο λόγο, μόνο για μια φορά, σε ρητή δικάσιμο, που δεν δύναται να απέχει περισσότερο από τριάντα ημέρες».
Προσλήψεις με συμβάσεις έργου
Όσον αφορά την προώθηση των έργων, οι διευθύνοντες σύμβουλοι των δύο εταιρειών θα έχουν τη δυνατότητα να συστήσουν ομάδες εργασίας από υπαλλήλους τους, ειδικούς επιστήμονες ή εμπειρογνώμονες, με αντικείμενο τη μελέτη και την παρακολούθηση ειδικών θεμάτων που αφορούν στο αντικείμενο των συμβάσεων. Επιπλέον, για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας τόσο η ΕΥΔΑΠ όσο και η ΕΥΑΘ, δύνανται να απασχολούν εξειδικευμένο επιστημονικό ή άλλο προσωπικό με σύμβαση μίσθωσης έργου.
Στο πλαίσιο αυτό θα αναρτάται στην ιστοσελίδα τους και στη «Διαύγεια», πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος με προθεσμία τουλάχιστον δέκα ημερών για τη σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου. Στην πρόσκληση εκδήλωσης θα προσδιορίζονται το συγκεκριμένο αντικείμενο της σύμβασης μίσθωσης έργου σε σχέση με τη δράση την οποία αφορά, η διάρκεια της σύμβασης, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά τα δύο χρόνια, ο τόπος εκτέλεσης του έργου, το τίμημα της σύμβασης και ο τρόπος καταβολής του, τα προσόντα που απαιτούνται για τη συμμετοχή στη διαδικασία αξιολόγησης, καθώς και τα κριτήρια επαγγελματικής και επιστημονικής αξιολόγησης για την επιλογή του εξειδικευμένου επιστημονικού ή άλλου προσωπικού.
Για την αξιολόγηση των προτάσεων που υποβάλλονται, έπειτα από τη δημοσίευση της σχετικής πρόσκλησης, θα συγκροτείται ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης, με μέλη που ορίζονται, έπειτα από σχετική απόφαση του Δ.Σ. των εταιρειών. Η εν λόγω Επιτροπή θα διενεργεί συνεντεύξεις των υποψηφίων και στο τέλος της διαδικασίας θα συντάσσει πρακτικό αξιολόγησης, το οποίο θα εγκρίνεται με απόφαση του Δ.Σ. των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Το εξειδικευμένο προσωπικό θα μπορεί να συμμετέχει σε επιτροπές διαγωνισμών, καθώς και σε κλιμάκια διενέργειας ελέγχων εφόσον δεν προκύπτει ασυμβίβαστο, όπως επισημαίνεται στη ρύθμιση.
Παράλληλα οι δύο εταιρείες ύδρευσης θα μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις με τις τοπικές Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) ή τους δήμους που παρέχουν υπηρεσίες ύδρευσης και να τους αναθέτουν τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας.
Ταυτόχρονα προβλέπει ότι αναστέλλεται η υποχρέωση διαχειριστικής επάρκειας για τους τοπικούς παρόχους έως την 1η Ιανουαρίου του 2026 στις περιοχές έκτακτης ανάγκης.
