Η αντίστροφη μέτρηση για την πρώτη νομικά δεσμευτική παγκόσμια συνθήκη για τη ρύπανση από τα πλαστικά ξεκίνησε. Εκπρόσωποι από 180 χώρες συγκεντρώθηκαν στη Γενεύη της Ελβετίας, όπου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ καλούνται να καταλήξουν σε συμφωνία μέσα σε 10 ημέρες, θέτοντας τις βάσεις για την πιο φιλόδοξη διεθνή περιβαλλοντική πρωτοβουλία των τελευταίων ετών.
Η τρέχουσα συνάντηση, γνωστή ως CIN5-2, εντάσσεται στον κύκλο των διακυβερνητικών διαπραγματεύσεων που διεξάγονται τα τελευταία τρία χρόνια, με στόχο τη σύνταξη μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας για τον περιορισμό της ρύπανσης από τα πλαστικά, η οποία απειλεί σοβαρά την υγεία και το περιβάλλον παγκοσμίως.
Η ανάγκη για νέα συνάντηση προέκυψε μετά την αποτυχία των συνομιλιών στη Μπουζάν της Νότιας Κορέας στο τέλος του 2024, λόγω αντιδράσεων από πετρελαιοπαραγωγές χώρες και της αυξανόμενης γεωπολιτικής και εμπορικής έντασης, που φρενάρουν την πρόοδο.
Ο επικεφαλής των διαπραγματεύσεων, Luis Vayas Valdivieso από το Εκουαδόρ, τόνισε στους 600 και πλέον εκπροσώπους ΜΚΟ ότι το αποτέλεσμα των συνομιλιών «δεν θα έρθει αυτόματα», καλώντας σε ρεαλισμό και συνεννόηση.
Την παραμονή της έναρξης των εργασιών, επιστήμονες και οργανώσεις εξέφρασαν έντονη ανησυχία, δίνοντας έμφαση στο υγειονομικό και οικονομικό κόστος της πλαστικής ρύπανσης.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet, η ρύπανση από πλαστικά αποτελεί «σοβαρό, αυξανόμενο και υποτιμημένο κίνδυνο» για τη δημόσια υγεία, με ετήσιο κόστος που υπερβαίνει τα 1.500 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο γιατρός και ερευνητής του Boston College, Philip Landrigan, υπογράμμισε ότι οι πιο ευάλωτοι πληθυσμοί, και ειδικά τα παιδιά, είναι εκείνοι που πλήττονται περισσότερο.
Παράλληλα, ο Robert Kitumaini Chikwanine, εκτελεστικός διευθυντής της ΜΚΟ Solidarité pour la Protection des droits de l’enfant, περιέγραψε πως στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό οι λίμνες και τα ποτάμια έχουν μολυνθεί από μικροσωματίδια πλαστικού, προκαλώντας πλήθος ασθενειών, κυρίως στα παιδιά.
Στον χώρο των διαπραγματεύσεων δεσπόζει μία συμβολική εικαστική εγκατάσταση: ένα αντίγραφο του διάσημου γλυπτού “Ο Σκεπτόμενος” του Ογκύστ Ροντέν, τοποθετημένο μέσα σε μια θάλασσα από πλαστικά σκουπίδια. Το έργο έχει τίτλο «Το Άχθος του Σκεπτόμενου» και φέρει την υπογραφή του Καναδού ακτιβιστή Benjamin Von Wong.
Ο δημιουργός δήλωσε πως θέλει να αναγκάσει τους διαπραγματευτές να σκεφτούν τις συνέπειες της πλαστικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία, λειτουργώντας ως καθημερινή υπενθύμιση του επείγοντος χαρακτήρα των διαβουλεύσεων.
Κατά τη διάρκεια ειρηνικών διαδηλώσεων στη Γενεύη, ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Greenpeace, Graham Forbes, κάλεσε σε άμεση παύση της υπερπαραγωγής πλαστικού, τονίζοντας πως αυτό αποτελεί προϋπόθεση για τον περιορισμό της κρίσης.
Από την πλευρά της, η Seema Prabhu της ελβετικής ΜΚΟ Trash Hero World, η οποία δραστηριοποιείται κυρίως σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, επισήμανε πως η μείωση της παραγωγής πλαστικού είναι η απόλυτη προτεραιότητα.
Ωστόσο, αναγνώρισε ότι στις χώρες αυτές λειτουργούν πολλά πετροχημικά εργοστάσια και μονάδες παραγωγής πλαστικών, από τα οποία εξαρτώνται χιλιάδες θέσεις εργασίας. Γι’ αυτό και η ίδια έκανε έκκληση για μια δίκαιη μετάβαση προς την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και τη διαχείριση απορριμμάτων.
Η σύνοδος CIN5-2 της Γενεύης ενδέχεται να αποτελέσει ιστορικό σταθμό στη μάχη κατά της πλαστικής ρύπανσης, αρκεί να ξεπεραστούν τα γεωπολιτικά εμπόδια και να επικρατήσει η πολιτική βούληση για μια βιώσιμη λύση.
Η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά σε μια κομβική ευκαιρία να ανατρέψει τη ροή της κρίσης και να θωρακίσει υγεία, περιβάλλον και οικονομία με ένα κοινό, δεσμευτικό πλαίσιο δράσης.
