«Χτίστε χωρίς σταματημό»: Αυτή φαίνεται να είναι η νέα εθνική εμμονή πίσω από την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) που σαρώνει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μόνο φέτος, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύθηκε σήμερα στο Business Insider, οι τεχνολογικοί κολοσσοί Amazon, Meta, Microsoft και Google αναμένεται να επενδύσουν περίπου 320 δισ. δολάρια σε υποδομές, κυρίως για τα τεράστια data centers που κρύβονται πίσω από όλες τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.

Στην καρδιά αυτής της τεράστιας επένδυσης βρίσκονται τα data centers, τα κέντρα δεδομένων που φιλοξενούν εξειδικευμένο hardware και δικτυακό εξοπλισμό υψηλής ταχύτητας και τροφοδοτούν τους υπολογισμούς πίσω από τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα. Όμως η AI διψά για ακόμη περισσότερα.

Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη «μαθαίνει» επεξεργαζόμενη όλο και μεγαλύτερους όγκους δεδομένων, η βελτίωσή της απαιτεί περισσότερη υπολογιστική ισχύ και αυτό σημαίνει αυτόματα.. περισσότερα data centers!

Η έρευνα του Business Insider (BI) αποκάλυψε ότι μέχρι το τέλος του 2024, 1.240 data centers σε ολόκληρη την Αμερική είναι είτε ήδη κατασκευασμένα είτε έχουν λάβει έγκριση για ανέγερση, τέσσερις φορές περισσότερα από ό,τι το 2010!

Πρόκειται για τον πιο ολοκληρωμένο χάρτη data centers που έχει δημιουργηθεί ποτέ στις ΗΠΑ.

Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν μέσα από δυσπρόσιτα κρατικά αρχεία, εταιρικές ανακοινώσεις, αλλά και συνεντεύξεις με ερευνητές, μηχανικούς και ειδικούς στα κρατικά οικονομικά κίνητρα.

Τα data centers που «καταναλώνουν» όσο ολόκληρες πόλεις

Τα μεγαλύτερα data centers απαιτούν όση ηλεκτρική ενέργεια χρειάζεται μια μικρή πόλη, καθώς και εκατομμύρια γαλόνια νερού ημερησίως. Γι’ αυτό συχνά χτίζονται σε οικιστικές περιοχές, όπου αυτοί οι πόροι είναι εύκολα διαθέσιμοι.

Στη Βιρτζίνια, οι κάτοικοι βλέπουν μεν νέες θέσεις εργασίας και φορολογικά έσοδα, αλλά πολλοί ανησυχούν για το περιβάλλον, τις τιμές των κατοικιών και την ποιότητα ζωής τους.

Ο Carlos Yanes ζει μόλις 370 μέτρα από διάφορα data centers της Amazon. Έχει ξοδέψει σχεδόν 20.000 δολάρια για να αντικαταστήσει τα παράθυρά του, προσπαθώντας να μειώσει την ηχορύπανση και τις δονήσεις από τις εγκαταστάσεις.

Η Amazon προσπάθησε να βελτιώσει την κατάσταση, αντικαθιστώντας τους ανεμιστήρες εξαερισμού με πιο ψηλές εκδόσεις, κάτι που πράγματι μείωσε τον θόρυβο. Ωστόσο, οι κάτοικοι εξακολουθούν να αισθάνονται τις δονήσεις στους τοίχους τους.

Εκπρόσωπος της Amazon δήλωσε ότι η εταιρεία «λειτουργεί πολύ κάτω από τα όρια που ορίζει ο νόμος».

Από την ησυχία της φύσης στα.. εργοτάξια της Google

Σε μια άλλη γειτονιά της ίδιας κομητείας, που για δεκαετίες περιβαλλόταν από δάση, η ηρεμία χάθηκε το 2021, όταν ξεκίνησε η κατασκευή data centers της Google κοντά στο σπίτι της Donna Gallant. Μέχρι το 2025, λειτουργούσαν ήδη πολλαπλές εγκαταστάσεις.

Το 2023, ένα γειτονικό οικόπεδο που προοριζόταν για κατοικίες αλλάζει ζώνη χρήσης ώστε να φιλοξενήσει ακόμη περισσότερα data centers. Η Gallant και άλλοι κάτοικοι προσέφυγαν νομικά, αλλά η υπόθεσή τους απορρίφθηκε το 2024 και ξανά φέτος.

Και δεν είναι μόνο η Βιρτζίνια. Τα data centers ξεφυτρώνουν παντού στις ΗΠΑ.

Meta, Microsoft και ο αγώνας για ενέργεια και νερό

Στη Georgia, τα data centers της Meta (μητρικής εταιρείας του Facebook) απλώνονται στο Stanton Springs.

Στο Cheyenne του Wyoming, η Microsoft λειτουργεί τεράστια συγκροτήματα, με το μεγαλύτερο της πολιτείας να καταναλώνει έως και 84.725 MWh ετησίως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του BI.

Ήδη, καταναλωτές σε 41 πολιτείες βλέπουν ή θα δουν αυξήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου έως το 2026, εξαιτίας –μεταξύ άλλων– των ενεργοβόρων data centers.

Στην Αριζόνα, οι εγκαταστάσεις της Microsoft στο Goodyear έχουν έγκριση να χρησιμοποιούν έως 3 εκατομμύρια γαλόνια νερού την ημέρα. Η πολιτεία μάλιστα επέκτεινε τα φορολογικά κίνητρα για τέτοιες επενδύσεις μέχρι το 2033, ενθαρρύνοντας ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη.

Ωστόσο, η επέκταση των data centers σε περιοχές με χρόνια λειψυδρία, όπως η Αριζόνα, προκαλεί σοβαρές ανησυχίες. Τα data centers χρειάζονται τεράστιες ποσότητες νερού για να ψύχουν τους επεξεργαστές τους. Το BI διαπίστωσε ότι το 40% των υφιστάμενων ή σχεδιαζόμενων εγκαταστάσεων βρίσκεται στις πιο “διψασμένες” περιοχές των ΗΠΑ.

Δεσμεύσεις για το μέλλον: Είναι αρκετές;

Η Microsoft κατανάλωσε σχεδόν 2,1 δισεκατομμύρια γαλόνια νερού το 2023, αυξημένα κατά 22% σε σχέση με το 2022, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση βιωσιμότητας. Έχει δεσμευτεί να γίνει “water positive” (φιλική προς τους υδάτινους πόρους) έως το 2030, όπως και η Amazon.

Η Meta και η Google έχουν κάνει παρόμοιες δεσμεύσεις:

• Η Meta υπόσχεται να επιστρέψει στο περιβάλλον περισσότερο νερό απ’ ό,τι καταναλώνει έως το 2030.
• Η Google έχει στόχο να αναπληρώνει το 120% του νερού που χρησιμοποιεί την ίδια χρονιά.

Ωστόσο, η μεγάλη ερώτηση παραμένει:
Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να εξελιχθεί χωρίς να αποστραγγίζει τον πλανήτη;