Ο Matt και η σύζυγός του πίστεψαν ότι το βρήκαν – το σπίτι που θα γινόταν το νέο τους καταφύγιο στο Denver. Μετά από μήνες εικονικών ξεναγήσεων και ατελείωτων ωρών ψαξίματος σε αγγελίες από τη Georgia, το συγκεκριμένο ακίνητο, στη γειτονιά που είχαν βάλει στο στόχαστρο, φαινόταν το ιδανικό.
Είχαν ήδη ταξιδέψει δύο φορές στην πόλη: μία τον χειμώνα για να εξερευνήσουν συνοικίες και μία την άνοιξη για να δουν πώς είναι η καθημερινότητα στα μέρη που προτιμούσαν. Το σπίτι ήταν στο σωστό σημείο: όχι μεν στο τέλειο τετράγωνο, αλλά σίγουρα με πολλά θετικά στοιχεία. Έκαναν προσφορά, έγινε δεκτή, και ο Matt έστειλε χαρούμενο μήνυμα στους φίλους του: «Υπογράψαμε για σπίτι στο Denver. Κλείνουμε στο τέλος του μήνα και μετακομίζουμε Δεκέμβρη!»
Μια εβδομάδα μετά, όταν μπήκαν για πρώτη φορά μέσα με την έκθεση επιθεώρησης στο χέρι, η πραγματικότητα τους προσγείωσε. Η κάτοψη που φαινόταν «λειτουργική» στο βίντεο, ήταν στριμωγμένη και άβολη από κοντά. Οι ζημιές που αποκάλυψε η επιθεώρηση απαιτούσαν περισσότερη δουλειά απ’ ό,τι είχαν υπολογίσει.
Κυρίως όμως, συνειδητοποίησαν ότι δεν ένιωθαν ενθουσιασμό για το σπίτι απλώς ανακούφιση ότι βρήκαν κάτι «αρκετά καλό». Κι αυτό δεν ήταν λόγος για να επενδύσουν. Έτσι, έκαναν πίσω. Επειδή ήταν νωρίς στη διαδικασία, μπορούσαν να αποχωρήσουν χωρίς συνέπειες. Και, έκπληκτοι, είδαν την κτηματομεσίτριά τους να συμφωνεί: «Είναι μια μεγάλη απόφαση. Εδώ θα χτίσετε τη ζωή σας. Πρέπει να σας ταιριάζει», τους είπε.
Η στάση της μεσίτριας και η άνεση της οικογένειας να κάνει πίσω δείχνουν πόσο δραματικά έχει αλλάξει η αγορά ακινήτων σε σχέση με τον πανικό του 2021-2022.
Ο Matt θυμάται τότε ιστορίες ανθρώπων που έκαναν προσφορές χωρίς καν να δουν το σπίτι, ακύρωναν τον όρο επιθεώρησης, ή πλήρωναν υπερβολικά ποσά. Σήμερα όμως, ακόμη και σε ζεστές αγορές όπως το Denver, η εικόνα είναι διαφορετική: πολλή προσφορά, λιγότερη ζήτηση, και χρόνος για να σκεφτείς πριν δεσμευτείς.
Η αγορά ακινήτων έχει μπει σε φάση «αμοιβαίας αναμονής». Οι πωλητές αποσύρουν αγγελίες αντί να διαπραγματευτούν—οι αποσύρσεις (delistings) αυξήθηκαν 47% τον Μάιο σε σχέση με πέρσι, σύμφωνα με στοιχεία του Realtor.com. Παράλληλα, οι εκκρεμείς πωλήσεις υποχώρησαν 1,3% τον Αύγουστο, για όγδοο συνεχόμενο μήνα.
Αποτέλεσμα: περισσότερες συμφωνίες ξεκινούν αλλά καταρρέουν στην πορεία.
«Βλέπουμε αγοραστές να αποχωρούν όλο και πιο συχνά. Δεν είναι σπάνιο να “πέφτουν” δύο ή τρία συμβόλαια πριν κλείσει ένα ακίνητο—κάτι που πριν 10 χρόνια ήταν σπάνιο», λέει ο Jacob Naig, μεσίτης στην Iowa.
Οι λόγοι ποικίλουν: από προβλήματα χρηματοδότησης ή κακές επιθεωρήσεις, μέχρι αλλαγές στην προσωπική ζωή ή απλώς… δεύτερες σκέψεις. Οι τελευταίες μειώσεις επιτοκίων από τη Federal Reserve έκαναν κάποιους αγοραστές να προτιμήσουν να περιμένουν κι άλλο, ελπίζοντας σε ακόμη χαμηλότερα επιτόκια.
Για τον Matt όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι παράλογες τιμές:
«Πολλοί ακόμα σκέφτονται με όρους 2022. Βλέπεις αγγελίες με εξωφρενικά ποσά».
Αν και τα deals που «χαλάνε» αυξάνονται, η ποιοτική προσφορά παραμένει περιζήτητη. Το ζευγάρι το έζησε από πρώτο χέρι: λίγες μέρες μετά την ακύρωση, ερωτεύτηκαν άλλο ακίνητο. Μπήκαν σε ανταγωνιστική διαδικασία πλειοδοσίας, αλλά έχασαν από προσφορά με μετρητά.
Η μεσίτρια εξεπλάγη: «Αυτό δεν συνηθίζεται στην τωρινή αγορά», τους είπε.
Το μάθημα; Παρότι η αγορά έχει γίνει πιο ισορροπημένη, τα καλά σπίτια σε σωστή τιμή εξακολουθούν να πουλάνε γρήγορα.
Η διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι η ψυχολογία. Το 2021, το να απορρίψεις μια συμφωνία σήμαινε πιθανόν να χάσεις την ευκαιρία για ιδιοκτησία. Σήμερα όμως, οι αγοραστές ξέρουν ότι θα υπάρξουν κι άλλες ευκαιρίες.
«Είμαι σίγουρος ότι μέχρι την άνοιξη θα βρούμε κάτι στην τιμή μας», λέει ο Matt.
Αυτή η μετάβαση από το «πρέπει να το πάρουμε τώρα αλλιώς δεν θα ξαναβρούμε» στο «έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε για το σωστό σπίτι» είναι μια θεμελιώδης αλλαγή στις ισορροπίες της αγοράς.
Για οικογένειες σαν του Matt, η δυνατότητα να είναι επιλεκτικοί σημαίνει ότι η απόφαση αγοράς θα βασίζεται όχι στην πίεση αλλά στο σωστό συναίσθημα. Όσοι πωλητές δεν το καταλάβουν, θα χρειαστεί να περιμένουν περισσότερο για να βρουν τον κατάλληλο αγοραστή.
