Αντιμέτωποι με ένα ανοιχτό εργοτάξιο θα αναγκαστούν να παραμείνουν οι κάτοικοι των Σεπολίων, αφού η ολοκλήρωση του πολύπαθου έργου της υπογειοποίησης των γραμμών του ΟΣΕ, το οποίο υπεγράφη το 2018 και ξεκίνησε μετ’ εμποδίων το 2019, πλέον μετατίθεται και επισήμως για τον Φεβρουάριο του 2028, δηλαδή δέκα χρόνια αργότερα! Και αυτό εφόσον δεν προκύψουν νέες καθυστερήσεις.
Έως τότε η γειτονιά των Σεπολίων θα συνεχίσει να είναι όμηρος των έργων, καθώς το μόνο που έχει …υπογειοποιηθεί μέχρι σήμερα είναι οι προσδοκίες των περιοίκων για λιγότερα ατυχήματα και δυστυχήματα στις ισόπεδες διαβάσεις και την ανάπλαση της περιοχής.
Η υπογειοποίηση της σιδηροδρομικής γραμμής στην περιοχή των Σεπολίων αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αργόσυρτων δημόσιων έργων στην Ελλάδα. Το έργο που σχεδιάστηκε να ολοκληρωθεί σε 52 μήνες και θα έπρεπε να έχει παραδοθεί από το 2023, μετατίθεται πλέον για το 2028, έχοντας διανύσει μία πολυετή πορεία γεμάτη τεχνικά, διοικητικά και γραφειοκρατικά εμπόδια.
Το έργο αφορά στην υπογειοποίηση της υφιστάμενης διπλής γραμμής, σε μήκος 1,91 χιλιομέτρων, από την έξοδο του Σταθμού Λαρίσης μέχρι τις Τρεις Γέφυρες, με τη δημιουργία τετραπλού σιδηροδρομικού διαδρόμου, μέσω δίδυμης σήραγγας. Ο δυτικός κλάδος προορίζεται για υπεραστικά τρένα και ο ανατολικός για προαστιακά. Το σύνολο του υπόγειου τμήματος υπολογίζεται σε 2,36 χλμ. και φιλοδοξεί να φέρει τα Σεπόλια πιο κοντά στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, προσφέροντας οδική επανασύνδεση του αστικού ιστού, ασφάλεια για πεζούς και οχήματα και χώρο για αστική ανάπλαση.
Προβλήματα και καθυστερήσεις με το …καλημέρα
Η αρχική σύμβαση υπεγράφη τον Νοέμβριο του 2018 με την κοινοπραξία Intrakat (νυν Aktor) – Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ, με προϋπολογισμό 66,58 εκατ. ευρώ και έκπτωση που προσέγγιζε το 46%. Η κατασκευή θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως τον Μάρτιο του 2023. Ωστόσο, λίγο μετά την υπογραφή της σύμβασης, ξεκίνησαν τα πρώτα προβλήματα. Η εσφαλμένη χαρτογράφηση των υπόγειων δικτύων ύδρευσης και ηλεκτρισμού καθυστέρησε την πρόοδο κατά τέσσερις μήνες, ενώ το ίδιο το Δημόσιο έδωσε στην εργολήπτρια εταιρεία το πρώτο οκτάμηνο παράτασης, μεταφέροντας την ημερομηνία ολοκλήρωσης τον Νοέμβριο του 2023.
Παρά τις υποσχέσεις και τις εξαγγελίες, μέχρι και το 2022 η πρόοδος του έργου βρισκόταν στο 14%, ενώ τον Φεβρουάριο του 2023 αυξήθηκε στο 40%, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ούτε ο πρώτος από τους δύο κλάδους της σήραγγας. Παράλληλα, το τελικό κόστος του έργου έχει πλέον ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ. Οι καθυστερήσεις και οι αλλαγές στη μεθοδολογία κατασκευής οδήγησαν σε δύο συμπληρωματικές συμβάσεις:
Η ΕΡΓΟΣΕ επικαλείται τεχνικές και γραφειοκρατικές δυσκολίες: Η παρουσία του κεντρικού αποχετευτικού αγωγού της ΕΥΔΑΠ, η γειτνίαση με τη σήραγγα του μετρό, οι αρχαιολογικές ανασκαφές και οι καθυστερήσεις λόγω Covid-19. Ειδικά για τα αρχαιολογικά ζητήματα, ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Νίκος Ταχιάος, είχε αναγνωρίσει στη Βουλή ότι η στελέχωση των ανασκαφών μέσω ΑΣΕΠ καθυστέρησε υπερβολικά, ενώ μόλις το 2023 συμφωνήθηκε με το Υπουργείο Πολιτισμού να βρεθεί εναλλακτικός τρόπος επιτάχυνσης.
Τα προβλήματα φάνηκαν από την αρχή. Όπως επισημαίνεται και σε κείμενο που διακινούν για υπογραφή κάτοικοι των Σεπολίων η πρώτη τετράμηνη καθυστέρηση αποδόθηκε στην κακή χαρτογράφηση των υπόγειων αγωγών, ενώ ακολούθησαν άλλοι οκτώ μήνες καθυστερήσεων προκειμένου ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ να καταλήξουν ποιανού αρμοδιότητα ήταν να αποξηλώσει τις δυτικές γραμμές, για να ξεκινήσει η κατασκευή της δυτικής σήραγγας.
Κρατική χρηματοδότηση λόγω των καθυστερήσεων
Όπως είχε επισημάνει παλαιότερα και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, παράλληλα με όλα αυτά και η συνεργασία με τρίτους φορείς – όπως η ΕΥΔΑΠ και ο ΔΕΔΔΗΕ – δεν ήταν ομαλή. Αποτέλεσμα των καθυστερήσεων και της μη ολοκλήρωσης του έργου είναι ότι πλέον προχωρά με χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους.
Κι αυτό διότι ενώ το έργο χρηματοδοτήθηκε από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «CEF» (Connecting Europe Facility), λόγω των καθυστερήσεων και της μη έγκαιρης ολοκλήρωσής του, η ελληνική πλευρά αναγκάζεται να αντλήσει συμπληρωματικά κονδύλια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων δεδομένου ότι η πλήρης χρηματοδότηση από το CEF προβλεπόταν να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2024.
Το έργο δεν είναι μόνο το σημαντικότερο σιδηροδρομικό έργο σε εξέλιξη εντός του λεκανοπεδίου, αλλά αναμένεται να συμβάλλει εκτός της βελτίωσης του επιπέδου οδικής ασφάλειας και στην αισθητική αναβάθμιση της περιοχής, κυρίως λόγω:
Η απόδοση της αποδεσμευμένης έκτασης στους κατοίκους, με εμπλουτισμό της με «χρήσεις γειτονιάς», με σημαντική αύξηση του πρασίνου και με οργάνωση του αστικού εξοπλισμού, θα συμβάλλει καθοριστικά στην ουσιαστική ποιοτική αναβάθμιση όλων των γύρω περιοχών της Αθήνας.
