Ξεκίνησε και επίσημα χθες (10/12) η δημόσια διαβούλευση για το νέο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Μήλου, με τους αρμόδιους φορείς να παρουσιάζουν τα τρία Εναλλακτικά Σενάρια Χωρικής Ανάπτυξης στο Συνεδριακό Κέντρο του νησιού. Πρόκειται για ένα κρίσιμο βήμα που θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα αναπτυχθεί η Μήλος τα επόμενα χρόνια, θέτοντας για πρώτη φορά ξεκάθαρους κανόνες για τη γη, τις χρήσεις και τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες.
Η Μήλος βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο ενός φιλόδοξου σχεδιασμού, ο οποίος επιδιώκει να θέσει εγκαίρως σαφείς κανόνες και κατευθύνσεις για την ανάπτυξη, πριν οι πιέσεις που έχουν ήδη αλλοιώσει άλλους κυκλαδικούς προορισμούς φτάσουν και στη δική της πόρτα. Σε αντίθεση με τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, όπου η οικοδομική δραστηριότητα έχει διαμορφώσει ένα περιβάλλον έντονης τουριστικής φόρτισης, η Μήλος παραμένει μέχρι σήμερα ένα νησί με περιορισμένη δόμηση και σχετικά ήπια ανάπτυξη.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση επιχειρεί να προστατεύσει εγκαίρως το τοπίο και τον φυσικό πλούτο του νησιού, πριν η ολοένα αυξανόμενη δημοφιλία του δημιουργήσει πιέσεις ανάλογες με εκείνες που έχουν καταγραφεί σε άλλα νησιά. Το νησί αριθμεί περίπου πέντε χιλιάδες κατοίκους, με τον πληθυσμό να εμφανίζει αυξητικές τάσεις. Μοναδικός οικισμός με σχέδιο πόλης είναι ο Αδάμαντας, ενώ η εκτός σχεδίου δόμηση παραμένει γενικά περιορισμένη.
Το πρώτο σενάριο, το λεγόμενο «μηδενικό», προβλέπει ότι η Μήλος θα συνεχίσει να αναπτύσσεται χωρίς θεσμοθετημένο πολεοδομικό σχεδιασμό. Τα έργα που έχουν ήδη ανακοινωθεί θα μπορούν να προχωρήσουν, ωστόσο δεν θα υπάρχει σαφές πλαίσιο για το πού και με ποιους όρους μπορεί να χτίσει κανείς. Η απουσία κανόνων θα ενισχύσει την αβεβαιότητα και δεν θα επιτρέψει την αντιμετώπιση των κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν το νησί.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει ήπιες παρεμβάσεις και επιχειρεί να ισορροπήσει όσο το δυνατόν καλύτερα την ανάγκη προστασίας με τις αναπτυξιακές απαιτήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, επιδιώκεται η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η σταδιακή ενίσχυση του πληθυσμού, καθώς και η ανάπτυξη επιλεγμένων περιοχών, ιδίως στα ανατολικά του νησιού, χωρίς όμως να θίγεται ο χαρακτήρας του τοπίου. Στο πλαίσιο του σχεδιασμού θεσμοθετούνται εκτεταμένες ζώνες προστασίας, περιοχές διαφύλαξης της υπαίθρου και της αγροτικής γης, καθώς και ξεκάθαρα όρια για τις παραγωγικές δραστηριότητες, κυρίως τις εξορυκτικές, που αποτελούν σημαντικό οικονομικό πυλώνα για το νησί. Η οικιστική γη παραμένει περιορισμένη, με στόχο να προστατευθεί η κλίμακα και ο χαρακτήρας των παραδοσιακών οικισμών, ενώ η τουριστική ανάπτυξη συγκεντρώνεται σε συγκεκριμένες ζώνες, ώστε να παραμείνει διαχειρίσιμη και να μην αλλοιώσει το φυσικό περιβάλλον.
Το τρίτο σενάριο προχωρά σε πιο ουσιαστικές ρυθμίσεις, θέτοντας σαφή όρια στις ζώνες εξορυκτικής δραστηριότητας, όπου σήμερα λειτουργούν ενεργά λατομεία. Παράλληλα, διαφυλάσσεται ο αγροτικός και φυσικός χαρακτήρας της υπαίθρου, ενώ η τουριστική ζώνη γύρω από τον Αδάμαντα αναδιαμορφώνεται και επεκτείνεται. Αντίθετα, στην περιοχή της Πλάκας και στα βόρεια του νησιού δεν προβλέπεται νέα τουριστική ζώνη, ενώ ενισχύεται ο ρόλος κεντρικών οικιστικών πυρήνων, όπως τα Απολλώνια.
Στην παρουσίαση τονίστηκε ότι η Μήλος δεν αντιμετωπίζει σήμερα κορεσμό, ωστόσο αυτό δεν αποτελεί λόγο εφησυχασμού. Ο συνδυασμός φυσικής ομορφιάς, ισχυρής γεωλογικής ταυτότητας και διεθνούς αναγνωρισιμότητας καθιστά το νησί ιδιαίτερα ελκυστικό για επενδυτικές πρωτοβουλίες, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία και ανεξέλεγκτη αλλαγή του τοπίου. Με το ΕΠΣ επιχειρείται να τεθούν εξ αρχής κόκκινες γραμμές.
Μετά την παρουσίαση ξεκινά η δημόσια διαβούλευση, κατά την οποία οι πολίτες και οι τοπικοί φορείς θα έχουν τη δυνατότητα να διατυπώσουν τις απόψεις τους. Η διαδικασία αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο, καθώς θα επηρεάσει τη διαμόρφωση της τελικής μελέτης.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης των Εναλλακτικών Σεναρίων για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Μήλου, ο δήμαρχος του νησιού, Μανώλης Μικέλης, στάθηκε στη μεγάλη διαδρομή και στις δυσκολίες που έχουν συνοδεύσει την προσπάθεια χωροταξικού σχεδιασμού τα τελευταία χρόνια. Όπως ανέφερε, η Μήλος προσπαθεί να αποκτήσει ολοκληρωμένο χωροταξικό από το 2007, χωρίς ωστόσο να έχει καταφέρει να το ολοκληρώσει ούτε μέχρι το 2019, παρά τις συνεχείς διαβουλεύσεις και εργασίες που προηγήθηκαν.
Ο δήμαρχος εξήγησε ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει συστηματική προσπάθεια ώστε το νησί να αποκτήσει ένα σταθερό πλαίσιο χωρικής οργάνωσης, τονίζοντας ότι η Μήλος διαθέτει μια ιδιαίτερη χωροταξική δομή, η οποία επηρεάζεται από τον πλούτο των φυσικών της πόρων. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στον ορυκτό πλούτο και στη γεωθερμία, στοιχεία που, όπως είπε, καθιστούν ακόμη πιο αναγκαίο έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Ο κ. Μικέλης υπογράμμισε ότι η συζήτηση για το χωροταξικό δεν αφορά απλώς τεχνικές ρυθμίσεις, αλλά αγγίζει την ουσία της ταυτότητας και του μέλλοντος του νησιού. Τόνισε ότι η κοινωνία της Μήλου πρέπει να αποφασίσει τι θέλει να παραδώσει στα παιδιά της και πώς θα διαφυλαχθεί ο τόπος για τις επόμενες γενιές.
Στη δήλωσή του στάθηκε επίσης στη διάρκεια και την προοπτική του νέου σχεδίου, σημειώνοντας ότι ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα χωροταξικό πλαίσιο που θα αντέξει και θα καθοδηγήσει την ανάπτυξη του νησιού για τα επόμενα 20 με 30 χρόνια. Όπως είπε, αυτή είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τη Μήλο, μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί, γιατί από αυτήν μπορεί να εξαρτηθεί η διάσωση του φυσικού και πολιτιστικού της χαρακτήρα.
Ο δήμαρχος αναφέρθηκε ακόμη στις πιέσεις που δέχεται το νησί από μεγάλες στρατηγικές επενδύσεις, τονίζοντας ότι η δημοτική αρχή έχει ζητήσει επανειλημμένα από το Υπουργείο σχετική υπουργική απόφαση, μέχρι να εγκριθεί οριστικά το χωροταξικό, κάτι που αναμένεται να γίνει το 2030. Όπως επισήμανε, χωρίς ένα ισχυρό και θεσμοθετημένο πλαίσιο, υπάρχει κίνδυνος μέσα στα επόμενα τρία χρόνια να συντελεστούν παρεμβάσεις που θα οδηγήσουν ακόμη και σε ολική καταστροφή τμημάτων του νησιού.
Κλείνοντας, ζήτησε να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στα σημεία και στις ζώνες που χρειάζονται αυξημένη προστασία, προκειμένου το νησί να παραμείνει ζωντανό, λειτουργικό και ασφαλές για τις επόμενες δεκαετίες. Όπως είπε, ο αγώνας της Μήλου για ένα υγιές χωρικό μοντέλο συνεχίζεται και αποτελεί βασική προϋπόθεση για το μέλλον του τόπου.
Παράλληλα, οι αλλαγές που εφαρμόζονται σε Σαντορίνη και Μύκονο θέτουν το γενικό πλαίσιο. Η Σαντορίνη βλέπει το 70% της έκτασής της να περνά σε ζώνες προστασίας και τις τουριστικές εγκαταστάσεις να απαιτούν πλέον 40 στρέμματα αντί 8 έως 15. Η εκτός σχεδίου κατοικία μειώνεται από το 61% στο 13%. Στη Μύκονο, η πρώτη κατοικία διατηρείται στα 4 στρέμματα, όμως για τουριστικές εγκαταστάσεις απαιτούνται 30 στρέμματα, ενώ οι εξοχικές κατοικίες ορίζονται στα 8 στρέμματα με μέγιστο όριο δόμησης 200 τ.μ.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός στο συνέδριο του ΤΜΕΔΕ χθες περιέγραψε το ευρύτερο πρόγραμμα των 200 Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων και ανέδειξε την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών, τονίζοντας ότι το 70% με 80% των μελετών θα έχει ολοκληρωθεί ως τον Μάιο. Υπενθύμισε όμως ότι ακολουθεί η απαιτητική διαδικασία εγκρίσεων και η έκδοση 200 Προεδρικών Διαταγμάτων. Στάθηκε επίσης στην επιρροή που ασκούν οι δήμοι στις μελέτες, μιλώντας ανοιχτά για πολιτικές πιέσεις που συχνά δυσκολεύουν την καθαρή επιστημονική προσέγγιση.
Κλείνοντας, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει χωρίς σταθερό πολεοδομικό σχεδιασμό. Είπε χαρακτηριστικά ότι είτε η χώρα θα προχωρήσει τώρα είτε θα πληρώσει πολύ ακριβότερα στο μέλλον, καθώς η απουσία σχεδιασμού οδηγεί σε χαοτικές συνθήκες ανάπτυξης, επιβάρυνση των υποδομών και υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος.
Περισσότερες ειδήσεις
Επενδύσεις 200 εκατ. ευρώ από τη Fraport Greece στα αεροδρόμια Κέρκυρας, Σαντορίνης, Κω και Μυκόνου
Στεγαστική Κρίση στην Ελλάδα: Το Ψηφιακό Μητρώο Ακινήτων η βάση για στοχευμένες παρεμβάσεις
