Στη δυσκολία διαχείρισης μιας δημόσιας σύμβασης με προβλήματα που εκκινούν από τα πρώιμα διαγωνιστικά στάδια επιχείρησε ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος να αποδώσει τα επιπλέον ποσά που καλείται να πληρώσει το Δημόσιο είτε σε συμπληρωματικές συμβάσεις είτε σε αποζημιώσεις, με αποτέλεσμα το τέλος των εργολαβιών πολλές φορές να βρίσκει ορισμένα έργα επιβαρυμένα έως και με το διπλάσιο κόστος.
Όπως προκύπτει, το Δημόσιο εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις σε ό,τι αφορά τα έργα με προβλήματα που ξεκινούν ακόμα και από την περίοδο του σχεδιασμού και της δημοπράτησης εξαιτίας των ατελών μηχανισμών ωρίμανσης. Την ίδια στιγμή τα ποσά των αποζημιώσεων καταδεικνύουν συχνά «άκαμπτες» συμβάσεις που καταδικάζουν τα έργα να γράφουν υπερβάσεις προϋπολογισμών ως κανόνα και όχι ως εξαίρεση.
Το ζήτημα της εκτόξευσης των οικονομικών απαιτήσεων σε μεγάλα δημόσια έργα έφτασε στη Βουλή ύστερα και από τις τελευταίες αποφάσεις για αποζημιώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που ενέκρινε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Χάρη Μαμουλάκη να θέτει ευθέως θέμα επάρκειας του Δημοσίου στον χειρισμό συμβάσεων και αξιώσεων.
Ο κ. Μαμουλάκης έκανε λόγο για σωρευμένες απαιτήσεις «δυσθεώρητων διαστάσεων», που σε ορισμένες περιπτώσεις προσεγγίζουν ακόμη και τον διπλασιασμό του αρχικού προϋπολογισμού των έργων. Η εικόνα που περιέγραψε είναι ενός Δημοσίου που συχνά εισέρχεται σε συμβάσεις με ελλιπώς ώριμες μελέτες, ατελείς απαλλοτριώσεις και πρόχειρη προετοιμασία, με αποτέλεσμα οι εργολάβοι να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά και να καταθέτουν αξιώσεις, είτε μέσω claims είτε μέσω θετικών ζημιών, τις οποίες το Δημόσιο συχνά δεν μπορεί παρά να αποδεχτεί.
Στο στόχαστρο βρέθηκε το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος του ΒΟΑΚ με εργολάβο την εταιρία Aktor, ένα σχετικά μικρό έργο που όμως εξελίσσεται σε χαρακτηριστικό παράδειγμα εκτροχιασμένου κόστους, όπως ανέφερε ο βουλευτής. Σημείωσε ότι αν και η τιμή δημοπράτησης ήταν 142 εκατ. ευρώ, το έργο φαίνεται να κινείται προς ένα τελικό κόστος άνω των 200 εκατ. ευρώ, καθώς οι αξιώσεις, οι απρόβλεπτες εργασίες και οι καθυστερήσεις πολλαπλασιάζονται. «Πρόκειται πιθανότατα για ένα από τα ακριβότερα έργα ανά χιλιόμετρο στον κόσμο δεδομένου ότι μιλάμε για συνολικά 14 χιλιόμετρα», τόνισε ο βουλευτής, αφήνοντας αιχμές για προεκλογικές σκοπιμότητες που οδήγησαν σε επίσπευση διαδικασιών χωρίς επαρκή ωρίμανση.
Η συζήτηση περιστράφηκε και γύρω από το έργο ΣΔΙΤ Χερσόνησος – Νεάπολη με τον κ. Ταχιάο να υπογραμμίζει ότι έως τώρα δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση καταβολής συγκεκριμένης αποζημίωσης. Διευκρίνισε μάλιστα ότι η ύπαρξη αξιώσεων δεν συνεπάγεται αυτομάτως την αποδοχή τους. «Υπάρχουν αξιώσεις του αναδόχου. Δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση να πληρωθεί καμία συγκεκριμένη αποζημίωση στον ιδιωτικό φορέα σύμπραξης. Δεν υπάρχει τέτοια απόφαση. Μπορεί να ζητήσει όσα θέλει, αλλά δεν υπάρχει τέτοια απόφαση», τόνισε ο υφυπουργός.
Ο ίδιος τόνισε ότι η καθυστέρηση στις απαλλοτριώσεις και η διαδικασία που ακολουθείται έχει ουσιαστικά «κλειδώσει» το Δημόσιο σε υψηλές προσωρινές τιμές μονάδας, τις οποίες καλείται πλέον να πληρώσει χωρίς περιθώριο διαπραγμάτευσης.
Ακόμη πιο σύνθετη είναι η περίπτωση του Αεροδρομίου Καστελίου, έργο παραχώρησης με συμμετοχή του Δημοσίου. Το κόστος του έργου έχει αυξηθεί λόγω πρόσθετων μελετών και παρεμβάσεων που κρίθηκαν αναγκαίες μετά την έναρξη του έργου.
Απαντώντας στις αιχμές, ο υφυπουργός υπενθύμισε ότι το συγκεκριμένο έργο δημοπρατήθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, υπονοώντας ότι είχε προϋπολογιστεί ένα μικρότερο των αναγκών αεροδρόμιο: «Στο συγκεκριμένο έργο διαπιστώθηκε ότι έχουμε ένα μικρό αεροδρόμιο, ένα αεροδρόμιο το οποίο είναι πολύ μικρό σε σχέση με τις ανάγκες της Κρήτης, είναι πολύ μικρό σε σχέση με τις ανάγκες ακόμα και του Ηρακλείου και χρειάστηκε να γίνουν επεμβάσεις. Οι επεμβάσεις αυτές έφεραν καθυστερήσεις. Χρειάστηκε να γίνουν μελέτες. Χρειάστηκε να σχεδιαστούν πρόσθετα έργα. Και όλα αυτά την ώρα που αυτό δημιουργούσε και καθυστερήσεις στην Τ1 περίοδο, δηλαδή στην περίοδο κατασκευής, και υστέρηση στην Τ2 περίοδο, όπου θα υπάρχει εκμετάλλευση του αεροδρομίου από την εταιρεία παραχώρησης από τον Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου», ανέφερε. Ως προς το ζήτημα του επιμερισμού του κόστους των πρόσθετων παρεμβάσεων, διευκρίνισε ότι μολονότι στην παραχώρηση του Καστελίου, το Δημόσιο είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος, δεν έχει το μάνατζμεντ.
Ο κ. Ταχιάος επέμεινε, πάντως, ότι το Δημόσιο δεν τηρεί έναν παθητικό ρόλο υπογραμμίζοντας ότι όπου χρειάζεται προχωρά και στην επιβολή ρητρών εφόσον διαπιστωθεί αποκλειστική υπαιτιότητα του εργολάβου, όπως συνέβη στην περίπτωση της ΣΤΑΣΥ, η οποία αυτήν την εβδομάδα επέβαλε ρήτρα 3,8 εκατ. ευρώ κατά της ισπανικής CAF για καθυστερήσεις στην ανακατασκευή συρμών της Γραμμής 1.
Περισσότερες ειδήσεις
Ξεκινά εντός του Δεκεμβρίου η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis
