Η Βραζιλία σχεδιάζει να προτείνει τη δημιουργία ενός νέου διεθνούς φόρουμ, όπου κυβερνήσεις θα συζητούν τον τρόπο με τον οποίο οι πολιτικές για το κλίμα επηρεάζουν το εμπόριο – ένα ζήτημα που μέχρι σήμερα ούτε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (WTO) ούτε οι διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ για το κλίμα έχουν καταφέρει να αντιμετωπίσουν, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους που γνωρίζουν τα σχέδια, όπως αναφέρεται σε σημερινό δημοσίευμα το Reuters.

Αναδυόμενες οικονομίες όπως η Βραζιλία, η Νότια Αφρική και η Ινδία κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι περιορίζει το εμπόριο μέσω των περιβαλλοντικών της πολιτικών – όπως η απαγόρευση εισαγωγών προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ τον Δεκέμβριο.

Οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν επανειλημμένα επιχειρήσει να φέρουν το θέμα στην ατζέντα προηγούμενων συνόδων για το κλίμα του ΟΗΕ, ωστόσο η ΕΕ επιμένει ότι τα ζητήματα εμπορίου πρέπει να συζητούνται αποκλειστικά στο WTO.

Η Βραζιλία, που θα φιλοξενήσει τη Σύνοδο Κορυφής για το Κλίμα COP30 τον Νοέμβριο, προσπαθεί να «σπάσει» αυτό το αδιέξοδο.

Ο Andre Correa do Lago, Πρόεδρος της COP30, θα παρουσιάσει την πρόταση κατά τη διάρκεια του ετήσιου δημόσιου φόρουμ του WTO την επόμενη εβδομάδα, ανέφερε ένας από τους αξιωματούχους. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί επαρκής στήριξη, ώστε το νέο φόρουμ να μπορεί να ανακοινωθεί και να ξεκινήσει επίσημα με μέλη κατά τη διάρκεια της COP30.

Οι αξιωματούχοι, που δεν είχαν εξουσιοδότηση να μιλήσουν δημόσια, δεν θέλησαν να κατονομαστούν. Η προεδρία της Βραζιλίας για την COP δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα σχολιασμού.

Στο στόχαστρο ο νόμος για την αποψίλωση και ο συνοριακός φόρος άνθρακα της ΕΕ

Ένας εκ των αξιωματούχων εξέφρασε ανησυχία για τις επιπτώσεις δύο βασικών περιβαλλοντικών πολιτικών της ΕΕ στο διεθνές εμπόριο: του νόμου για την αποψίλωση των δασών και του συνοριακού φόρου άνθρακα, που από τον Ιανουάριο θα επιβάλλει τέλη ρύπανσης σε εισαγόμενους τομείς όπως ο χάλυβας και το τσιμέντο.

«Ανησυχούμε για αυτή την αυξανόμενη τάση περιορισμού του εμπορίου με πρόσχημα την κλιματική αλλαγή. Σήμερα δεν υπάρχει κατάλληλο φόρουμ για να συζητηθεί αυτό το ζήτημα», δήλωσε ο Βραζιλιάνος αξιωματούχος.
«Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να συζητήσουν το εμπόριο στο πλαίσιο του UNFCCC, ενώ το WTO δεν είναι εξοπλισμένο να συζητήσει για το κλίμα».

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το νέο φόρουμ θα μπορούσε επίσης να προσφέρει πρακτικές λύσεις, όπως η ανάπτυξη εργαλείων παρακολούθησης της αποψίλωσης, τα οποία να είναι οικονομικά για τους παραγωγούς αλλά και αποδεκτά για τους Ευρωπαίους αγοραστές.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα σχολιασμού.

Η ΕΕ, που διαθέτει μερικές από τις πιο φιλόδοξες πολιτικές για την κλιματική αλλαγή παγκοσμίως, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι ο συνοριακός φόρος άνθρακα δεν αποτελεί εμπορικό μέτρο, αλλά εργαλείο για να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού με τους Ευρωπαίους βιομηχάνους, οι οποίοι ήδη πληρώνουν για τις εκπομπές CO₂ τους.

Σχέδιο του διαπραγματευτικού πλαισίου της ΕΕ για την COP30, που είδε το Reuters, αναφέρει ότι η Ένωση είναι ανοιχτή σε συζητήσεις για τις διεθνείς επιπτώσεις των πολιτικών της «διμερώς, στο πλαίσιο του WTO, της Συμφωνίας των Παρισίων και άλλων κατάλληλων φόρουμ».

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το νέο φόρουμ που προτείνει η Βραζιλία θα περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο ομάδες εργασίας: μία για το κλίμα και το εμπόριο και μία για τη μετάβαση στην ενέργεια. Η ιδέα είναι οι εκπρόσωποι κυβερνήσεων σε θέματα εμπορίου και κλίματος να συναντώνται τουλάχιστον κάθε λίγους μήνες.