Μια νέα πραγματικότητα διαμορφώνεται στην Ελλάδα, καθώς το 2023 καταγράφεται για πρώτη φορά από το 2008 θετικό ισοζύγιο μετανάστευσης, όπως αποκάλυψε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, κατά την ομιλία του στο Ετήσιο Συνέδριο του Brain ReGain στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Σύμφωνα με δεδομένα της Eurostat που παρουσίασε ο κ. Χατζηδάκης, 47.200 Έλληνες επέστρεψαν στη χώρα, ενώ 32.800 έφυγαν, καταγράφοντας μια καθαρή αύξηση επιστροφών. Πρόκειται για μια κομβική καμπή που σηματοδοτεί τη σταδιακή αναστροφή του φαινομένου του brain drain.

400.000 επιστροφές σε μια δεκαετία: Αντιστροφή της τάσης φυγής

Ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι μέχρι το τέλος του 2023, 400.000 από τους 600.000 Έλληνες που μετανάστευσαν στη διάρκεια της κρίσης έχουν επιστρέψει. Όπως σημείωσε, η κυβέρνηση έθεσε από την αρχή ως εθνική προτεραιότητα την ανάσχεση της διαρροής ταλέντων, όχι μόνο για κοινωνικούς λόγους, αλλά και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

«Χωρίς κατάλληλο ανθρώπινο κεφάλαιο, η χώρα κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε μια οικονομία χαμηλών προσδοκιών», τόνισε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.

Μέτρα και πρωτοβουλίες που ενίσχυσαν την επιστροφή των Ελλήνων του εξωτερικού

Στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ανάσχεση του brain drain, έχουν υλοποιηθεί σημαντικές παρεμβάσεις:

• Φορολογικά κίνητρα: Ειδικά για την επαναπατριζόμενη γενιά, εφαρμόστηκε 50% μειωμένος φόρος εισοδήματος για 7 χρόνια. Το μέτρο φαίνεται αποτελεσματικό, καθώς το 49% των επιστρεφόντων δήλωσαν πως αποτέλεσε βασικό λόγο επιστροφής.
• Δράσεις σύνδεσης με την ελληνική αγορά εργασίας: Μέσα από το ReBrain Greece και τις Ημέρες Καριέρας της ΔΥΠΑ σε πόλεις του εξωτερικού όπως το Λονδίνο, το Άμστερνταμ και το Ντίσελντορφ, δόθηκε η ευκαιρία για ουσιαστική διασύνδεση με ελληνικές επιχειρήσεις.
• Θεσμικές διευκολύνσεις: Ξεχωρίζει η αυτόματη αναγνώριση ιατρικών ειδικοτήτων από τις ΗΠΑ, όπως ανακοίνωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στέλνοντας σαφές μήνυμα στους Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού.

Οι λόγοι που ευνοούν την επιστροφή: Οικονομία, ανάπτυξη, σταθερότητα

Ο κ. Χατζηδάκης έθεσε το ρητορικό ερώτημα αν θα υπήρχε επιστροφή εάν η χώρα παρέμενε στην κατάσταση του 2015. Η απάντηση, όπως υπογράμμισε, είναι κατηγορηματικά αρνητική. Η αλλαγή συνθηκών είναι καθοριστική:

• Ανάπτυξη με ρυθμούς υπερδιπλάσιους από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο
• Μείωση της ανεργίας
• Αύξηση μισθών
• Ροή επενδύσεων και δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας

Η Ελλάδα του σήμερα, όπως σημείωσε, είναι «πιο φιλική προς τις επενδύσεις, πιο ανταγωνιστική για τις επιχειρήσεις και πιο δίκαιη για τους εργαζομένους».

Επόμενα βήματα: Προκλήσεις και προτεραιότητες για την επόμενη μέρα

Παρά τη θετική δυναμική, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης τόνισε πως υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν, μεταξύ αυτών:

• Προσέγγιση του επιπέδου των ανεπτυγμένων κρατών της ΕΕ
• Ενίσχυση κλάδων υψηλής εξειδίκευσης, με σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον και ανταγωνιστικές αμοιβές (μέσω π.χ. της startup visa και των μη κρατικών πανεπιστημίων)
• Αναβάθμιση δημοσίων υπηρεσιών, σχολείων και νοσοκομείων
• Αποτελεσματική αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, με νέα νομοθετικά πακέτα που θα κατατίθενται τακτικά

Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Χατζηδάκης στάθηκε στη σημασία της πολιτικής σταθερότητας, επισημαίνοντας πως:

«Καμία χώρα δεν ευημερεί μέσα σε συνθήκες πολιτικής αστάθειας. Καμία μεταρρύθμιση δεν πετυχαίνει αν αλλάζει κάθε δύο χρόνια. Καμία σοβαρή επιχείρηση δεν επενδύει σε ένα αβέβαιο περιβάλλον».

Χαρακτήρισε τη σταθερότητα χρέος απέναντι στις θυσίες ενός ολόκληρου λαού, είτε έμεινε στην Ελλάδα είτε αναγκάστηκε να φύγει, και υπογράμμισε την ανάγκη διατήρησης της ευρωπαϊκής πορείας και της κοινής λογικής.