Με τα χρονοδιαγράμματα των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης να γίνονται ολοένα και πιο ασφυκτικά, το ενδεχόμενο απώλειας χρηματοδότησης για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) βρίσκεται πλέον πιο κοντά από ποτέ.
Χωρίς νομοθετική ρύθμιση που θα επιταχύνει τις διαδικασίες απαλλοτριώσεων, όχι μόνο κινδυνεύουν να χαθούν οι προβλεπόμενοι πόροι, αλλά και να καθυστερήσει περαιτέρω η έναρξη των εργασιών σε κρίσιμα τμήματα του έργου.
Το θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο της χθεσινής (9/10) συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και των επικεφαλής των μεγαλύτερων κατασκευαστικών ομίλων της χώρας, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Aktor, Άβαξ και ΜΕΤΚΑ.
Στη συνάντηση ιδιαίτερη αναφορά έγινε για το κεντρικό τμήμα του ΒΟΑΚ (Χανιά – Ηράκλειο, με προαίρεση το Κίσσαμος – Χανιά), που υλοποιείται μέσω σύμβασης παραχώρησης η οποία κυρώθηκε από τη Βουλή τον Μάιο του 2025. Η σύμβαση έχει υπογραφεί με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ωστόσο παραμένουν ανοιχτά τα σενάρια διεύρυνσης του μετοχικού σχήματος, με πιθανή συμμετοχή των ομίλων Aktor και Metlen. Το εν λόγω τμήμα, προϋπολογισμού σχεδόν 2 δισ. ευρώ, φαίνεται να απασχολεί πολύ τους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς χρηματοδοτείται κατά 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα, εκτός από τις απαλλοτριώσεις, το έργο αντιμετωπίζει και προσφυγές από δήμους της Κρήτης που διαφωνούν με τη χάραξη και τη χωροθέτηση κόμβων.
Κύριο λοιπόν αίτημα των εργολάβων ήταν το Δημόσιο να ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις του που αφορούν κυρίως τις απαλλοτριώσεις και τις αρχαιολογίες, ώστε οι εργασίες να προχωρήσουν κανονικά και να ολοκληρωθούν μέσα στο χρονοδιάγραμμα. Από την πλευρά της η κυβέρνηση δεσμεύτηκε ότι θα ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις της, χωρίς ωστόσο να αφήνει περιθώριο για μια ενδεχόμενη παράταση του Ταμείου Ανάκαμψης.
Παράταση εργολαβιών και αίτημα αποζημίωσης
Υπενθυμίζεται ότι η υλοποίηση του ΒΟΑΚ προχωρά και με δυο επιμέρους μεγάλες εργολαβίες, καθεμία με τη δική της βαρύτητα. Το δεύτερο τμήμα είναι το Χερσόνησος – Νεάπολη, μήκους 22,5 χιλιομέτρων, το οποίο υλοποιείται μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Ανάδοχος είναι η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Aktor και Άκτωρ Παραχωρήσεις (σ.σ. η τελευταία εξαγοράσθηκε από την Aktor). Το εν λόγω κομμάτι ωστόσο έχει συναντήσει κάποια εμπόδια λόγω των καθυστερημένων απαλλοτριώσεων, με αποτέλεσμα να οδεύει προς παράταση 16 μηνών. Η προγραμματισμένη ημερομηνία διαθεσιμότητας υπηρεσιών μετατίθεται από την 21η Απριλίου 2027 στην 11η Ιουλίου 2028, χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου σχήματος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Aktor. Το σχήμα αιτείται και αποζημίωση ύψους 124 εκατ. ευρώ. Η αρχική υπογραφή της σύμβασης έγινε στις 21 Απριλίου 2023, ενώ οι χώροι κατασκευής παραδόθηκαν τελικά τμηματικά τον Απρίλιο και Μάιο του 2025, δηλαδή σχεδόν έναν χρόνο αργότερα από το προβλεπόμενο.
Το τρίτο τμήμα αφορά τη διαδρομή Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, μήκους 14 χιλιομέτρων, το οποίο έχει δημοπρατηθεί ως δημόσιο έργο με κατασκευαστή τον όμιλο Aktor.
Δεν διαπιστώνει καθυστερήσεις των έργων το ΥΠΟΜΕ
Πάντως, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Δήμας, ξεκαθάρισε χθες ότι τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης δεν έχουν καθυστερήσει, επισημαίνοντας ωστόσο ότι «υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα που δεν μπορούν να ξεπεραστούν». «Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι τα έργα που έχουν ενταχθεί θα ολοκληρωθούν εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας πως τα τεχνικά έργα έχουν πάντα τις δικές τους δυσκολίες.
Όσον αφορά τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, ο κ. Δήμας επισήμανε ότι το έργο «ήδη υλοποιείται». Ο υπουργός πρόσθεσε ότι έχουν ήδη συμφωνηθεί συγκεκριμένες παρεμβάσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, κυρίως σε έργα οδικής ασφάλειας που βρίσκονται σε εξέλιξη. «Για τα δύο πρώτα τμήματα του ΒΟΑΚ είμαστε αισιόδοξοι για ολοκλήρωση το 2027, ενώ τα έργα που εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης θα έχουν ολοκληρωθεί έως τον Αύγουστο του 2026», τόνισε.
