Τα πλαστικά που καταλήγουν στη φύση έχουν πολλές μορφές: από τις σακούλες και τα μπουκάλια μέχρι τα μικροπλαστικά που διαλύονται στο νερό.
Όμως, υπάρχει κι ένας πιο ύπουλος ρυπαντής: τα “nurdles”, μικροσκοπικοί πλαστικοί κόκκοι που διαφεύγουν κατά τη μεταφορά ή την παραγωγή και κατακλύζουν θάλασσες και ακτές σε όλο τον κόσμο.
Τα «nurdles» μοιάζουν με φακές, αλλά είναι τα “δομικά υλικά” κάθε πλαστικού προϊόντος, από τα μπουκάλια νερού μέχρι τα περιτυλίγματα τροφίμων. Μόνο στην Ε.Ε., το 2019 έως και 184.000 τόνοι αυτών των σφαιριδίων χάθηκαν στο περιβάλλον, ποσότητα που ισοδυναμεί με 7.300 φορτηγά γεμάτα πλαστικό.
Μετά τη σκόνη από ελαστικά, αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή μικροπλαστικών στους ωκεανούς. Το 2021, ναυάγιο στη Σρι Λάνκα απελευθέρωσε πάνω από 1.600 τόνους τέτοιων σωματιδίων, καταστρέφοντας παραλίες και θαλάσσια ζωή.
Ανάλογα περιστατικά έχουν σημειωθεί και στην Ευρώπη, από τη Γαλλία έως την Ισπανία.
Γιατί είναι επικίνδυνα;
Αν και μη τοξικά, τα «nurdles» σκοτώνουν θαλάσσιους οργανισμούς που τους καταπίνουν, ενώ διασπείρουν χημικές ουσίες και εισβάλλουν στην τροφική αλυσίδα. Η συλλογή τους από τις ακτές είναι σχεδόν αδύνατη. «Ο καθαρισμός τους είναι εξαιρετικά δύσκολος και δαπανηρός, η πρόληψη είναι η μόνη λύση», προειδοποιεί η Lucie Padovani από τη Surfrider Foundation Europe.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να εγκρίνει νέο κανονισμό που θα υποχρεώνει τις εταιρείες να λάβουν αυστηρά μέτρα πρόληψης κατά τη μεταφορά και αποθήκευση των κόκκων.
Στόχος: μείωση 54–74% των διαρροών στο περιβάλλον και γενικός στόχος μείωσης μικροπλαστικών κατά 30% έως το 2030.
Όλοι οι οικονομικοί φορείς, εντός και εκτός Ε.Ε., θα πρέπει να συμμορφωθούν μέσα σε 18 μήνες από την έγκριση της νομοθεσίας.
Η Padovani καλωσορίζει τη ρύθμιση, τονίζοντας ότι η Ευρώπη «επιτέλους αναγνωρίζει την ανάγκη για δεσμευτικά μέτρα σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας».
Όμως, προειδοποιεί ότι η δράση πρέπει να είναι συνολική:
«Τα πλαστικά μιας χρήσης εξακολουθούν να αποτελούν σχεδόν το 50% των απορριμμάτων στις ευρωπαϊκές ακτές. Αργά ή γρήγορα, όλα αυτά θα διαλυθούν σε μικροπλαστικά».