Σε ανοιχτή ρήξη έχει εισέλθει ο κλάδος των αστικών και υπεραστικών ΚΤΕΛ με την κυβέρνηση, καθώς οι επικείμενοι διαγωνισμοί για την ανάθεση του συγκοινωνιακού έργου στην περιφέρεια προκαλούν έντονες αντιδράσεις με τους μετόχους να αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο ακόμη και της απεργίας διαρκείας. Οι διαδικασίες που ετοιμάζονται να ξεκινήσουν τρία χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, συνοδεύονται από καταγγελίες για αιφνιδιαστικές αλλαγές στους όρους, οι οποίες οδηγούν σε αποκλεισμό των υφιστάμενων φορέων από τη συμμετοχή.
Σύμφωνα με εκπροσώπους των ΚΤΕΛ, η βασική αιτία της αντιπαράθεσης είναι η απόφαση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών να προκηρύξει τους διαγωνισμούς σε επίπεδο Περιφέρειας και όχι ανά Περιφερειακή Ενότητα, όπως προβλεπόταν αρχικά. Η επιλογή αυτή, σύμφωνα με τους ίδιους, μεταβάλλει ριζικά το οικονομικό και επιχειρησιακό αποτύπωμα των διαγωνισμών, καθώς συγκεντρώνει μεγάλα γεωγραφικά αντικείμενα σε ενιαία πακέτα, αυξάνοντας κατακόρυφα το κόστος συμμετοχής.
Ο πρόεδρος της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (ΠΟΑΥΣ), Σοφοκλής Φάτσιος, αναφέρει ότι η αλλαγή έγινε γνωστή στον κλάδο μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης για το πρότυπο τεύχος προκήρυξης. Ο ίδιος επισημαίνει ότι το επιχείρημα της εναρμόνισης με την ευρωπαϊκή πρακτική δεν ευσταθεί δεδομένου ότι ο Κανονισμός 1370/2007 αφήνει ευρύ περιθώριο επιλογών στα κράτη – μέλη ως προς τη γεωγραφική οργάνωση των συμβάσεων. Κατά τον ίδιο, η επιλογή μεγάλων περιφερειακών ενοτήτων ευνοεί κυρίως πολυεθνικούς ομίλους.
Αντίστοιχες επιφυλάξεις εκφράζουν και άλλοι μέτοχοι των ΚΤΕΛ, τονίζοντας ότι καλούνται πλέον να συμμετάσχουν σε κοινοπραξίες, χωρίς επαρκή χρονικό ορίζοντα και χωρίς να υπάρχει λειτουργική συμβατότητα μεταξύ των επιχειρήσεων. «Πρόκειται για φορείς με διαφορετικούς στόλους, οικονομικά δεδομένα και υποδομές, που δύσκολα μπορούν να ενοποιηθούν επιχειρησιακά και μάλιστα σε τόσο ασφυκτικά χρονικά πλαίσια», σημειώνουν.
Ένα ακόμη ζήτημα που αναδεικνύουν οι εκπρόσωποι του κλάδου αφορά τον κίνδυνο άνισης γεωγραφικής κατανομής του ενδιαφέροντος. Όπως αναφέρουν, μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα ενδέχεται να επικεντρωθούν σε περιοχές με υψηλή επιβατική κίνηση, ενώ λιγότερο εμπορικές περιφέρειες, όπως η Δυτική Μακεδονία ή ο Έβρος θα αντιμετωπίσουν προβλήματα συμμετοχής στους διαγωνισμούς.
Σημειώνουν ακόμα ότι το οικονομικό πλαίσιο της διαδικασίας δυσχεραίνει τη συμμετοχή, καθώς απαιτούνται εγγυητικές επιστολές και επιστολές καλής εκτέλεσης αρκετών εκατομμυρίων ευρώ που περιορίζουν δραστικά τον αριθμό των δυνητικών συμμετεχόντων.
Πληροφορίες από την αγορά, πάντως, αναφέρουν ότι η πρώτη προκήρυξη θα αφορά την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και δεν αποκλείεται να βγει στον αέρα τις προσεχείς ημέρες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΑΥΣ, ο κλάδος των ΚΤΕΛ διαθέτει σήμερα περίπου 6.000 λεωφορεία, ενώ λειτουργούν 62 υπεραστικά και 32 αστικά ΚΤΕΛ σε όλη τη χώρα. Ο συνολικός αριθμός των απασχολούμενων προσεγγίζει τις 30.000, με σημαντικό ποσοστό αυτών να είναι ταυτόχρονα και μέτοχοι των επιχειρήσεων. Οι εκπρόσωποι του κλάδου επισημαίνουν ότι ενδεχόμενες αλλαγές στο μοντέλο λειτουργίας επηρεάζουν άμεσα τη βιωσιμότητα των ίδιων των επιχειρήσεων.
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι τόσο το ισχύον σύστημα όσο και οι επικείμενοι διαγωνισμοί δεν προβλέπουν επιδότηση για τις λεγόμενες άγονες γραμμές. Τονίζουν ότι τα ΚΤΕΛ υποχρεούνται να εκτελούν δρομολόγια σε απομακρυσμένες περιοχές με χαμηλή ζήτηση, χωρίς μηχανισμό αντιστάθμισης του κόστους, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για άλλους τομείς των μεταφορών.
Η εικόνα της περιφερειακής συγκοινωνίας παρουσιάζει ήδη ενδείξεις πίεσης. Στη Χίο, το υπεραστικό ΚΤΕΛ έχει διακόψει τη λειτουργία του από το περασμένο καλοκαίρι, με αρκετές περιοχές να παραμένουν χωρίς τακτική σύνδεση. Το αστικό ΚΤΕΛ του νησιού έχει περιορίσει τα δρομολόγιά του εδώ και ένα μήνα, ενώ οικονομικές δυσκολίες καταγράφονται και στο ΚΤΕΛ Αττικής, όπου τα δρομολόγια εκτελούνται οριακά και υπάρχουν οικονομικές εκκρεμότητες με εργαζόμενους.
Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια έχουν διατεθεί σημαντικά κονδύλια για την ανανέωση του στόλου των ΚΤΕΛ και την εγκατάσταση συστημάτων τηλεματικής και ηλεκτρονικού εισιτηρίου. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, περίπου 2.700 λεωφορεία είναι ηλικίας τριών ή τεσσάρων ετών.
Υπενθυμίζεται ότι οι προκηρύξεις των διαγωνισμών θα προβλέπουν δεκαετή διάρκεια παραχώρησης, ανώτατα όρια κομίστρων, υποχρεωτική εφαρμογή ψηφιακών συστημάτων και συγκεκριμένες ποιοτικές προδιαγραφές για την εκτέλεση των δρομολογίων. Επιπλέον οι ανάδοχοι θα υποχρεούνται να συλλέγουν αναλυτικά στοιχεία για τις υπηρεσίες τους, τα οποία θα χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό Δεικτών Ποιότητας. Αυτοί θα επηρεάζουν την πιθανή επιβολή ποινικών ρητρών για αστοχίες στον προγραμματισμό, την εκτέλεση των δρομολογίων, την πληρότητα των οχημάτων, την αξιοπιστία των υπηρεσιών και την ικανοποίηση των επιβατών.
Ορίζονται επίσης ανώτατες τιμές κομίστρων, οι οποίες χωρίς τον ΦΠΑ κυμαίνονται από 0,0812 ευρώ έως 0,0947 ευρώ ανά χιλιόμετρο, ανάλογα με την περιφέρεια. Για τα αστικά δρομολόγια, το εισιτήριο δεν θα ξεπερνά τα 1,93 ευρώ, ενώ προβλέπονται υποχρεωτικές εκπτώσεις 50% για μαθητές και πολύτεκνους και 25% για φοιτητές.
Περισσότερες ειδήσεις
Mastercard: Γρήγορες, ασφαλείς και εύκολες πληρωμές στα υπεραστικά ΚΤΕΛ με ένα μόνο άγγιγμα
Δέσμη μέτρων από το ΥΠΟΜΕ για τη βελτίωση του κυκλοφοριακού στο λεκανοπέδιο Αττικής
