Στις 27 Ιουλίου 2025, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald J. Trump κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για τους δασμούς και τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών.

Η διατλαντική εταιρική σχέση αποτελεί έναν από τους βασικότερους άξονες του παγκόσμιου εμπορίου και τη σημαντικότερη διμερή εμπορική και επενδυτική σχέση στον κόσμο. Το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ διπλασιάστηκε την τελευταία δεκαετία, φτάνοντας το αστρονομικό ποσό των 1,6 τρισ. ευρώ το 2024 – με 867 δισ. ευρώ σε αγαθά και 817 δισ. ευρώ σε υπηρεσίες. Αυτό σημαίνει ότι περισσότερα από 4,2 δισ. ευρώ προϊόντων και υπηρεσιών διασχίζουν τον Ατλαντικό κάθε μέρα.

Η νέα συμφωνία προσφέρει σταθερότητα και προβλεψιμότητα για πολίτες και επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Διασφαλίζει τη συνέχιση της πρόσβασης των ευρωπαϊκών εξαγωγών στην αμερικανική αγορά, διατηρώντας τις διασυνδεδεμένες αλυσίδες αξίας, από τις οποίες εξαρτώνται ιδιαίτερα οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ) — και κατ’ επέκταση, χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας Trump – Von der Leyen

Η συμφωνία της 27ης Ιουλίου 2025 καθορίζει τις κύριες παραμέτρους της νέας εμπορικής σχέσης και αποτελεί το πρώτο βήμα προς μια πιο εκτεταμένη και μακροπρόθεσμη συνεργασία, η οποία θα διευρυνθεί μελλοντικά.

🔹 Ενιαίο ανώτατο όριο δασμών 15% για τα ευρωπαϊκά προϊόντα στις ΗΠΑ
Από την 1η Αυγούστου 2025, οι ΗΠΑ εφαρμόζουν ανώτατο δασμό 15% για τη μεγάλη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών εξαγωγών — περιλαμβανομένων προϊόντων όπως αυτοκίνητα και ανταλλακτικά που μέχρι πρότινος υπόκειντο σε συνδυασμένους δασμούς έως και 27,5%.

• Όπου ο υπάρχων αμερικανικός δασμός (MFN) υπερβαίνει το 15%, δεν προστίθενται επιπλέον επιβαρύνσεις.
• Ο δασμός 15% θα ισχύει και για μελλοντικές επιβολές σε φαρμακευτικά προϊόντα και ημιαγωγούς, προστατεύοντας εκ των προτέρων κρίσιμους ευρωπαϊκούς κλάδους.

🔹 Άρση δασμών σε στρατηγικά προϊόντα
Οι ΗΠΑ επαναφέρουν τους δασμούς σε προϊόντα όπως αεροσκάφη και εξαρτήματα, χημικά, γενόσημα φάρμακα και φυσικούς πόρους στα προ-Ιανουαρίου επίπεδα. Αυτό σημαίνει άμεση ελάφρυνση κόστους για κλάδους-κλειδιά της ΕΕ.

🔹 Κοινή δράση για την προστασία του χάλυβα, του αλουμινίου και του χαλκού
Η υπερπαραγωγή παγκοσμίως απειλεί τις βιομηχανίες ΕΕ και ΗΠΑ. Η συμφωνία προβλέπει ιστορικά ποσοστώσεις δασμών για ευρωπαϊκές εξαγωγές, περικόπτοντας δασμούς 50%, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται δίκαιος ανταγωνισμός.

🔹 Εμπορικές παραχωρήσεις από ΕΕ προς ΗΠΑ ύψους €5 δισ. ετησίως
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανοίγει την αγορά της για συγκεκριμένες αμερικανικές εξαγωγές, προστατεύοντας παράλληλα τα ευαίσθητα αγροτικά προϊόντα της:

• Κατάργηση των εναπομεινάντων χαμηλών δασμών σε βιομηχανικά προϊόντα από ΗΠΑ.
• Πρόσβαση σε συγκεκριμένα αλιεύματα (όπως Alaska pollock, σολομό Ειρηνικού και γαρίδες) μέσω ποσοστώσεων.
• Καλύτερη πρόσβαση για μη ευαίσθητα γεωργικά προϊόντα από ΗΠΑ συνολικής αξίας €7,5 δισ. (π.χ. έλαια σόγιας, σπόροι, ξηροί καρποί, ντοματοπολτός, μπισκότα κ.ά.).

🔹 Μείωση μη δασμολογικών φραγμών
Συνεργασία σε πρότυπα για την αυτοκινητοβιομηχανία, θέματα υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών ελέγχων (SPS) και αμοιβαία αναγνώριση πιστοποιήσεων σε περισσότερους βιομηχανικούς κλάδους.

🔹 Συνεργασία για την οικονομική ασφάλεια και ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού
Κοινή δράση για την αντιμετώπιση μη ορθών εμπορικών πρακτικών και ενίσχυση της συνεργασίας σε έλεγχο επενδύσεων και εξαγωγές τεχνολογίας.

🔹 Στρατηγική πρόσβαση σε κρίσιμες ενεργειακές προμήθειες και τεχνολογία αιχμής
Η ΕΕ θα προμηθευτεί από τις ΗΠΑ:

• Υγροποιημένο φυσικό αέριο, πετρέλαιο και πυρηνικά προϊόντα, με συνολική αξία $750 δισ. (€700 δισ.) για τα επόμενα 3 χρόνια, αντικαθιστώντας το ρωσικό φυσικό αέριο.
• Μικροτσίπ τεχνητής νοημοσύνης αξίας €40 δισ., κρίσιμα για την τεχνολογική υπεροχή της Ευρώπης.

🔹 Προώθηση των αμοιβαίων επενδύσεων
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες εξετάζουν επενδύσεις άνω των $600 δισ. (€550 δισ.) στις ΗΠΑ μέχρι το 2029 — προσθέτοντας σε ένα ήδη τεράστιο επενδυτικό αποτύπωμα άνω των €2,4 τρισ.

Η συμφωνία δεν είναι νομικά δεσμευτική. Τα άμεσα μέτρα θα εφαρμοστούν άμεσα, αλλά η πλήρης υλοποίηση θα απαιτήσει περαιτέρω διαπραγματεύσεις και εγκρίσεις από τους θεσμούς ΕΕ και ΗΠΑ.

Παράλληλα, διασφαλίζεται η ρυθμιστική αυτονομία της ΕΕ και προστατεύονται ευαίσθητοι αγροτικοί τομείς, όπως το βόειο κρέας και τα πουλερικά, οι οποίοι δεν θίγονται από τη συμφωνία.