Με ταχύ βηματισμό κινείται η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ προκειμένου να δρομολογηθεί εντός του έτους η έναρξη της παραχώρησης που αφορά τις μελέτες και την κατασκευή του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Η παραχώρηση περιλαμβάνει το βασικό τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, μήκους 157 χιλιομέτρων, καθώς και την προαίρεση προς Κίσσαμο. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με πηγές με γνώση των διαδικασιών, στο παρασκήνιο βρίσκονται σε εξέλιξη επαφές για τη συμμετοχή και άλλων μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου.
Το μεγάλο «αγκάθι» εξακολουθούν να αποτελούν οι απαλλοτριώσεις, οι οποίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν πριν δοθεί το πράσινο φως για την έναρξη της υλοποίησης. Η επίσημη εκκίνηση τοποθετείται χρονικά προς τα τέλη του έτους, καθώς το χρονοδιάγραμμα είναι εξαιρετικά πιεστικό λόγω των προθεσμιών του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η χρηματοδότηση του ΒΟΑΚ βασίζεται σε ένα σύνθετο μίγμα πόρων: ΕΣΠΑ 2021 – 2027, Ταμείο Ανάκαμψης, εθνικοί πόροι και ιδιωτική συμμετοχή του αναδόχου. Η χώρα μας υποχρεούται να έχει ολοκληρώσει τις κρίσιμες εργασίες μέχρι τα μέσα του 2026, προκειμένου να εξασφαλιστεί η εκταμίευση περίπου 490 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 200 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, ενώ περίπου 8 εκατ. ευρώ προορίζονται αποκλειστικά για απαλλοτριώσεις.
Με την έναρξη της παραχώρησης θα ξεκινήσει και η εκπόνηση των μελετών, οι οποίες θα πρέπει να οριστικοποιηθούν πριν από την κατασκευαστική φάση. Όταν ολοκληρωθούν οι απαλλοτριώσεις και δημιουργηθεί ο αναγκαίος χώρος, θα ξεκινήσουν τα έργα, σηματοδοτώντας την πραγματική εκκίνηση ενός από τα πλέον κομβικά έργα υποδομών της χώρας.
Ο νέος ΒΟΑΚ, συνολικού μήκους 157,5 χιλιομέτρων, προβλέπει Λωρίδες Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ), ανισόπεδους κόμβους και σήραγγες. Με την ολοκλήρωσή του, αναμένεται να μειώσει σημαντικά τον χρόνο μετακίνησης μεταξύ Χανίων, Ηρακλείου και Αγίου Νικολάου, ενισχύοντας παράλληλα την οδική ασφάλεια και συμβάλλοντας στη μείωση των θανατηφόρων τροχαίων.
Τα υπόλοιπα τμήματα του άξονα βρίσκονται επίσης σε διαδικασία ανάπτυξης. Το Χερσόνησος – Νεάπολη (22,5 χλμ.) προχωρά μέσω ΣΔΙΤ, με ανάδοχο το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Aktor – Άκτωρ Παραχωρήσεις, ενώ το Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος (14,5 χλμ.) υλοποιείται ως δημόσιο έργο, με ανάδοχο την Aktor.
Προχωρά η επένδυση στο Ελληνικό, παραμένει σε εκκρεμότητα η Σήραγγα Ηλιουπόλεως
Επόμενος στόχος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ είναι να ολοκληρωθεί το 2028 στο Ελληνικό η μεγάλη επένδυση του IRC (Integrated Resort Casino). Βέβαια, το ερώτημα που ανακύπτει είναι πώς θα αντιμετωπιστούν οι κυκλοφοριακές ανάγκες όταν το έργο αρχίσει να δέχεται επισκέπτες, καθώς παραμένουν ανοιχτά τα ζητήματα των οδικών συνδέσεων.
Κομβικό σημείο σε αυτή τη συζήτηση είναι η Σήραγγα Ηλιουπόλεως, η οποία, αν και κρίσιμη, δεν έχει ακόμη προχωρήσει. Η πρόταση υλοποίησης έχει κατατεθεί εδώ και ενάμιση χρόνο από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Άκτωρ Παραχωρήσεις (νυν Aktor) – Άβαξ στο πλαίσιο πρότυπης ΣΔΙΤ. Το έργο αφορά τη σύνδεση της Αττικής Οδού με τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης μέσω υπόγειας ταχείας αρτηρίας, μειώνοντας τον χρόνο διαδρομής Καρέα – Άγιος Δημήτριος σε μόλις 10 λεπτά. Ήδη, σημαντικό μέρος των μελετών έχει χρηματοδοτηθεί από τη Lamda Development, ενταγμένο στον συνολικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη του Ελληνικού.
Το έργο, ωστόσο, «κολλάει» στο σκέλος της χρηματοδότησης, όπως παραδέχθηκε πρόσφατα ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει προτείνει ένα νέο μοντέλο χρηματοδότης που θα μεταθέτει τις πληρωμές μετά το 2037, ώστε να περιοριστεί η επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών. Το Υπουργείο, όμως, εκφράζει επιφυλάξεις, θεωρώντας πως η λύση αυτή μεταθέτει τις υποχρεώσεις στις επόμενες γενιές.
Σύμφωνα με πηγές, η πολιτεία θα πρέπει να αποφασίσει εάν αποδέχεται τον σχεδιασμό και τη σύλληψη του έργου, καθώς η πρότυπη πρόταση δεν έχει ακόμη εξεταστεί επισήμως. Με προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ, η Σήραγγα θεωρείται αναγκαία για τη βελτίωση της κυκλοφορίας, με τους δήμους Βύρωνα, Ηλιούπολης, Ελληνικού – Αργυρούπολης, Αγίου Δημητρίου και Δάφνης – Υμηττού να έχουν ήδη κινητοποιηθεί, πιέζοντας για την άμεση έναρξη των διαδικασιών.
Αναζήτηση λύσεων για το κυκλοφοριακό στην Αττική
Την ίδια ώρα, η πολιτεία προσπαθεί να δώσει λύσεις στα χρόνια κυκλοφοριακά της Αττικής. Οι μελέτες για τον κόμβο της Μεταμόρφωσης βρίσκονται σε εξέλιξη, κατόπιν εντολής του Υπουργείου και σε συνεργασία με τον ανάδοχο. Κομβικής σημασίας θεωρείται και η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης, η οποία αναμένεται να ενισχύσει ουσιαστικά τη λειτουργία της Αττικής Οδού που εδώ και ένα χρόνο βρίσκεται υπό τη διαχείριση του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Η Λεωφόρος Κύμης παραμένει έργο – κλειδί, αλλά η πρόοδός του έχει ανασταλεί λόγω της προσφυγής του δήμου Ηρακλείου στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Ακόμη κι αν λυθούν τα νομικά εμπόδια, η έλλειψη διαθέσιμων πόρων αποτελεί τον βασικότερο ανασταλτικό παράγοντα. Πάντως, προσωρινός μειοδότης έχει ήδη αναδειχθεί η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – Aktor (πρώην Intrakat), γεγονός που δείχνει ότι το έργο εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα.
