Κάθε γενιά έχει τη δική της εκδοχή της θρυλικής δονητικής ζώνης (vibrating belt machine) — εκείνης της μηχανής της δεκαετίας του ’50 που υποσχόταν να «τινάξει» το περιττό λίπος από τις νοικοκυρές με ελάχιστη προσπάθεια (και ακόμη λιγότερο αποτέλεσμα). Αυτή η διαρκής εμμονή με την εύκολη γυμναστική είναι ο λόγος που, ένα απόγευμα Παρασκευής του Ιουνίου, βρέθηκα δεμένη μέσα στην εκδοχή του 2025: μια στολή ηλεκτρομυϊκής διέγερσης (EMS).

Για 15 λεπτά, φορώντας κάτι ανάμεσα σε Uma Thurman στο Kill Bill και Transformer, έκανα προβολές, καθίσματα και πιέσεις μέσα σε έναν κομψό χώρο, ενώ το κοστούμι έστελνε περιοδικά ηλεκτρικά ερεθίσματα στους μύες μου. Στην αρχή γελούσα καθώς το EMS με «έσφιγγε» και με έκανε να τρέμω, αλλά στο τέλος το μισούσα. Ένιωθα σαν να φορούσα κολάρο ηλεκτροσόκ σκύλου.

Κι όμως, η υπόσχεση ήταν δελεαστική: οι στολές EMS, σύμφωνα με τα στούντιο που τις προωθούν, υπόσχονται αποτελέσματα τεσσάρων ωρών προπόνησης μέσα σε 25 λεπτά. Ο αιώνιος στόχος; Να γυμναστείς χωρίς να κουραστείς.

Ξέρουμε ότι η άσκηση είναι το παν: για την καρδιά, τους μύες, το μυαλό μας. Μας γεμίζει ενέργεια, παρατείνει τη ζωή και προστατεύει από ασθένειες. Και σε μια κοινωνία που αποθεώνει το «τέλειο σώμα», η γυμναστική είναι το μέσο για να δείχνεις καλά.

Το πρόβλημα; Η άσκηση δεν είναι διασκεδαστική για πολλούς. Έτσι, συνεχώς αναζητούμε τρόπους να αποκομίσουμε τα οφέλη με το ελάχιστο δυνατό ιδρώτα. Και οι εταιρείες φυσικά ανταποκρίνονται, προωθώντας κάθε λογής «μαγικές λύσεις». Αν λειτουργούν πραγματικά; Αμφίβολο. Ψυχολογικά όμως, παίζουν το ρόλο τους.

«Η κουλτούρα του fitness έχει γίνει πλέον ένα εμπόρευμα γεμάτο life hacks», λέει ο καθηγητής Sam Zizzi από το West Virginia University. «Είναι σαν το Λαχείο: ξέρεις ότι δεν θα κερδίσεις το Powerball, αλλά το αγοράζεις “γιατί ποτέ δεν ξέρεις”».

Το όνειρο της μαγικής λύσης είναι ισχυρό, ειδικά στην εποχή του Ozempic.

Η αμερικανική κουλτούρα fitness «παντρεύεται» την ιδέα της ατομικής ευθύνης: «Δούλεψέ το μόνος σου, κέρδισε με την αξία σου». Ταυτόχρονα όμως υπάρχει και η παράδοση του “κάτι για το τίποτα”, εξηγεί η καθηγήτρια Natalia Mehlman Petrzela, συγγραφέας του Fit Nation: The Gains and Pains of America’s Exercise Obsession. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι υπάρχει κάπου το μαγικό προϊόν που θα μας μεταμορφώσει με ελάχιστο κόπο. «Και οι δύο αυτές ιδέες μαζί κάνουν την αμερικανική κουλτούρα fitness τόσο διαχρονική».

Η έλξη της “εύκολης λύσης” δεν είναι νέα

Οι παλιότεροι ίσως θυμούνται τις δονητικές ζώνες της δεκαετίας του ’50, τις στολές σάουνας του ’70 ή τις ζώνες κοιλιακών των ’90s. Το ίδιο μοτίβο συνεχίζεται μέχρι σήμερα: βάρη που δονούνται, πλατφόρμες που πάλλονται, μηχανήματα “σμίλευσης” γλουτών χωρίς να χρειαστεί να κάνεις κανένα squat.

«Είναι στην ανθρώπινη φύση να ψάχνουμε συντομεύσεις», λέει ο Cedric Bryant, CEO του American Council on Exercise (ACE).

Μόνο που οι έρευνες για πολλά από αυτά είναι λίγες ή πληρωμένες από τις ίδιες τις εταιρείες.

«Όπως και με πολλά συμπληρώματα διατροφής, δεν υπάρχουν ισχυρά δεδομένα ότι αυτά λειτουργούν», εξηγεί η Jessica Bartfield, καθηγήτρια διαχείρισης βάρους στο Wake Forest University.

Η ACE έχει χρηματοδοτήσει έρευνες για διάφορες τέτοιες μεθόδους, και το συμπέρασμα είναι πάντα το ίδιο: το όφελος είναι οριακό στην καλύτερη περίπτωση, και τίποτα δεν αντικαθιστά την πραγματική άσκηση.

Τα «θαυματουργά» μηχανήματα έχουν μικρά αποτελέσματα

Πάρτε για παράδειγμα το Emsculpt, μια μέθοδος ηλεκτρομαγνητικής γυμναστικής που υποτίθεται σμιλεύει μύες και καίει λίπος. Μια ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας έδειξε ότι το λίπος μειώνεται κατά περίπου 2,9 χιλιοστά — ούτε καν ένα δέκατο της ίντσας.

«Αυτό δεν είναι καθόλου εντυπωσιακό», λέει η Melanie Jay, διευθύντρια του NYU Langone Comprehensive Program on Obesity.

Η εταιρεία BTL Aesthetics, κατασκευάστρια του Emsculpt, αμφισβήτησε τα ευρήματα, τονίζοντας ότι η μελέτη βασίστηκε στο παλιό μοντέλο και όχι στο νεότερο Emsculpt Neo. Παρουσίασε επίσης γιατρούς συνεργάτες της που υποστήριξαν τη συσκευή — όλοι όμως πληρώνονται από την ίδια την εταιρεία.

Ανεξάρτητες ειδικοί όπως η Leah Verebes, φυσικοθεραπεύτρια και καθηγήτρια στο Touro University, συμφωνούν: «Το Emsculpt είναι καλύτερο για αποκατάσταση και λειτουργική ευεξία, όχι για απώλεια βάρους ή διαμόρφωση σώματος».

Το ίδιο ισχύει και για τις στολές EMS: μπορεί να έχουν κάποια αξία σε αποκατάσταση τραυματισμών ή ως «κίνητρο για αρχή», αλλά δεν αντικαθιστούν την κανονική άσκηση.

Ακόμα και τα πιο «γελοία» gadgets, όπως το θρυλικό Shake Weight, έχουν ίσως ένα μικρό όφελος αν κινητοποιούν κάποιον να ξεκινήσει. «Καλύτερα να κουνάς το Shake Weight παρά να μένεις αδρανής», λέει χαμογελώντας η Verebes.

«Όλοι έχουμε αγοράσει κάποτε ένα διάδρομο ή ένα ποδήλατο, σκεπτόμενοι “Αυτό θα είναι το εργαλείο που θα με βάλει σε πρόγραμμα”, για να καταλήξει να μαζεύει σκόνη στη γωνία».

Δεν είναι όλα αθώα. Η Linda Evangelista δήλωσε πως υπέστη σοβαρές παρενέργειες από το CoolSculpting, τη μέθοδο κατάψυξης λίπους. Και σχεδόν όλα τα αντίστοιχα προϊόντα συνοδεύονται από υπεύθυνες δηλώσεις αποποίησης ευθυνών.

«Η άσκηση προσφέρει οφέλη που καμία τέτοια μέθοδος δεν μπορεί να αντικαταστήσει», τονίζει η Jay.

Η νέα εποχή των GLP-1 φαρμάκων και ο κίνδυνος παρεξηγήσεων

Σήμερα, η μεγάλη αλλαγή έρχεται από τα φάρμακα GLP-1 όπως το Ozempic, το Wegovy και το Zepbound (Mounjaro), που όντως κάνουν “θαύματα” στην απώλεια βάρους. Όμως το να είσαι αδύνατος δεν σημαίνει πως είσαι υγιής.

«Δεν θέλουμε οι άνθρωποι να νομίζουν ότι απώλεια βάρους = υγεία», λέει η Bartfield. Η μυϊκή μάζα είναι το πραγματικό ζητούμενο.

Η πικρή αλήθεια: Η άσκηση θέλει δουλειά

Παρά τα “κόλπα”, δεν υπάρχει παράκαμψη: για να κερδίσεις τα οφέλη της άσκησης, πρέπει να ασκηθείς. Δεν χρειάζεται να τρέξεις μαραθώνιο, αλλά δεν θα «τινάξεις» το λίπος χωρίς προσπάθεια.

Η καλή είδηση; Το περπάτημα είναι δωρεάν. Η κακή είδηση; Θέλει χρόνο και επιμονή.

Μετά το πείραμα με τη στολή EMS, ήμουν ελαφρώς πιασμένη. Όμως με 225 δολάρια τον μήνα (και μόνο ένα μάθημα την εβδομάδα), δεν πρόκειται να ξαναπάω. Θα συνεχίσω με τον παραδοσιακό τρόπο: βήμα-βήμα και βάρος-βάρος, μέχρι να εμφανιστεί το επόμενο trend που θα με δελεάσει να το δοκιμάσω.